You are here

Çanakkale ilindeki hayvansal kaynaklı sağlık risklerinin değerlendirilmesi

Evaluation of animal-borne health risks in Çanakkale province

Journal Name:

Publication Year:

Abstract (2. Language): 
The effects of various animal-borne health problems in Çanakkale and their distribution properties were evaluated in the study. The relationship between the faunal characteristics and the human activities in the region was investigated. The findings of many investigations on the region and the statistical data of the institutions concerned were used in the study. In addition, the interviews with the physicians working at health institutions in the province contributed to the production of data. Besides the presence of the cases of Crimeancongo hemorrhagic fever, brucella, anthrax, snake bites, animal-borne food poisoning etc. in the region, the risks of diseases such as avian influenza, malaria and rabies were detected. The factors influencing the occurrence of animal-borne diseases and their distribution properties in the region as well as the areas under risk were specified by means of the study. Detecting the spatial and seasonal distributions of some of the diseases concerned will contribute to planning public health and emergent health services in the province in general.
Abstract (Original Language): 
Çalışmada Çanakkale ilindeki çeşitli hayvansal kaynakların insan sağlığı üzerindeki etkileri ve dağılış özellikleri değerlendirilmiştir. Çanakkale’de zoonotik hastalıkların ya da çeşitli hayvansal kaynaklara bağlı zehirlenme olgularının görülmesinde, yöredeki fauna özelliklerinin ve insan etkinliklerinin ilişkisi araştırılmıştır. Çalışmada yöre hakkında yapılmış birçok araştırmanın bulgularından, ilgili kurumların istatistik verilerinden yararlanılmıştır. İldeki sağlık kuruluşlarında görev yapan hekimlerle görüşmeler de veri üretilmesine katkı sağlamıştır. Yörede Kırım- kongo kanamalı ateşi, brucella, şarbon, yılan sokmaları, hayvansal kaynaklı besin zehirlenmeleri vb olguların varlığının yanı sıra kuş gribi, sıtma, kuduz vb hastalık risklerinin bulunduğu saptanmıştır. Çalışma ile, yörede hayvansal kaynaklara bağlı hastalıkların ortaya çıkışında etkili olan faktörler ve dağılış özellikleri ile riskli alanlar belirlenmiştir. Söz konusu hastalıklardan bazılarının mekansal ve mevsimsel dağılışlarının saptanması, il genelinde halk sağlığı ve acil sağlık hizmetlerinin planlanmasına katkı sağlayacaktır.
460-486

REFERENCES

References: 

Altıok, E.; Taylan, F.; Demirkesen, G.;Bozacı, M.; Önel, D.; Akçadağ, B.; (2008), “Mutations
in Influenza Virus And Possible Limited Spread, Turkey, 2006, Emerging Infectious
Diseases”, Vol. 14, No. 3, 490-496, Atlanta.
Baran, İ., (2005), Türkiye Amfibi ve Sürüngenleri, TUBİTAK Popüler Bilim Kitapları,
Ankara.
Bozkurt, G.; Memikoğlu, K.; Azap, A.; Balık, İ., (2005) “KKKA: Olgu Sunumu”, Ankara
Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 58:193-196, Ankara.
Çakıcı, N., (2008), “Çanakkale Bölgesinde Açıkta Satılan Taze Peynirlerin Brucella Spp.
Yönünden İncelenmesi”, Çanakkale Merkezi Değerleri Sempozyumu Bildiriler Kitabı,
437-442, Çanakkale.
Dökmeci, İ. ve Dökmeci, H., (2005), Toksikoloji, Zehirlenmelerde Tanı ve Tedavi, Nobel Tıp
Kitapları.
ECDC (European Centre for Disease Prevention and Control), (2008), “Europe faces
heightened risk of vector-borne disease outbreaks such as chikungunya fever” (Press
İnformation), http://ecdc.europa.eu/en/files/pdf, Stockholm, 12 June 2008, (Son erişim
tarihi 20.10.2008).
Eraksoy, H., (2008), “Keneler En Aktif Döneme Girdi”, Radikal Gazetesi, sayfa 3, 10 Mayıs
2008.
Fırat, M., ‘Keneler Büyük Şehirlere İniyor’, http://www. ntvmsnbccom.tr, (Son erişim tarihi
23 Mayıs 2008)
Forgey, W,W., (2004), Kampçılıkta İlkyardım, Bilge Kültür Sanat Yayınları.
Gilbert M., Xiao X, Domenech J, Lubroth J, Martin V, Slingenbergh J., (2006), “Anatidae
Migration in the Western Palearctic and Spread of Highly Pathogenic Avian Influenza
H5N1 Virus”, EID (Emerging İnfectious Diseases) Volume 12, Number 11, 1650-1656.
Gözcelioğlu, B.; Aydıncılar, Ö.F., (2001), Mavi Atlas, TUBİTAK Popüler Bilim Kitapları,
Ankara.
Güler, Ç., (2005), “Çevre-Sağlık İlişkisi”, 9.Ulusal Halk Sağlığı Günleri Sempozyumu
Bildiriler Kitabı, GATA, Ankara.
Gümüştekin, M., Gür, Ö.,vd., (2003), “İlaç ve Zehir Danışma Merkezine Bildirilen Hayvan
Isırma ve Sokmaları ile Zehirlenmeler”, Toksikoloji ve Ulusal Toksikoloji
Sempozyumu, Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, 8-9 Mayıs 2003, İzmir.
Gürkan, M., (2005), “Çanakkale sarıçay Deltası’nın Ornithofaunası”, Çanakkale Onsekiz
Mart Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans
Tezi,Çanakkale
Gürkan, M., (2007), “Çanakkale ve Civarında Yaşayan Zehirli Omurgasız Hayvanlar”,
Yayınlanmamış Seminer Notları, Onsekizmart Üniversitesi, Biyoloji Bölümü, Çanakkale.
Hür, H., Uğurtaş, İ., İşbilir, A., (2008), “The Amphibian and Reptile Species of Kazdağı
National Park”, Turkish Journal of Zoology, 32.
IDF, Çiğ Sütte Patojen Mikroorganizmalar (Uluslar arası Sütçülük Federasyonu-IDF-Yayını),
Çevirenler: Kınık, Ö.;Gönç, S; ve Akalın, S., (1998), Ege Üni. Ziraat Fak. Yayınları,
Yayın No.547.
Karafistan, A ve Ormancı, H. B., (2008), “Çanakkale Boğazındaki Midyelerde Metal
Kirliliği”, Çanakkale Kenti Çevre Sorunları Sempozyumu, Çanakkale. s125-129.
Kocatürk, U., (1997), Açıklamalı Tıp Terimleri Sözlüğü, Ankara Üniversitesi Basımevi,
Ankara.
Çalışkan, V. (2009). Çanakkale ilindeki hayvansal kaynaklı sağlık risklerinin değerlendirilmesi. Uluslararası
İnsan Bilimleri Dergisi [Bağlantıda]. 6:1. Erişim: http://www.insanbilimleri.com
485
McGinn, A.P, (2003), “Sıtmayla Savaş”, Dünyanın Durumu 2003, Tema Vakfı Yayınları,
İstanbul
Meade, M.S.; Earickson, R.J., (2000), Medical Geography, The Guilford Pres, New York.
Nesanır N, (2005), “Türkiye’de Henüz Çözülemeyen Bir Sorun: Kuduz Riskli Temas
Olguları”, 9.Ulusal Halk sağlığı Günleri Sempozyumu Bildiriler Kitabı, GATA, Ankara.
ODTÜ-AGUDÖS, (2003), “Gelibolu Barış Parkı Projesi”, ‘Ekoloji-Fauna’, ODTÜ-TC
Orman Bakanlığı, Ankara.
OİE (World Organisation for Animal Health), “Biological Disasters of Animal Origin-2006”
http://www.oie.int (Son erişim tarihi 13.09.2008)
Önder, Ü., Baran, Ş., (2005), Çanakkale Çevre Durum Raporu, Çanakkale Valiliği-İl Çevre
Orman Müdürlüğü, Çanakkale.
Özcan, H.; Akbulak, C.; Kelkit, A.; Tosunoğlu, M.; Uysal, İ., (2008), “Ecotourism Potential
and management of Kavak Delta (Northwest Turkey)”, Journal of Coastal Research,
Sayı: 25, West Palmbeach-Florida.
Özden, S., (2008), “Çanakkale Bogazında yasayan üç midye türünde agır metal birikimlerinin
incelenmesi” Çanakkale Kenti Çevre Sorunları Sempozyumu, Çanakkale. ss 206-221.
Pasiner, A.,(1998), Balık ve Olta, Remzi Kitabevi, İstanbul.
Report of the WHO/FAO/OIE, (2004), “Joint Consultation on Emerging Zoonotic Diseases”,
3-5 May 2004 Geneva Switzerland
http://whqlibdoc.who.int/hq/2004/WHO_CDS_CPE_ZFK_2004.9.pdf (Son erişim tarihi
21.09.2008)
RSHM (Refik Saydam Hıfzısıhha Merkezi Başkanlığı), www.rshm.gov.tr, (Son erişim tarihi
12.07.2008)
Saruhan, G., (2007), Türkiye’de Yaşayan Zehirli Yılanlar ve Zehirleri, Çanakkale Onsekiz
Mart Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi,
Çanakkale.
Sevim, İ.; Gönüz, A., (2006), “Kazdağı-Araplar Boğazı Çevresinde yerleşik ve Göçmen Kuş
Popülasyonları Üzerine Gözlemler”, Kazdağları II. Ulusal Sempozyumu Bildiriler
Kitabı, 77-82, Çanakkale.
Sevim, İ., (2007), Çanakkale Adaları Kuş Populasyonları ve Habitat İlişkileri Üzerine
Gözlemler, Çanakkale Onsekizmart üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü,
Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale.
Serpen, A., (2007a), “Küreselleşen Zoonozlar Biyolojik Felaket Haline Geldi”, Kentsel
Sağlık Dergisi, Yıl:2, Sayı:15, Manisa
Serpen, A., (2007b), “Kuş Gribi”, Veteriner Hekimler Dergisi, 2007, cilt 78 sayı 1, ss7-11
Somçağ, S., (2005), Türkiye Kuşları, 1.Baskı, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
Süzek, H.; Evren, H.; Yapar, S., (2004), “Muğla Devlet hastanesi Acil Servisine Başvuran
Akrep ve Yılan Sokma Vakalarının İncelenmesi”, İnsan Bilimleri Dergisi, Vol:1, No.1,
http://www.insanbilimleri.com/ojs/index.php/uib/article/view/130/130, (Son erişim
tarihi 07.10.2008)
Şahin, K, (2003)“Sıtmanın Yeniden ortaya Çıkmasını etkileyen Bazı Beşeri ve Ekolojik
Faktörler:Çarşamba Ovasının Doğusunda Bir Çalışma”, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı
:41,s61-75, İstanbul.
Şahin, Y, (2000), Hayvan Sistematiği, Bilim Teknik Yayınevi, Eskişehir.
Şener, A.; Çakıcı, N.; Çakıcı, H., (2008) “Çanakkale semt pazarlarında satışa sunulan taze
peynirlerde bazı patojenik mikroorganizmaların varlığının araştırılması”, Çanakkale
Merkezi Değerleri Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 430-436, Çanakkale ,
Tarımsal Pazarlama, “Halk Sağlığı ve Hayvan Sağlığı Bakımından Karasineklerle Mücadele
Yöntemleri”, http://www.tarimsalpazarlama.com (Son erişim tarihi 10.06.2008)
Çalışkan, V. (2009). Çanakkale ilindeki hayvansal kaynaklı sağlık risklerinin değerlendirilmesi. Uluslararası
İnsan Bilimleri Dergisi [Bağlantıda]. 6:1. Erişim: http://www.insanbilimleri.com
486
T.C. Çanakkale Valiliği, (2009), http://www.canakkale.gov.tr ( son erişim tarihi 27.01.2009)
T.C. Sağlık Bakanlığı , (2001), Kuduz Korunma ve Kontrol Yönergesi, Sağlık Bakanlığı, 9
Mayıs 2001.
T.C. Sağlık Bakanlığı, (2003) Sıtma Savaşı Daire Başkanlığı, Sıtma Kontrol Çalışmaları
İstatistikleri
T.C. Sağlık Bakanlığı, (2004), Zoonotik ve Paraziter Hastalıklar Şube Müdürlüğü Raporu,
Bulaşıcı ve Salgın Hastalıklar Kontrolü Daire Başkanlığı,
T.C. Sağlık Bakanlığı, (2006a), Sıtma Savaşı Daire Başkanlığı, Sıtma Kontrol Çalışmaları
İstatistikleri
T.C. Sağlık Bakanlığı, (2006b), Zoonotik ve Paraziter Hastalıklar Şube Müdürlügü Raporu,
Bulaşıcı ve Salgın Hastalıklar Kontrolü Daire Baskanlığı.
T.C. Sağlık Bakanlığı, (2007), Halk Sağlığı Yönüyle Kuş Gribi (Broşür).
T.C. Sağlık Bakanlığı, (2008a), Haberler-Avian İnfluenza/ Kuş Gribi,
http://www.saglik.gov.tr, ( son erişim tarihi 7 Temmuz 2008).
T.C. Sağlık Bakanlığı, (2008b), Kırım Kongo Kanamalı Ateşi, http://www.saglik.gov.tr, (Son
erişim tarihi 27.06 2008).
The Washington Post, “Findings”, ( son erişim tarihi 12.10.2008)
http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/11/02/AR200611...
Türkeş, M., (2006), “Kaz Dağı: Korumamız Gereken Doğal Zenginliğimiz”,
ÇanakkaleDosyası, Çanakkale.
Türkoğlu, M., 2007, “Denizel Ekosistemlerde Zararlı Algal Üremeler ve Çevre-İnsan
Sağlığı”, Yayınlanmamış Ders Notları, ÇOMÜ Su Ürünleri Fakültesi, Çanakkale.
UNSIC, 2007, UN System Influenza Coordination (UNSIC) Progress Report, http://uninfluenza.
org, (Son erişim tarihi 08.10.2008).
Vaizoğlu, S. A.; Tekbaş, F.; Güler, Ç., (2005), “Küresel İklim Değişikliğinin Sağlık Etkileri”,
9.Ulusal Halk sağlığı Günleri Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 173-182, GATA, Ankara.
WHO, (2008a), Epidemic and Pandemic Alert and Response, FQA on Avian Influenza,
http://www.who.int/en/, ( Son erişim tarihi 05.09.2008)
WHO, (2008b), Geographical Spread of H5N1 Avian Influenza in Birds Situation Assessment
and Implications for Human Health, 2005.
www.who.int/csr/don/2005_08_18/en/index.html, (Son erişim tarihi 05.09.2008)
Yaşarol, Ş., (1984), Medikal Parazitoloji, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Yayınları, İzmir.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com