You are here

Bilim ve Sanat Merkezinde Çalışan Öğretmenlerin Tükenmişlik Düzeyinin İncelenmesi

Examining the Burn-Out Levels of Talented Students Teachers Working at Science-Arts Centres

Journal Name:

Publication Year:

Abstract (2. Language): 
The aim of this study is to determine the burn-out levels of talented students’ teachers working at science-arts centres in Turkey. In the research, Masclach Burn-out Scale was used with the aim of collecting data. Data were gathered via e-mail from seven different regions in Turkey, 25 science-arts centers. Totaly, 86 workers joined in the research. In the research, whether or not the burn-out levels of talented students’ education teachers differentiated according to some personal and vocational variables was examined. In the result; the fact that gender, working time and working time of science-arts centers were not among the determiners of emotional exhaustion. But, the fact that satisfaction with work environment, appreciation and the perception of workload working time and were among the determiners of emotional exhaustion. Also, the fact that gender and working time of science-arts centers were not among the determiners of depersonalization. Then, the fact that satisfaction with working time, work environment, appreciation and the perception of workload working time and were among the determiners of depersonalization. Additional, participation burn-out levels of reduced sense of personal accomplishment didn’t affect of gender, working time and perception of workload. But, the fact that satisfaction with working time in science-arts centers, satisfaction with work environment and appreciation were among the determiners of reduced sense of personal accomplishment.
Abstract (Original Language): 
Bu çalışmanın amacı, Türkiye genelinde Bilim ve Sanat Merkezlerinde (BİLSEM) çalışan üstün yeteneklilerin öğretmenlerinin yaşadığı tükenmişlik düzeylerinin belirlenmesidir. Araştırmada, veri toplama amacıyla Masclach Tükenmişlik Ölçeği kullanılmıştır. Veriler, Türkiye genelinde yedi farklı bölgede hizmet veren 25 BİLSEM’den e-mail yöntemi ile toplanmıştır. Araştırmaya 86 çalışan dahil edilmiştir. Çalışmada, BİLSEM’de çalışan üstün yetenekli öğrencilerin öğretmenlerinin tükenmişlik düzeyinin bazı bireysel ve mesleki değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir. Araştırma sonucunda; cinsiyet ile meslekte ve/ veya BİLSEM’de çalışma süresinin DT’nin belirleyicileri arasında olmadığı, çalışma ortamından memnuniyet, üstlerinden takdir görme ve iş yükü algısının ise DT’nin belirleyicileri arasında olduğu belirlenmiştir. D’nin ise cinsiyet ve BİLSEM’de çalışma süresinden etkilenmediği, meslekte çalışma süresi, iş yerinden memnuniyet, iş yükü algısı ve üstlerinden takdir görme durumunun ise D’nin belirleyicileri arasında yer aldığı tespit edilmiştir. KBD puanları ise cinsiyet, meslekte çalışma süresi ve iş yükü algısına göre farklılaşmadığı, BİLSEM’de çalışma süresi, işyerinden memnuniyet ve üstlerinden takdir görme durumuna göre farklılaştığı da belirlenmiştir.
51-66

REFERENCES

References: 

Ataman, A. (2000). Üstün zekalılar ve üstün yetenekliler. Eripek, S., (Editör). Özel eğitim
içinde, (151-170). Anadolu Üniversitesi Yayın No:1411, Eskişehir.
Ataman, A. (2004). Üstün zekalı ve üstün yetenekli çocuklar. Şirin, M., R., Kulaksızoğlu A, ve
Bilgili A., E., (Editör), I.Türkiye üstün yetenekli çocuklar kongresi makaleler kitabı,
içinde, (155-168). Çocuk Vakfı Yayınları, Yayın No:64, İstanbul.
Adali, E. & Priami, M. (2002). Burnout among nurses in intensive care units, internal medicine
wards and emergency departments in greek hospitals. ICUs and Nursing Web Journal,
11, 1-19.
Akten, S. (2007). Rehber öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi.
(Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Trakya Üniversitesi, Edirne.
Babaoğlan, E. (2006). İlk öğretim okulu yöneticilerinde tükenmişlik (Yayımlanmamış doktora
tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
Brouwers, A. & Tomic, W. (2000). A longitudinal study of teacher burnout and percieved selfefficacy
ın classroom management. Teaching And Teacher Education, 16, 239-253.
Budak, G. & Sergevil, O. (2005). Tükenmişlik ve tükenişliği etkileyen örgütsel faktörlerin
analizine ilişkin akademik personel üzerinde bir uygulama. D.E.Ü.İ.B.F. Dergisi, 20(2),
95-108.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., K., Akgün, Ö., E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2009). Bilimsel
araştırma yöntemleri. Pegem Yayıncılık, 4. Baskı, Ankara.
Cano-Garcia, F., J., Padilla-Munoz, E., M. & Carrasco-Ortiz, M., A. (2005). Personality and
contextual variables ın teacher burnout. Personality And Individual Differences, 38,
929-940.
Cemaloğlu, N. & Şahin, D. E. (2007). Öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeylerinin farklı
değişkenlere göre incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15 (2), 465-484.
Ceyhan, A. A., & Siliğ, A. (2005). Banka çalışanlarının tükenmişlik düzeyleri ile uyum
düzeyleri arasındaki ilişki. Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 43-55.
Cephe, P. T. (2010). A study of the factors leading English teachers to burnout. Hacettepe
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 25-34.
Çokluk, Ö. (2003). Örgütlerde tükenmişlik. Elma, C., Demir, K., (Ed.) (2003): Yönetimde
çağdaş yaklaşımlar içinde (109-134), Anı Yayıncılık, (2.Baskı), Ankara.
Demirbaş, A. R. (2006). Üç farklı hastanenin yöneticilerinin ve klinikte çalışan sağlık
personelinin tükenmişlik durumları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara
Üniversitesi, Ankara.
Durr, W., K. (1979). Characteristics of gifted children: ten years of research. In Gowan, J., C.,
Torrance, E., P., (Eds.), Educating the ablest: a book of readings on the education of
gifted children. (23-32), F. E. Peacock Publisher, İllinois.
Emery, D., W, & Vandenberg, B. (2010). Special education teacher burnout and act,
International Journal Of Special Education, 25 (3), 119-131.
Enç, M. (2005). Üstün beyin gücü gelişim ve eğitimleri, (2.Basım). Gündüz Eğitim ve
Yayıncılık, Ankara.
Endepohls-Ulpe, M. & Ruf, H. (2005). Primary school teachers’ criteria for the ıdentification of
gifted pupils. High Ability Studies. 16 (2), 219-228.
Ergin, C. (1992). Maslach tükenmişlik envanterinin uyarlaması. Ankara: Hacettepe Üniversitesi
VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Düzenleme Kurulu ve Türk Psikologlar Derneği Yayını.
Fernet, C., Guay, F., Snecal, C. & Austin, S. (2012). Predicting ıntraindividual changes ın
teacher burnout: the role of perceived school environment and motivational factors.
Teaching and Teacher Education. 28, 514-525.
Fruedenberger, H. (1974). Staff burnout. Journal of Social Issues, 30, 159-165.
Finley, L., T. (2008). Implementing a differentiated model of gifted education: perspectives of
elementary principlaps and teachers (Unpublished doctoral thesis). Archadia University.
Garrosa, E., Moreno-Jimenez, B., Liang, Y. & Gonzalez, J. L. (2006). The Relationship
between socio-demographic variables, job stressors, burnout, and hardy personality in
nurses: an exploratory study. İnternational Journal Of Nursing Studies, 10(16), 1-9.
Girgin, G. (1995). İlkokul öğretmenlerinde meslekten tükenmişliğin gelişimini etkileyen
değişkenlerin analizi ve bir model önerisi (izmir ili kırsal ve kentsel yöre
karşılaştırması) (Yayınlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
Girgin, G. & Baysal, A., (2005). Tükenmişlik sendromuna bir örnek: zihinsel engelli öğrencilere
eğitim veren öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyi. TSK Koruyucu Hekimlik
Bülteni, 4 (4), 172-187.
Gross, M., U., M. (2004). Gifted and talented education professional development package for
teachers: module-1, The University Of South Walles.
Grayson, J., L. & Alvarez, H., K. (2008). School climate factors relating to teacher burnout: a
mediator model. Teaching and Teacher Education, 24, 1349-1363.
Guskin, S., L., Peng, S., Y., J. & Majd-Jabbari, M. (1988). Teachers’ perceptions of giftedness.
Gifted Child Quarterly, 32 (1), 216-221.
Gündüz, B. (2005). İlköğretim öğretmenlerinde tükenmişlik. Mersin Üniversitesi Eğitim
Fakültesi Dergisi, 1(1): 152-166.
Hunsaker, S., L., Finley, V., S. & Frank, E., I. (1997). An analysis of teacher nominations and
student performance ın gifted programs. Gifted Child Quarterly, 41 (2), 19-24.
Jeltova, I. & Grigorenko, E., L. (2005). Systemic approaches to giftedness. In Sternberg R., J.,
Davidson, J., E., (Eds) Conceptions of giftedness (2nd ed, 171-186), Cambridge
University Press, Cambridge.
Johnstone, C. (1999). Strategies to prevent burnout. British Medical Journal, 7292 (318), 2-6.
Kalaycı, Ş. (2008). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri, 3. Baskı, Asil Yayın
Dağıtım, Ankara.
Karakelle, S. & Canpolat, S. (2008). Tükenmişlik düzeyi yüksek ilköğretim öğretmenlerinin
öğrencilere yaklaşım biçimlerinin incelenmesi, Eğitim ve Bilim, 33 (147), 106-120.
Kılıç, R. (2010). I. Uluslararası üstün yetenekliler eğitim sempozyumu, 21-23.
Kırılmaz, A. Y., Çelen, Ü. & Sarp, N. (2003). İlköğretimde çalışan bir öğretmen grubunda
“tükenmişlik durumu” araştırması. İlköğretim-Online, 2 (1), 2-9.
Maslach, C. & Jackson, S., E. (1981). The measurement of experienced burnout, Journal Of
Occupational Behavior, 2, 99-113.
Maslach, C. & Leiter, M. P. (1997). The truth about burnout how organizations couse personal
stres and what to dol about it. San Francisco: Jossey-Bass Publishers, First Edition.
MEB, (2007). Bilim ve sanat merkezleri yönergesi.
MEB, (2009). Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği.
Oginska, H. & Estryn-Behar, M. (2001). Working conditions and intent to leave the profession
among nursing staff, cahapter “burnout in the nursing profession in europe. working”
The Hague, Netherlands: Esther Van Der Schoot.
Ok, S. (2002). Banka çalışanlarının tükenmişlik düzeylerinin iş doyumu, rol çatışması, rol
belirsizliği ve bazı bireysel özelliklere göre incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi).
Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Özkan, Ş. (2008). Rol çatışması ve rol belirsizliğinin hekim ve hemşirelerin tükenmişlik
düzeyleri üzerine olan etkileri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe
Üniversitesi, Ankara.
Perrewe, P. L. (2002). Are work stress relationships universal: a nine-region examination of role
stressors, general self-efficacy, and burnout. Journal of İnternational Management, 8:
163-187.
Piko, B. F. (2005). Burnout, role conflict, job satisgaction and psychosocial health among
hungarian health care staff: a questionnaire survey, İnternational Journal of Nursing
Studies, 43, 311-318.
Rogers, P. (2004). Recognizing and coping with caregiver burnout. Arkansas Spinal Cord
Commission. N. University.
Sak, U. (2010). Üstün zekalılar özellikleri tanılanmaları ve eğitimleri, Maya Akademi, Ankara.
Sak, U. (2008). Üstün zekalı öğrenciler. Diken, İ., H (Editör) Özel eğitime gereksinimi olan
öğrenciler ve özel eğitim içinde (499-535), Pegem Yayınevi, Ankara.
Silverman, L, K. (1998). Personality and learning styles of gifted children. In Vantassel-Baska,
J. (Eds), Excellence in educating gifted and talented learners, (3rd ed, 29-65) Love
Publishing, Colorado.
Sinat, Ö. (2007). Psikiyatri kliniklerinde çalışan hemşirelerin tükenmişlik düzeylerinin
araştırılması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
Spickard, A., Gabbe, S. G. & Christensen, J. F. (2002). Mid-career burnout in generalist and
specialist physicians. Erişim Adresi: www.jama.com, Erişim Tarihi:21.07.2008.
Sucuoğlu, B. & Kuloğlu, N., (1996). Özürlü çocuklarla çalışan öğretmenlerde tükenmişliğin
değerlendirilmesi, Türk Psikoloji Dergisi, 10 (36), 44-60.
Sundin, L. & Hochwalder, J. (2007). The relationship between different work-related sources of
social support and burnout among registered and asistant nurses in sweden: a
quensionnaire survey. İnternational Journal of Nursing Studies.
Sürgevil, O. (2005). Tükenmişlik ve tükenmişliği etkileyen örgütsel faktörler: akademik
personel üzerinde bir uygulama (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül
Üniversitesi, İzmir.
Şahin, D. (2009). Ankara keçiören eğitim ve araştırma hastanesi hemşirelerinin rol çatışması –
rol belirsizliği ve tükenmişlik durumları (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara
Üniversitesi, Ankara.
Şahin, F. & Şahin, D. (2013). Engelli bireylerle çalışan özel eğitim öğretmenlerinin tükenmişlik
düzeyinin belirlenmesi. Öğretmen Eğitimi ve Eğitimcileri Dergisi (basım aşamasında).
Tanrıverdi, L. (2008). İlköğretim müfettişlerinin iş tatmini ile tükenmişlik düzeylerinin
incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
Terman, L., M. & Oden, M., H. (1976). Genetic studies of genius: volume ıv the gifted child
grows up twenty – five years’ follow – up of a superior group, Stanford University
Press.
Tomlison, H. (1999). The differentiated classroom: responding to the the needs of all learners.
Alexandria, VA: Assosiation For Supervision And Curriculum Development.
Vantassel-Baska, J. (1998). A comprehensive model of program development, In Vantassel-
Baska, J. (Eds), Excellence in educating gifted and talented learners, (3rd ed, 309-334)
Love Publishing, Colorado.
Waterman, S. & He, Y. (2011). Effects of mentoring programs on new teacher retention: a
literature review, Mentoring&Tutoring: Parntership in Learning, 19, 2, 139-156.
Yılmaz, A. (2007). İlk öğretim müfettişlerinin mesleki görevlerini yerine getirme durumları ile
tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişki (Yayımlanmamış doktora tezi). Abant İzzet
Baysal Üniversitesi, Bolu.
Zabel, M. K. Dettmer, P. A. & Zabel R. H. (1984). Factors of emotional exhaustion,
depersonalization, and sense of accmplishment among teachers of the gifted. Gifted
Child Quarterly, 28 (2), 64-69.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com