You are here

OSMANLI TOPRAK SİSTEMİ HAKKINDA GENEL BİR DEĞERLENDİRME

OTTOMAN LAND SYSTEM: A GENERAL ASSESSMENT

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.9761/JASSS_181
Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
The purpose of this article is to provide information about the Ottoman Land System. In this context according to Ottoman Land Law, land in Turkey is divided into five classes: Arazi Memluke, Arazi Mirie, Arazi Mevkufe, Arazi Metruke and Arazi Mevat. In other words, we tried to describe freehold lands, crown lands, mortmain lands, abandoned lands and dead lands in the ottoman territories. In the second half of the XVI. century, Ottoman land systems began to deteriorate and this situation brought political, military, social and economic problems. Before the land code of 1858 there were various land regulations throughout the empire. The Ottoman Land Code of 1858, which put various land regulations throughout the empire into a standard code. Ottoman Empire wanted to implement a standard code with the land law of 1858 over all the own territories. Therefore this study will basically deal with the Ottoman land system before and after the promulgation of the Land Code of 1858. the Land Code could not be properly implemented in the empire. As is known, the land code of 1858, remained in force until the Republican period, did not bring desired success. In this respect, this study have evaluated the implementation process of the Ottoman Land Code and its social, economics and political influences throughout the Ottoman Empire.
Abstract (Original Language): 
Osmanlı toprak sistemini ele aldığımız bu çalışmamızda, Osmanlı topraklarının statüsü hakkında bilgi vermeye çalıştık. Bu doğrultuda miri arazi, mülk arazi, vakıf arazi, metruk arazi ve mevat arazi, bu arazilerin hukuki statüsü ve çeşitleri ile tımar sistemi konularını ele aldık. Diğer yandan, kaynağını İslam hukuku, kendinden önceki Türk-İslam devletleri ve ele geçirilen bölgelerdeki mevcut uygulamalardan alarak siyasal, sosyal, ekonomik ve askeri amaçlar doğrultusunda şekillenen Osmanlı toprak sisteminde kişi, toplum ve devlet çıkarlarının ön planda tutulduğunu gözler önüne sermeye çalıştık. Osmanlı Devleti'nde toprak sistemi, içinde yaşanılan dönemin gerektirdiği ekonomik, siyasi, sosyal ve askeri koşullara bağlı olarak şekillendiğinden, devletin yapısı, halkın sosyal, ekonomik ve hukuki durumu hakkında önemli bilgiler vermektedir. Osmanlı Devleti'nde, ülkenin her yerinde geçerli tek bir toprak sistemi uygulanmamıştır. Bu doğrultuda 1858 tarihli Arazi Kanunnâmesi'nden önce her eyalet için ayrı ayrı kanunnâme çıkartılırken, 1858 tarihli Arazi Kanunnâmesi ile toprak sistemi ayrıntılı ve toplu bir şekilde düzenlenerek, yeni esaslara bağlanmıştır. Bu şekilde bütün ülkede geçerli tek bir sistem ve toprak hukukunda birlik sağlanmaya çalışılmıştır. Ancak, Cumhuriyet dönemine kadar yürürlükte kalan Arazi Kanunnâmesi ile de uygulamada istenilen başarıya tam olarak ulaşıldığı söylenemez. XVI. yüzyılın ikinci yarısından itibaren toprak sisteminde bozulmaların başlaması siyasi, askeri, sosyal ve ekonomik sıkıntıları da beraberinde getirmiştir. Bu durum kişi ve toplum menfaatlerinin bozulmasına neden olmuştur. Çalışmamızda bu gelişmelerin üzerinde durulmuştur.
435-461

REFERENCES

References: 

AKDAĞ Mustafa, Türkiye'nin İktisadî ve İçtimaî Tarihi, C:II, Ankara 1999. AKGÜNDÜZ Ahmet ve ÖZTÜRK Said, Bilinmeyen Osmanlı, İstanbul 1999. Arazi Kanunnâmesi, Haz.: Orhan Çeker, Ebru Yay., İstanbul 1985.
ARICANLI Tosun, "19. Yüzyılda Anadolu'da Mülkiyet, Toprak ve Emek", Osmanlı'da Toprak Mülkiyeti ve Ticari Tarım, (Editörler: Çağlar Keyder-Faruk Tabak), Çev.: Zeynep Altok, İstanbul 2010, s.131-142.
Aşıkpaşaoğlu Tarihi, Haz.: A. Nihal Atsız, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay., Ankara 1985.
BARKAN Ömer Lütfi, "Öşür", Türkiye'de Toprak Meselesi, Toplu Eserler I, Gözlem Yay., İstanbul 1980, s.281-290.
BARKAN Ömer Lütfi, "Tımar", İ.A., C:XII/1, MEB Yay., İstanbul 1974, s.286-332.
BARKAN Ömer Lütfi, "Osmanlı İmparatorluğu'nda Çiftçi Sınıfların Hukuki Statüsü", Ülkü, C.IX, S.53.
BELDİCEANU Nicoarâ, XIV. Yüzyıldan XVI. Yüzyıla Osmanlı Devleti'nde Tımar, Çev.: M. Ali Kılıçbay, Teori Yay., Ankara 1985.
Budin Kanunnâmesi ve Osmanlı Toprak Meselesi, Nşr.: Sadık Albayrak, Tercüman 1001 Temel Eser, İstanbul 1973.
CİN Halil ve AKGÜNDÜZ Ahmet, Türk Hukuk Tarihi (Kamu Hukuku-Mali Hukuk),
Konya
1989
.
CİN Halil, Miri Arazi ve Bu Arazinin Mülk Haline Dönüşümü, Ankara 1969.
CİN Halil, Osmanlı Toprak Düzeni ve Bu Düzenin Bozulması, Konya 1992.
ÇAĞATAY Neşet, "Osmanlı İmparatorluğu'nda Reayadan Alınan Vergi ve Resimler", DTCFD, C:V, Ankara 1947, s.483-511.
DEMİRCİ Mustafa, İslamın İlk Üç Asrında Toprak Sistemi, İstanbul 2003.
DEVELLİOĞLU Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lugat, Ankara 1996.
ERDOĞAN Emine, "Tımar Tevcih Sebepleri Üzerine Bir Kaynak Değerlendirmesi", OTAM, S:19, Ankara 2006, s.175-187.
GENÇ Mehmet, Osmanlı İmparatorluğunda Devlet ve Ekonomi, İstanbul 2005.
HALAÇOĞLU Yusuf, XIV-XVII. Yüzyıllarda Osmanlı Devlet Teşkilatı ve Sosyal Yapı,
Ankara 1995.
İNALCIK Halil, "Çiftliklerin Doğuşu: Devlet, Toprak Sahipleri ve Kiracılar", Osmanlı'da Toprak Mülkiyeti ve Ticari Tarım, (Editörler: Çağlar Keyder-Faruk Tabak), Çev.:
Zeynep Altok, İstanbul 2010, s. 15-34. İNALCIK Halil, "Osmanlılarda Raiyyet Rüsumu", Belleten, C:23, S: 92, Ankara 1959, s.575-
610.
İNALCIK Halil, Osmanlı İmparatorluğu'nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi, C:I, İstanbul
2000.
KAZICI Ziya, Osmanlı'da Vergi Sistemi, İstanbul 2005. KAZICI Ziya, Osmanlı Vakıf Medeniyeti, İstanbul 2003.
461
Cemile
ŞAHİN
~ 1 •
KENANOĞLU M. Macit, "1858 Arazi Kanunnâmesi ve Uygulanması", Türk Hukuk Tarihi
Araştırmaları, S:I, 2006, s.107-138. KÖPRÜLÜ Fuad, Bizans Müesseselerinin Osmanlı Müesseselerine Tesiri, İstanbul 1981. KÖPRÜLÜ Fuad, Osmanlı Devleti'nin Kuruluşu, Ankara 1999.
KURT Yılmaz, "Osmanlı Toprak Yönetimi", Osmanlı Ansiklopedisi, C:3, Yeni Türkiye Yay., Ankara 1999, s.59-65.
KÜÇÜKKALAY A. Mesud, "Osmanlı Toprak Sistemi-Miri Rejim-", Osmanlı Ansiklopedisi, C:3, Yeni Türkiye Yay., Ankara 1999, s.53-58.
MEHMED NEŞRİ, Kitâb-ı Cihannümâ (Neşri Tarihi), C:I, Haz.: Faik Reşit Unat-Mehmet Altay Köymen, TTK Yayınları, Ankara 1995.
OĞUZOĞLU Yusuf, Osmanlı Devlet Anlayışı, İstanbul 2000.
ONGLEY F.,
Th
e Ottoman Land Code, London 1892.
ORTAYLI İlber, Türkiye Teşkilat ve İdare Tarihi, Ankara 2008.
PAMUK Şevket, Osmanlı-Türkiye İktisadi Tarihi (1500-1914), İstanbul 2010.
QUATAERT Donald,
Anadolu'd
a Osmanlı Reformu ve Tarım (1876-1908), Çev.: Nilay Özok Gündoğan-Azat Zana Gündoğan, İstanbul 2008.
SAMİ Şemseddin, Kamus-u Türki, İkdam Matbaası, İstanbul 1317.
ŞAHİNÖZ Ahmet ve ÖZGÜR Teoman, "Osmanlı Tarımında Bir Sistem Tartışması: "Timar", G. Ü. İ. İ. B. F. Dergisi, S:3, Ankara 2002, s.67-88.
TABAKOĞLU Ahmet, Türkiye İktisat Tarihi, İstanbul 1998.
TURAN Osman, "İkta", İ.A., C.V/2, MEB Yay., 1993, s.949-959.
UZUNÇARŞILI İ. Hakkı,"Kanun-ı Osmani Mefhum-ı Defter-i Hakani", Belleten, C:XV, Ankara 1951, S.59.
ÜÇOK Coşkun, "Osmanlı Devlet Teşkilatında Tımarlar", AHFD, C:II, S:1, s.73-95.
ÜÇOK Coşkun, "Osmanlı Devlet Teşkilatından Tımarlar", AHFD, C:I, S:4, Ankara 1944,
s.525-551.
ÜNAL Mehmet Ali, Osmanlı Müesseseleri Tarihi, Isparta 1998.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com