You are here

YAŞLILARIN SOSYAL DIŞLANMA SENDROMU VE TOPLUMSAL BEKLENTİLERİ

SOCIAL EXCLUSION SYNDROME AND SOCIAL EXPECTATIONS OF THE ELDERS

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.9761/JASSS1390
Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
The aim of this research is to examine the social exclusion risk resulting from physiological, biological, psychological, sociological and economic incapability’s due to senility experienced by the elders who are an indispensable and essential group of the society as well as how this condition affects their remaining life processes. Senility which is an inevitable result of human life has been seen as a social problem in all periods of history. Another problem is perception of being pushed into loneliness and not being able to commune with social environment. The research is a quantitative study, and an approach based on single measuring with scanning model was used. In the research, questionnaire form consisting of 30 questions was applied with random sample method to the sample population consisting of 108 elders who live in Province of İstanbul County of Eyüp and who were randomly selected with single screening. Before preparing the questions, some hypotheses were formed based on some assumptions. In collection of the data for proving these hypotheses, questionnaire form including questions on demographic structure of the elders, senility period problems, their being perceived states by the society, areas of social activity and interest, life expectations and social exclusion perceptions was used. The data obtained from field researches were analyzed with SPSS 16.0 statistics package program. In this study, Pearson's chi-square test which measures whether there is a significant relationship or not between dependent and independent variables was preferred and frequencies were evaluated. These tests were examined for the relationships between categorical variables and P<0.05 value was accepted statistically significant. Senility was evaluated in terms of biological, psychological and sociological aspects and socio-cultural and socio-economic problems were addressed with these approaches. Although loneliness is a problem in senility, it was emphasized that it should not be confused with isolation. Elders are faced with exclusion from social relationships, cultural and social activities, access to basic services and immediate surroundings. According to the data obtained in the study, 63% of the participant elders are female and 37% are male, 40,7% are 60-74 years old, 55,6% are 75-84 years old and 3,7% are over 85 years old. Regarding educational background, 33% are elementary school graduates, 25,9% are secondary school graduates, 18,5% are faculty graduates and 22,2% are illiterate. Adaptation into social life and awareness of aging successfully are seen more in educated individuals. Elders' being with their family is not sufficient for their happiness. Almost half of them (45%) are happy in the family, more than half (55%) feel sad and lonely. Feeling sad can be evaluated as the result of problems caused by senility. When their problems resulting from senility are evaluated, they indicate a profile having more health problems, complaining from loneliness, restraining from death and needing to be respected. They experience exclusion from social relationships, cultural and social activities, access to basic services and immediate surroundings due to senility. Most of the elders consider senility as a problem. Elders with negative perceptions about senility reflect this negativity to their environment and cause feeling of exclusion in the society. Women (74%) are more worried about social exclusion than men (50%). Increase of age is found to be directly related with social exclusion. In addition, it was found that those with higher educational background have higher self-confidence and they integrate more easily with their social environments.
Abstract (Original Language): 
Bu araştırmanın amacı; toplumun vazgeçilmez ve zorunlu bir grubu olan yaşlıların; yaşlılıktan kaynaklanan fizyolojik, biyolojik, psikolojik, sosyolojik ve ekonomik yetersizlikleri nedeniyle karşılaştıkları sosyal dışlanma riski ve bu durumun kalan yaşam süreçlerini nasıl etkilediğini incelemektir. İnsan ömrünün kaçınılmaz bir sonucu olan yaşlılık, tarihin bütün dönemlerinde sosyal bir sorun olarak görülmüştür. Bu sorunun sonuçlarından en fazla etkilenenler yaşlılar ve onların sosyal çevreleridir. Bir diğer sorun ise; yalnızlığa itilme kaygısı ve sosyal çevreleriyle bütünleşememektir. Araştırma, nicel araştırma özelliği taşımakla birlikte, tarama yaklaşımı ile tek ölçmeye dayalı model kullanılmıştır. Araştırmada, tekil tarama ile İstanbul İli Eyüp ilçesinde yaşayan ve rastgele seçilen 108 yaşlıdan oluşan örneklem kitlesine, tesadüfî örneklem yöntemiyle 30 sorudan oluşan anket formu uygulanmıştır. Sorular hazırlanmadan önce bir takım varsayımlardan hareketle hipotezler oluşturulmuştur. Bu hipotezlerin denenmesi için verilerin toplanmasında; yaşlıların demografik yapısına, yaşlılık dönemi sorunlarına, toplum tarafından algılanma durumlarına, sosyal aktivite ve ilgi alanlarına, hayat beklentilerine ve sosyal dışlanma algılarına ilişkin soruları içeren anket formu kullanılmıştır. Saha araştırmasından elde edilen veriler, SPSS 16.0 istatistik paket programıyla analiz edilmiştir. Bu çalışmada bağımlı ve bağımsız değişkenler arasında anlamlı bir ilişkinin olup olmadığını ölçen Pearson’un ki-kare testi tercih edilmiş ve frekanslar değerlendirilmiştir. Kategorik değişkenler arasındaki ilişkiler için bu testler incelenmiş, P<0.05 değeri istatistik olarak anlamlı kabul edilmiştir. Yaşlanma biyolojik, psikolojik ve sosyolojik açılardan değerlendirilmiş, bu yaklaşımlarla birlikte sosyo-kültürel ve sosyo-ekonomik sorunlara da değinilmiştir. Yaşlılıkta yalnızlık bir sorun olmakla birlikte izolasyonla karıştırılmaması gerektiğine vurgu yapılmıştır. Yaşlılar sosyal ilişkilerden, kültürel ve toplumsal faaliyetlerden, temel hizmetlere erişimden ve yakın çevreden dışlanma ile karşı karşıyadır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre; ankete katılan yaşlıların %63’ü kadın ve %37’si erkek %40,7’si 60-74 yaş arasında, % 55,6’sı 75-84 yaş arasında ve % 3,7’si ise 85 yaş ve üzerindedir. Eğitim açısından, ilkokul mezunları % 33, ortaokul mezunları %25,9, fakülte mezunları %18,5 ve okuryazar olmayanlar ise %22,2’dir. Sosyal hayata uyum sağlama ve başarılı yaşlanma bilinci eğitimli bireylerde daha fazla görülmektedir. Yaşlıların ailesi ile birlikte olmaları mutlulukları için yeterli gözükmemektedir. Yarıya yakını (% 45) aile içinde mutlular, yarıdan fazlası hüzünlü ve yalnızlık (% 55) hissetmektedirler. Hüzünlü hissetme duygusu yaşlılığın ortaya çıkardığı sorunların sonucu olarak değerlendirilebilir. Yaşlılıktan kaynaklanan sorunları değerlendirildiğinde; daha çok sağlık sorunları olan, yalnızlıktan şikayet eden, ölümden çekinen ve saygı görme ihtiyacı duyan bir profil çizmektedirler. Yaşlılıktan dolayı sosyal ilişkilerden, kültürel ve toplumsal faaliyetlerden, temel hizmetlere erişimden ve yakın çevreden dışlanma yaşamaktadırlar. Yaşlıların büyük bir çoğunluğu yaşlılığı sorun olarak görmektedirler. Yaşlılıkla ilgili algıları olumsuz olan yaşlılar, bu olumsuzluğu çevresine de yansıtmakta ve toplumda dışlanmışlık hissi uyandırmaktadır. Kadınlar (% 74) erkeklere (% 50) göre daha çok sosyal dışlanma endişesi taşımaktadır. Yaşların yükselmesi ile sosyal dışlanma arasında doğru ilişki bulunmuştur. Ayrıca eğitim seviyesi yüksek olanların kendilerine güvenleri daha yüksek ve sosyal çevreleriyle daha kolay bütünleştikleri tespit edilmiştir.
461-482

REFERENCES

References: 

ARPACI, F. (2005), “Farklı Boyutlarıyla Yaşlılık”, Türkiye İşçi Emekliler Derneği Eğitim ve Kültür Yayınları, Ankara,
BAHAR, A. (2005), “Huzurevinde Yaşayan Yaşlıların Anksiyete Ve Depresyon Düzeylerinin Belirlenmesi”, SBE, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep
BARAN, A.G., ve Ark., (2005). Yaşlı ve Aile İlişkileri: Ankara Örneği. Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Yayınları No:127. Ankara
BÖLÜKBAŞI, B. (2008).“Türkiye’de Sosyal Dışlanma ve Yoksulluk”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, SBE, İstanbul
BURCHARD T.; GRAND J. VE PİACHAUD D. (2002), “Introduction Understanding Social Exclusion” (Ed. J. Hill-J. Le Grand- de Piachaud), Oxford Universty Press, New York
CANGÖZ,B.(t.y.) Yaşlılıkta Bilişsel ve Psikolojik Değişim (http://www.e-kutuphane.teb.org.tr/pdf/ tebakademi/geriatri_2009/19.pdf ,2 Temmuz 2012)
ÇAKIR, Ö. (2002), “Sosyal Dışlanma”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 4 No: 3, s. 83-104.
DPT, (2007); “Türkiye’de Yaşlıların Durumu ve Yaşlanma Ulusal Eylem Planı”, DPT Raporu, Ankara
EMİROĞLU, V. (1995),“Yaşlılık ve Yaşlının Sosyal Uyumu”, Şafak Matbaacılık, Ankara.
KIRAL, B., KIRAL, K. (2012), “Karma Araştırma Yöntemi” 2.International Conference on New Trends in Education and Their Implications, 27-29 April, 2011 Antalya-Turkey, http://www.iconte.org/ FileUpload/ks59689/File/050.pdf, Erş. 03.01.2013
KONAK, A., ÇİĞDEM, Y. (2005). “Yaşlılık olgusu: Sivas Huzurevi Örneği”, C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 29 (1): 23-63.
KURT, G. (2008),“Türkiye’de Yaşlılık Olgusuna Sosyolojik Bir Bakış-Sivas İl Örneği”, Yayınlanamamış Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, SBE, Sivas
LEHR, U. (1990), “Yaşlanmanın Psikolojisi”, Bilimsel ve Teknik Yayınlar Çeviri Vakfı, İstanbul,
482
Yusuf GENÇ – Pelin DALKILIÇ
OĞUZ, T. M.(2007), “Yaşlılarda Görülen Biyolojik ve Sosyal Değişimler.”Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi SBE, http://www.belgeler.com, Erş:5 Temmuz 2012
ONUR, B. (1991),“Gelişim Psikolojisi (Yetişkinlik, Yaşlılık, Ölüm)” , İmge Yay., Ankara
ÖZ, F. (1992), “Yaşlılıkta Ruh Sağlığı”, Türk Hemşireler Dergisi, 42(2);s.5-8
ÖZKAN, Y. (2011), “Sosyal Dışlanma ve Aile: Sosyal Hizmet Müdahalelerinde Güçlendirme Yaklaşımı”, Maya Akademi Yayıncılık, İstanbul
Özürlü ve Yaşlı Hizmetleri Gen. Müd. (t.y.) “Yaşlılığa Genel Bakış”, (www.ozurluveyasli.gov.tr, Erş. 1Temmuz 2012)
SAPANCALI, F. (2003) “Sosyal Dışlanma”. Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları, İzmir
SAPANCALI, F. (2005), “Avrupa Birliği’nde Sosyal Dışlanma Sorunu ve Mücadele Yöntemleri”, Çalışma ve Toplum Dergisi, http://www.calismatoplum.org/ Sayı: 6,
GENÇ, Y. ve SEYYAR, A., (2010) “Sosyal Hizmet Terimleri Sözlüğü” Sakarya Kitabevi,
SCHARF, T.(2001), “Social Exclusion”, Keele Press, London, s.303-315
ŞAHİN, T.(2009), “Sosyal Dışlanma ve Yoksulluk İlişkisi”, Sosyal Yardım Uzmanlık Tezi, Başbakanlık Sosyal Yardımlaşma Ve Dayanışma Genel Müdürlüğü, Ankara
TUFAN, İ. (2002), “Antik Çağdan Günümüze Yaşlılık”, Aykırı Yayıncılık, İstanbul,
WALKER A. VE WALKER C. (1997), “Britain Divided: The Growth of Social Exclusion in the1980s and 1990s”, s. 8, Child Poverty Action Group Press, London,
Yaşlılık Dönemi Sorunları, (t.y.), (http://www.yaslilikrehberi.org, Erş. 4 Temmuz 2012).

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com