You are here

NEVÂZİL KAVRAMI VE FETVÂ, KAZÂ İLİŞKİSİ (Kavramsal Bir Analiz)

The Nawâzil Concept and Associated with Fatwa, Kadâ (A Conceptual Analysis)

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Fıqh and living as two domains that are continuously in relation with each other have continued their development. Fıqh to correspond with volatile and developing nature of human life has created some mechanisms within itself. These in question mechanisms are interpretation ijtihâd and fatwa establishments. In this article, we aim to do a conceptual analysis of these two closely related concepts, the field of fıqhpractice, and hence, events that are related to the concept of nawazil's classical Maliki fıqh and Andalusia particularly.
Abstract (Original Language): 
Fıkıh ve hayat birbirleriyle sürekli ilişki içinde devam eden iki alan olarak gelişimlerini sürdürmüşlerdir. Fıkıh değişken ve gelişim halinde olan insan hayatıyla uyumlu olabilmek için kendi içinde bazı kavramlar ortaya çıkarmıştır. Söz konusu bu kavramlar içtihâd ve fetvâ kurumlarıdır. Biz bu makalede bu iki kavramla yakından ilgili ve fıkhın tatbik sahasıyla ve dolayısıyla olaylarla alakalı olan nevâzil kavramının klasik Mâlikî fıkhında ve Endülüs özelinde kavramsal bir tahlilini yapmaya çalışacağız.
365
388

REFERENCES

References: 

'Abderî, Muhammed b. Yûsuf b. Ebi'l-Kâsım, et-Tâc ve'l-lklîl li Muhtasari Halîl, I-VI, Beyrût, 1398.
Abdullatîf Hidâyetullâh, "en-Nevâzilu'l-fıkmyye n'l-'ameli'l-kadâi'l-Mağribî", en-Nevâzilul-fıkhiyye ve eseruhâfil-fetvâ vel-içtihâd, Rabat 2001.
Abdulazîz b. Abdullah, "el-Kadâu'l-Mağribiyye ve havâssuhû: el-Fetvâ ve'n-nevâzil ve'l-vesâik", Mecelletu da'veti'l-hakki'l-Mağribiyye, Rabat, 1982.
Abdunnâsır, Ebu'l-Basal, "el-Medhal ilâ fıkhı'n-nevâzil", en-Nevâzilul-fıkhiyye ve eseruhâ fi'l-jetvâ vel-içtihâd, Rabad 2001.
,
"Modern İktisâdî İşlemlerin Hükümlerini Belirlemede Uygulanan Fetvâ
Metodu", İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, Çev. İsmail Cebeci, sy. 16, 2010, 347¬374.
Adevî, Alî es-Saîdî el-Mâlikî, Hâşiyetül-Adevî alâ şerhi kifâyetit-tâlib er-rabbânî, tahk. Yûsuf eş-Şeyh Muhammed el-Bekâ'î, Dâru'l-fikr, Beyrût 1412.
Eşgâr, Muhammed Süleymân, el-Fütyâ ve menâhicu'l-iftâ, Kuveyt, 1976.
Bedir, Mürteza, "Oryantalizm ve İslam Hukuku", İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, sy. 4, 2004, 11-42.
Bekr, Ebû Zeyd, Fıkhu'n-nevâzil kadâyâ fıkhiyye muâsıra, I-II, Müessetü'l-risâle, 1. baskı, Beyrût 2006.
Cevherî, İsmâil b. Hammâd, es-Sıhâh tâcul-luğa ve sıhâhu'l-'arabiyye, tahk. Ahmed Abdulğafûr Attâr, Dâru'l-'ılmi'l-melâyîn, Beyrût, 1990.
Cîdî, Ömer, Muhâdarât fî târih'l-mezhebi'l-Mâlikî fîğarbi'l-islâmî, Rabat, 1987.
Cîzânî, Muhammed b. Huseyn, "Menhecü's-selef fi'teâmüli mea'n-nevâzili", Mecelletul-usûl ve'n-nevâzil, sy. 1, Cidde 2009.
Desûkî, Hâşiyetu-Desûkî 'alâ'ş-Şerhi'l-kebîr, tahk. Muhammed 'Illîş, Beyrût, t. y.
Ebu'l-Ecfân, Muhammed, "Nevâzilu Kâdı'l-cemâ'a Ebi'l-Kâsım b. Serrâc el-Ende-lüsî", en-Nevâzilu'l-fıkhiyye ve eseruhâ fil-fetvâ vel-içtihâd, Rabat, 2001.
Ebu'l-Esbağ 'Isâ b. Sehl, el-l'lâm bi nevâzilil-ahkâm ve kıtrin min siyeril-hükkâm thk.
Yahyâ Murâd, Dâru'l-hadîs, Kâhire 2007.
386
Hafsa KESGlN
Ebu'l-Kâsım el-Bürzülî, Câmi'u mesâilil-ahkâm limâ nezele minel-kadâyâ bil-müftiy-yîn vel-hükkâm tahk. Muhammed el-Habib el-Hîle, Beyrut, 2002.
Ebu'l-Velîd el-Kurtubî, el-Mufîdlil-hükkâmfîmâyu'radu lehum min nevâzilil-ahkâm, Süleymaniye Yazma Eserler Kütüphanesi Fatih Ktp. No: 2152.
Ensârî, Ferîd, Usul Terminolojisi: Şâtıbî Örneği, Çev. Soner Duman, Osman Güman, İstanbul, 2012.
Fîlâlî, Hasan Zeyn, "en-Nevâzilu'l-fıkmyye Kıymetuha't-teşrî'ıyye ve'l-fikriyye", en-Nevâzilul-fıkhiyye ve eseruhâfi'l-fetvâ vel-içtihâd, Rabat 2001.
,"en-Nevâzilu'l-Mağribiyye ve devruhâ fî hıfzi fetâvâ e'lâmi'l-mezhebi'l-mâ-
likî bi'l-Kayrevân", Muhâdarât mültekâ el-Kayrevân merkezi 'ılmî mâlikî beynel-meşrıki vel-Mağrib hattâ nihâyeti'l-karni'l-hâmis lil-hicrî, yy. 1995.
Firuzabâdî, b. Yâkub, el-Kâmusul-muhît, Müesseset'l-risâle, Beyrût, 2005.
Haccî, Muhammed, Nazarât fi'n-nevâzili'l-fıkhiyye, el-Cemiyyetü'l-Mağribiyye, yy.
1999.
Hattâbî, Berakât b. Muhammed b. Abdirrahmân, Mevâhibul-celîl lişerhi Muhtasari
Halîl, Beyrut, 2003.
Hentâtî, Necmuddîn, el-Mezhebul-Mâlikî bil-ğarbil-islâmî ilâ muntasafi'l-karni'l-hâ-mis el-hicrî, Tunus, 2004.
Huşenî, Kudâtu Kurtubâ ve 'ulemâu Ifrikiyye, tahk. İzzet el-Attâr Huseynî, Kâhire
1994.
'Illîş, Muhammed b. Ahmed, Munahul-celîlşerhu Muhtasari Halîl, Beyrût, 1989.
İbn Abdilber, Câmi'u beyani'l-'ılmi ve fadlihî, tahk. Ebu'l-Eşbâl ez-Züheyrî, Dâru İbni'l-Cevzî, I-II, ty. Yy.
İbn Âbidîn, 'Ukûdu resmil-müftî min mecmuâti resâil, yy. ty.
İbn Arabî, el-Kâdı Ebî Bekr, el-Mahsûlfî usûlil-fıkh, tahk. Hüseyn Alî el-Yedrî, Bey-
rût, 1999.
İbn Beşkuvâl, Kitâbu's-Sıla fî târîhi ulemâil-Endelüs, tahk. İbrâhim Ebyârî, I-III, Bey-
rût, 1989.
İbn Ferhûn, el-Mâlikî, ed-Dîbâcul-müzheb fî ma'rifeti e'yânî 'ulemâi'l-mezheb, I-II,
Kâhire 2005.
,
Tabsiratul-hükkâm fî usulil-akdiyeti ve menâhicil-ahkâm (nşr. Cemâl
Mar'aşlı), Riyâd 2003.
İbn Serrâc, Fetâvâ Kâdıl-cema'a İbn Serrâc, tahk. Muhammed Ebu'l-Ecfân, el-Mecmeu's-sekâfî, yy. 2000.
İbn Ebî Zemenîn, Müntehabul-ahkâm, tahk. Abdullah b. 'Atiyye el-Ğâmidî, I-II, Mekke 1318.
İbn Hâc, İbrâhim el-'Alevî, Neşrul-bunûd şerhu Merâki's-suûd, tahk. Muhammedu'l-Emîn b. Muhammed, yy. 2005.
İbnu'l-Hâcib, Muhtasaru müntehe's-sûl vel-emel fî 'ılmeyi'l-usûl vel-cedel, tahk. Nezîr Hamâdû, Beyrut, 2006.
NEVÂZİL KAVRAMI VE FETVÂ, KAZÂ İLİŞKİSİ ' (Kavramsal Bir Analiz)^^B 387
İbnu'l-Kayyîm, Şemseddîn Ebî Abdullâh Muhammed b Ebûbekîr, l'lâmu'l-muvakkiîn 'an rabbi'l-'âlemîn, tahk. Ebû 'Ubeyde Meşhûr b. Hasân, Riyâd 1423.
İbn Lübb, Ebû Sa'îd, Takrîbu'l-emeli'l-ba'îdfî nevâzilil üstâz Ebî Sa'îdİbn Lüb, tahk. Hüseyn Muhtâr, Hişâm er-Râmî, I-II, Beyrût 2004.
İbn Rüşd, Ebu'l-Velîd, el-Beyân vet-tahsîl ve'ş-şerh ve't-tevcîh ve't-ta'lîl fî mesâilil-Müs-tahrece, tahk. Muhammed Haccî, Dâru'l-ğarbi'l-islâmî, I-XX, Beyrût,1988.
,Mesâilu
İbn Rüşd, tahk. Muhammed Habîb et-Tickânî, Beyrût, 1993.
İdrîs el-Harşâfî, "Delîlu'l-mahtûtâti'l-Mağribiyye fî 'ılmi'n-nevâzil", en-Nevâzilul-fıkhiyye ve eseruhâ fil-fetvâ ve'i-içtihâd, Külliyetu'l-âdâb ve 'ulûmi'l-insâniyye, Rabat, 2001.
Kâdı Iyâd, Tertîbul-medârik ve takrîbul-mesâlik li ma'rifeti e'lâmi mezhebi Mâlik, I-V
,
Mezâhibul-hükkâm fî nevâzilil-ahkâm, tahk. Muhammed b. Şerîfe, Beyrût,
1990.
Kahtânî, Ali b. Muhammed, Menhecu İstinbâti Ahkâmi'n-nevâzili'l-fıkhiyyeti'l-muâsı-
ra, I-II, Cidde 2003.
Karâfî, el-lhkâm fî temyîzil-fetâvâ 'ani'l-ahkâm ve tasarrufâtil-kâdi vel-imâm, tahk.
Ebû Bekr Abdirrezzâk, Kâhire, 1989.
Kaya, Eyüp Sait, Hanefî Mezhebinde Nevâzil Literatürünün Doğuşu ve Ebul-Leys es-Semerkandî'nin Kitâbu'n-Nevâzil'i, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul, 1996.
Muhammed b. Muhammed, Şeceretu'n-nûru'z-zekiyye fî tabakâtil-Mâlikiyye (nşr. Ali
Ömer), I-III, Kâhire 2007
Makkarî, el-Kavâ'ıd, tahk. Ahmed b. Abdullah b. Hamîd, Mektebetü Ümmü'l-Kurâ, , Nefhu't-tîb fî ğusni'l-Endelûsi'r-râtib (nşr. İhsân 'Abbâs), 8 cilt, Beyrût
1988.
Mu'cemu lugati'l-fukahâ, tahk. Muhammed Ravâs, Hamîd Sâdık, Beyrût 1985.
el-Mu'cemu'l-vasît, Mektebetü'ş-şurûki'd-düveliyye, Kâhire, 2004.
Muhammed el-Cîzânî, Fıkhu'n-nevâzil: Dirâse tatbîkiyye te'sîliyye, I-IV, Suûdî Arabis-
tân 2006.
Mustafâ el-Kudâh, "Hukmü ğarasi e'dâi'l-insâni ve'l-istifâdetu min eczâihi", en-Nevâzilul-fıkhiyye ve eseruhâfi'l-fetvâ ve'l-içtihâd, Rabad 2001.
Muhammed Menûnî, el-Mesâdıru'l-arabiyye li-târîhil-Mağrib, Rabât 1983.
Muhammed b. Huseyn, Fıkhu'n-nevâzil: Dirâse te'sîliyye tatbîkıyye, I-IV, Kâhire,
2006.
Muhammed Sellâm Medkûr, el-Medhal li'l-fıkhi'l-islâmî, Kâhire, 1966.
Muhammed İbrâhîm 'Alî, Istılâhul-mezheb 'ınde'l-Mâlikiyye, Mekke, 2000.
Nübâhî, Ebu'l-Hasan b. Abdillâh, Târîhu kudâtil-Endelüs, tahk. Lecnetü ihyâi'l-turâsi'l-arabî, Beyrût 1983.
Riyâd, Muhammed, Usûlül-fetvâ vel-kadâfil-mezhebil-Mâlikî, yy., 1998.
388
Hafsa KESGİN
Samedî, Mustafâ, Fıkhu'n-nevâzil 'ınde'l-Mâlikiyye târihen ve menhecen, Riyâd, 2007.
Serrano,
Delfina
, "Legal Practice İn An Andalusî ve Maghrıbî Source From the Twelfth Century Ce: The Madhâhıb Al-Hukkâm Fî Nawâzıl El-Ahkâm", İslamic Law And Society 7.2, Leiden 2000.
Seyyid Muhamed Murtaza, Tâcu'l-Arûs, tahk. Ahmed Muhtâr Ömer, et-Turâsi'l-arabî,
Kuveyt, 1998.
Şatıbî, el- Muvâfakât, nşr. Mehmet Erdoğan, İz Yayıncılık, İstanbul 2003.
,Fetâvâ,
tahk. Muhammed Ebu'l-Ecfân, Tunus, 1985.
İmam Şâfi'î, er-Risâle, tahk. Ahmed Muhammed Şâkir, Beyrut ty.
Vezzânî, Ebû 'Isâ el-Mehdî, Hâşiye 'ale'ş-şerhi't-Tâvedî li Lâmiyeti'z-Zekkâk, Fas, t.y.
Yahyâ Saîdî, "Huttatu'l-fetvâ fi'l-mezhebi'l-Mâlikî", 'Amâlu'l-mülteka'l-vatanî, yy.,
2007.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com