You are here

ŞİİRİ ANLAMAK: NECATÎ BEY’İN BİR GAZELİNİN HİKÂYESİ VE YORUMU

UNDERSTANDING POETRY: STORY AND INTERPRETION OF A GHAZAL OF NECATİ BEY

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.9761/JASSS_655

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Efforts to understand, interpret and review the classical Turkish literature, has increased in recent years. Studies have been developing in two aspects. Analysis of poetry expositions, identification and comparison of application methods on expositions with each other, are the first aspect of the studies. The second aspect is applicability of modern methods of text interpretation to the classical Turkish literature texts and text interpretation studies in this direction. This study is to understand and interpret the work of poetry. In poet-poem-reader trilogy, after a theoretical evaluation about writing and interpretation of the poem, a ghazal of Necati Bey is analyzed and interpreted. Review was held in three stages. Reading of the text, fictionalizing the story and interpretation of the text. Reading stage, has been done to leave the reader with the text alone, a crude reading. To feel the changes on level of comprehension of the reader, who will meet again at a later stage the text, description or comments have not been added. The second stage is building of the story that provides content integrity of the text. In this fiction, essay of couplet array has been presented. The text becomes more comprehensible when it is read with this fiction. In interpret phase; both traditional annotation method and modern text interpreting methods are used. At this stage, each couplet has been dealt separately, on couplet explanation, attention was paid to the relationships between texts. With the help of the couplets chosen from Necati Bey and the other Divan poets, meanings, put on the words by the poet, are shown. In the result section an overall assessment has been done and the position of ghazal in tradition has been tried to be find.
Abstract (Original Language): 
Klasik Türk edebiyatı metinlerini inceleme, anlama ve yorumlama gayretleri son yıllarda artmıştır. Yapılan çalışmalar iki yönlü olarak gelişmektedir. Şiir şerhlerinin incelenmesi, şerhlerdeki uygulama yöntemlerinin tespit edilmesi ve birbirleriyle mukayese edilmesi, çalışmaların birinci yönüdür. İkinci yönü, modern metin yorumlama yöntemlerinin Klasik Türk edebiyatı metinlerine uygulanabilirliği ve bu yönde yapılan örnek metin yorumlama çalışmalarıdır. Bu çalışma şiiri anlama ve yorumlama çalışmasıdır. Şair – şiir - okur üçlemesinde, şiirin yazılması ve yorumlanması hakkında, teorik bir değerlendirme yapıldıktan sonra Necatî Bey’in bir gazeli incelenmiş ve yorumlanmıştır. İnceleme üç aşamalı olarak düzenlenmiştir. Metninokunması, hikâyesinin kurgulanması ve metnin yorumlanması. Okuma aşaması, okuru metinle baş başa bırakmak için yapılmış, ham bir okumadır. Daha sonraki aşamalarda metinle tekrar karşılaşacak olan okurun, idrak seviyesindeki değişiklikleri hissedebilmesi için açıklama veya yorum katılmamıştır. İkinci aşama, metnin anlam bütünlüğünü sağlayan hikâyenin kurgulanmasıdır. Bu kurgu içerisinde beyitlerin sıralanışındaki kompozisyon ortaya konulmuştur. Metin bu hikâye kurgusuyla okunduğunda daha anlaşılır olmaktadır. Yorum aşamasında; hem geleneksel şerh metodundan, hem de modern metin yorumlama kuramlarının yöntemlerinden istifade edilmiştir. Bu aşamada her beyit ayrı ayrı ele alınmış, beyitleri açıklamada, metinler arası ilişkilere dikkat edilmiştir. Necatî Bey ve diğer divan şairlerinden seçilen beyitler yardımıyla, şairin kelimelere ve beyitlere yüklediği anlamlar gösterilmiştir. Sonuç bölümünde gazelin genel bir değerlendirme yapılmış ve gazelin gelenek içerisindeki yeri tespit edilmeye çalışılmıştır.
1581-1601

REFERENCES

References: 

Ahmedî Divanı, (Haz. Yaşar Akdoğan), Kültür ve Turizm Bakanlığı, E- Kitap, www.kulturturizm.gov.tr
AKAY Hasan, Şiiri Yeniden Okumak (Bir Yapıçözümleme Girişimi), Kitabevi, İstanbul, 2003, s. 1-5.
AKIN Hüsrev, ‚Fuzûlî’nin ‚Görgeç‛ redifli Gazelinin Göstergebilim Açısından İncelenişi‛, Turkish Studies, Volume 4/6, Fall 2009, p.1-12.;
AKTULUM Kubilây, Metinlerarası İlişkiler. Öteki, Ankara,1999.
Ali Şir Nevâi, Bedayiü’l-Vasat, (Haz. Kaya Türkay), Türk Dili Kurumu Yayınları, Ankara, 2002.
ANDREWS Walter G., Şiirin Sesi, Toplumun Şarkısı, İletişim Yayınları, İstanbul, 2000.
AVŞAR Ziya, ‚Düşünce Alanı Merkezli Metin Çözümleme Yöntemi ve Revânî’nin Bir Gazelinin Bu Yönteme Göre Şerhi‛ III. Klâsik Türk Edebiyatı Sempozyumu (Prof. Dr. Cem Dilçin Adına) 13 Şubat 2009 Kayseri.
Behişti, Divan, (Haz. Yaşar Aydemir) Metin Bankası,
ÇAVUŞOĞLU Mehmet, Necati Bey Divanı (Seçmeler), Tercüman 1001 temel eser, Kervan Kitapçılık A. Ş. İstanbul, (tarihsiz)
DİLÇİN Cem ‚Fuzulî’nin Bir Gazelinin Şerhi ve Yapısal Yönden İncelenmesi”, Türkoloji Dergisi, c. IX, S. 1, DTCF Yay., Ankara, 1992, s. 44-98.
DOĞAN Muhammet Nur, “Metin Şerhi Üzerine”, Osmanlı Divan Şiiri Üzerine Metinler, (Haz. M. Kalpaklı), İstanbul, 1999. s. 422-427.
EKİZ Tevfik, ‚Alımlama Estetiği mi Metinlerarasılık mı?‛ Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi 47, 2 (2007) 119-127.
EMRİ, Divan, (Haz. Yekta Saraç), Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Eserleri, E-Kitap, www.kulturturizm.gov.tr
ERKÖSE Saadet, “Divan Şiiri Gazellerinde Tasvir ve Tahkiye”, İlmî Araştırmalar, S. XVIII, Gökkubbe, İstanbul 2004, s. 45-59. ;
FAİK Mahmud, Divan, (Haz. Fatma Koçak), Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2006.
Fuzûlî, Divan, (Haz. Kenan Akyüz, Süheyl Beken, Sedit Yüksel, Müjgan Cunbur), Akçay Yayınları, Ankara, 1990.
Fuzûlî, Leylâ ve Mecnun, (Haz. Muhammed Nur Doğan), İstanbul, 2000.
Şiiri Anlamak: Necatî Bey’in Bir Gazelinin Hikâyesi ve Yorumu
1600
GENÇ İlhan, ‚Klâsik Türk Edebiyatı Metinlerini Anlamada Modern Yaklaşımlar‛, Turkish Studies, Volume 2/4, Fall 2007, p.393-404
Hafız, Divan, (Çev. Abdulbaki Gölpınarlı), Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1968.
Kadı Burhaneddin, Divan, (Haz. Kaplan Üstüner), Metin Bankası.
KARAİSMAİLOĞLU Adnan,. Klasik Dönem Türk Şiiri İncelemeleri, Akçağ Yayınları, Ankara, 2001.
Karamanlı Aynî, Dîvân, (Haz. Ahmet Mermer), Akçağ Yayınları, Ankara, 1997.
KILIÇ Atabey, “Geleneksel Şerh ve Modern Metin İncelemelerine Eleştirel Bir Bakış: Metotlar, Çalışmalar, Beklentiler”, Turkish Studies, Volume 4/6 Fall 2009, s.326-334.
KIRMAN Aydın, “İki Gazellik Bir Hikâyeyi Duygu Unsurları Bakımından Okumak‛, Turkish Studies, Volume 2/3 Summer 2007, p. 350-375.
KORTANTAMER Tunca, ‚Teori Zemininde Metin Şerhi Meselesi”, Ege Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, S.VIII, 1994.
MENGİ Mine, ‚Metin Şerhi, Tahlili ve Tenkidi Üzerine”, Divan Şiiri Yazıları, Akçağ Yayınları, Ankara, 2000, s.72-81.
MORKOÇ Yasemin Ertek, Nedim’in ‚Ey Gönül‛ Redifli Gazeline Yapısalcı Yöntemin Uygulanışı‛, Turkish Studies, Volume 5/1, Winter 2010, p. 1210-1230
Mirza-zâde Salim, Divan, (Haz. Adnan İnce), Metin Bankası. Muhibbî, Divan, (Haz. Coşkun Ak) , Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1987. Necatî Bey, Divan, (Haz. Ali Nihad Tarlan), Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1963. Nesîmî, Divan, (Haz. Hüseyin Ayan), Akçağ Yayınları, Ankara,1990.
ÖZDEMİR Mehmed, ‚Fuzûlî’nin ‘Yüceldün Kabrüm Ey Biderdler Seng-i Melâmetden’ Matla’lı Gazelinin Düşünce Alanı Merkezli (DAM) Metin Çözümleme Yöntemine Göre Şerhi‛, Turkish Studies, Volume 7/1, Winter 2012, p.1737-1750
PALA İskender, Necati, Timaş Yayınları, İstanbul, 1998.
RIZVANOĞLU Eren, Söylesimcilik, Metinlerarasılık:Bakhtın, Krısteva, Barthes, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2007.
Sakıb Mustafa Dede, Divan, (Haz. Ahmet Arı) Metin Bankası
SAYIN Şara, Metinlerle Söyleşi, Multilingual, İstanbul, 1999.
SOLMAZ Süleyman, Necati Bey, Akçağ yayınları, Ankara, 2005. Şeyhi, Dîvân, (Haz. M. İsen, C. Kurnaz), Akçağ Yayınları, Ankara, 1990.
TARLAN Ali Nihad , “Metinler Şerhine Dair”, Edebiyat Meseleleri , İstanbul, 1981,
1601
Hikmet Feridun GÜVEN
s.191-204.
TOKEL Dursun Ali, ‚Divan Şiiri'ne Modern Metin Çözümleme Yöntemlerinden Bakmak‛, Turkish Studies, Volume 2/3 Summer 2007, p. 535-555.
TOKEL Dursun Ali, Bir Gazel Anlambilimle Nasıl Anlaşılır”, Dergah Dergisi 2002, S. 150, s. 10-23,
Usûlî, Divan, (Haz. Mustafa İsen), Akçağ Yayınları, Ankara, 1990.
ÜST Sibel, ‚Fuzûlî’nin ‘Usanmaz mı’ redifli Gazelinin Yapısalcılık Açısından İncelenmesi‛, Turkish Studies, Volume 2/3 Summer 2007, p. 556-572.
VESİM, Divan, (Haz. İbrahim Halil Tuğluk), Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara, 2007.
Yeni Tarama Sözlüğü, (Düzenleyen Cem Dilçin), Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 1983.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com