You are here

AMİRLERİN ALGILANAN ÖZELLİKLERİNİN MODEL ALMAYA ETKİSİ

Journal Name:

Publication Year:

Abstract (Original Language): 
Öğrenme, insanın en temel özelliklerinden birisidir ve insanın yaptığı her işte mevcuttur. Birey, davranışlarının birçoğunu öğrenme yoluyla elde eder. Öğrenme, bu özelliği nedeniyle iş hayatında ve organizasyonlarda da insan davranışını etkiler. İşletmeler, işgörenlerinden bekledikleri davranışları onlara öğrenme tekniklerini kullanarak kazandırabilirler. Bu nedenle, örgütsel davranışın incelenmesinde öğrenme büyük önem kazanmıştır. Öğrenmenin kavranması ve sürecinin incelenmesi, insan davranışını anlamayı ve yönlendirmeyi sağlar. Öğrenme sürecini anlamaya yönelik geliştirilen kuramlardan birisi, Albert Bandura'nın sosyal öğrenme kuramıdır. Bu kuramda öğrenmenin temelinde bireyin başkalarını gözlemesi veya onları taklit etmesi vardır. Bu kurama göre birey, başkalarını gözleyerek belirli durumlarda nasıl hareket edileceğini ve hangi davranışların hangi ortamlarda uygun olduğunu öğrenir. Aynı zamanda, konumuz açısından daha önemli olan yönü, model alma veya gözlem yapmanın, güdüleyici olarak, çalışana herhangi bir davranışın olası sonuçlarını göstererek çalışanın davranışını etkilemesidir. Olumlu sonuçlar doğuran veya Ödüllendirilen davranışlar, İşgörenlerce taklit edilecek ve hayata geçirilecektir1. Bu kuramdan hareketle, işletmeler, çalışanlarını belirli yönde davranışa sevk etmek amacıyla model kullanarak yetiştirme programlan geliştirmişler ve uygulamışlardır. Yapılan araştırmalar, bu programların etkili olduğunu göstermiştir. Bireyin taklit davranışı, şu üç değişkenin fonksiyonudur, model alınacak bireyin özellikleri (statüsü, örgütsel başarısı, gücü, çekiciliği, astlarına sağladığı gelişme ortamı), model alanın özellikleri (kendine güveni, bağımlılığı, önceki taklit davranışından elde edilen pekiştirme sonucu) ve model almanın gerçekleştiği ortamın özellikleri (görev belirsizliği, ödül olasılıkları)3. VVeiss, model alınacak bireyin işteki yeterliliği, sahip olduğu ödül-ceza yetkisi ve örgütsel başarısı ile model alma davranışı arasında ilişki bulunduğunu ileri sürmüştür4. Bu çalışmada da bu faktörlerin model alma veya taklit etme davranışı üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Buna ek olarak, farklı sektörlerde bulunan işletmelerde ilk amirlerin model alınmasını etkileyen faktörler arasında farklılıklar olup olmadığı incelenmiştir.
23-38

REFERENCES

References: 

Bandura, A., Sociaf Foundatİons of Thought and Action, Englevvood Cliffs, New
Jersey: Prentice-Hall, Inc., 1986.
Bandura, A., Social Learning Theory, Englevvood Cliffs, New Jersey: Prentice-
Hall Inc., 1977.
Bandura, A., XVIII. Milletlerarası Psikoloji Kongresi, Moskova, 1966, (der ve çev)
Nezahat Arkuz, İstanbul, 1969.
Frayne, C. A. ve G.P. Latham, "Application of Social Learning Theory to
Employee Seif-Management of Atîendance", Journal of Applied Psychology, 72 (3),
1987, ss. 387-92.
Grusec, J. ve W. Mischel, "The Modefs Characleristics as Determinants of
Social Learning", Journal of Personality and Social Psychology, 4, 1966, ss. 211-15.
Kreitner, R. ve F. Luthans, "A Social Learning Approach to Behavioral
Management: Radical Behaviorists 'Mellovving OuP, Organizational Dynamics,
Autumn 1984, ss. 47-65.
Latham, G.P. ve L.M. Saari, "Application of Social Learning Theory to Traİning
Supervisors Through Behavioral Modeling", Journal of Applied Psychology, 64(3),
1979, ss. 239-46.
Lefkovvitz, M., R.R. Blake ve J.S. Mouton, "Status Factors in Pedeştrian Violation
of Traffic Sİgnats", Journal of Abnormal and Social Psychology, 51, 1955, ss.704-5.
Luthans, F., Organizational Behavior, 6th ed., New York: McGraw-Hill, Inc.,
1992.
Manz, C.C. ve H.P. Sims, Jr., "Vicarious Learning: The Influence of Modeling on
Organizational Behavior", Academy of Management Review, 6 (1), 1981, ss. 105-113.
Porras, J.l. ve K. Harris, "Precursors of Individual Change: Responses to a
Social Learning Theory Based on Organizational Intervention", Human Relations, 35
(11), 1982, ss. 973-90.
Rosenbaum, M.E. ve I. F. Tucker, "The Competence of the Model and the
Learning of Imitation and Nonimİtation", Journal of Experimental Psychology, 63,
1962, ss. 183-90.
38
Rush, M.C., J.C. Thomas ve R. G. Lord, "Implicİt Leadership Theory: A Potential
Threat to the Internal Vafidity of Leader Behavior Ouestİonnaires", Organizational
Behavior and Human Performance, 20, 1977, ss. 93-110.
Russell, J.S., K.N. Wexley ve J.E. Hunter, "Questioning The Effectiveness of
Behavior Modeling Training in an Industrİal Setting", Personnel Psychology, 37,
1984, ss. 465-81.
VVeiss, H.M., "Learning Theory", (eds) M. D. Dunnette ve L. M. Hough, Handbook
of Industhal and Organizational Psychology, Vol. I, 2nd ed., Polo Alto, California:
Consulting Psychologists Press, Inc., 1990.
Weiss, H.M., "Subordİnate Imitation of Supervisor Behavior: The Role of
Modeling in Organizational Socİalİzation", Organizational Behavior and Human
Performance, 19, 1977, ss. 89-105.
VVeiss, H.M., "Social Learning of Work Values İn Organizatİons", Journal of
Applied Psychology, 63 (6), 1978, ss. 711-8.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com