Buradasınız

KOSOVA’DA MEŞHED-İ HÜDAVENDİGÂR VE İLK DEVİR OSMANLI MİMARİSİNDE TÜRBE GELENEĞİ

MASHHAD-I HÜDAVENDİGÂR IN KOSOVO AND TRADITION OF THE TOMB OF FIRST IN OTTOMAN ARCHITECTURE

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7249

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Kosovo Square War martyrs Sultan Murad’s blood is spilled on the floor, built and Sultan Murad name in honor of Mashhad-i Hüdavendigâr called Tomb of Kosovo near an enclosed courtyard within the premises with are located. During the Ottoman period and remedial construction and repairs in recent history, most recently between 2003-2005, under the supervision Prof. Dr. Hakkı Acun’s has undergone recent restoration. Built with the environment, having a harmonious whole, this structure is one of the most important examples of the concept of Ottoman tomb. Repair of various eras and styles with stenciled decorations in the partially altered, although the tomb structure has traditional features. In fact, this structure with I. Murad’s tomb authorities, with additions and repairs are made into a feature different from the actual tomb in Bursa. Firstly, Rumeli Beylerbeyi Melek Ahmet Pasha was tripped by well taken under protection wall around the tomb for repairs made during the year 1660, quilted tree and built the foundation officers have been appointed. Renovated in 1848 by the Abdülmecid the tomb, in terms of style while maintaining the essence in terms of plan bears the traces of that era. Sultan Abdülaziz and Sultan Reşad, periods around, and also restored the tomb, until today it has brought layed fountain and a madrasah. In this article, understanding the Ottoman tomb and the tomb was intended to draw attention to some of the tombs around.
Abstract (Original Language): 
Kosova Meydan Savaşı’nda şehit düşen Sultan I. Murad’ın kanının döküldüğü yerde inşa edilen ve Sultan Murad adına izafeten Meşhed-i Hüdavendigâr olarak adlandırılan Türbe, Kosova yakınlarında etrafı çevrili bir avlu içerisinde müştemilat ile birlikte yer almaktadır. Osmanlı döneminde ve yakın tarihlerde onarım ve tadilat gören yapı, son olarak 2003-2005 yılları arasında Prof. Dr. Hakkı Acun’un da danışmanlığı altında son restorasyonunu geçirmiştir. Çevresi ile birlikte mamur, ahenkli bir bütünlüğe sahip olan bu yapı, Osmanlı türbe anlayışının önemli örneklerinden biridir. Çeşitli dönemlere ait onarımlar ve içindeki kalem işi süslemelerle üslup özellikleri kısmen değişmiş olsa da, Türbe yapısı geleneksel özelliklere sahiptir. Aslında I. Murad’ın makam türbesi olan bu yapı, yapılan ekleme ve onarımlarla O’nun Bursa’daki gerçek türbesinden farklı bir özelliğe dönüşmektedir. İlki Rumeli Beylerbeyi Melek Ahmet Paşa tarafından 1660 yılında yapılan onarım esnasında etrafına çekilen duvarla koruma altına alınan türbe için kuyu açtırılmış, ağaç diktirilmiş ve vakıf kurdurularak görevliler tayin edilmiştir. 1848 yılındaki Abdülmecid tarafından yenilenen Türbe, plan bakımından özünü muhafaza etmekle birlikte üslup açısından o dönemin izlerini taşımaktadır. Sultan Abdülaziz ve Sultan Reşad dönemlerinde de restore edilen Türbenin çevresinde, bir çeşme ve medrese temeli attrılarak günümüze kadar gelmesi sağlanmıştır. Bu makalede, Osmanlı türbe anlayışı ve Türbe çevresindeki bazı mezarlara dikkat çekilmek istenmiştir.
615
638

REFERENCES

References: 

AKA, İ., “Timur’un Ankara Savaşı 1402 Fetihnamesi”, Belgeler, XI/15, Ankara 1981-1982, s.1-22.
AKTEPE, M., “Osmanlıların Rumeli’de İlk Fethettikleri Çimpi Kalası”, İ.Ü. Tarih Dergisi, S.2, 1950, s.283-306.
____________, “Kosova”, İA, C.VI, Eskişehir 1997, s.869-870.
ARIK, M.O., “Erken Devir Anadolu-Türk Mimarisinde Türbe Biçimleri (Türbe Forms in Early Anatolian Turkısh Architecturel”, Anadolu (Anatolia), XI, (1967), Ankara 1969, s.101-138.
AŞIKPAŞAZADE, Tevarih-i Al’i Osman (Sad. Atsız), İstanbul 1949.
AYVAZOĞLU, B., Divanyolu Bir Caddenin Hikâyesi, İstanbul 2003.
AYVERDİ, E.H., “Yugoslavya’da Türk Abideleri ve Vakıfları”, Vakıflar Dergisi, S.3, Ankara 1956, s.1-73.
____________, Osmanlı Mimarisinin İlk Devri 630-805 (1230-1302), İstanbul 1966.
____________, Osmanlı Mimarisinde Çelebi ve II. Sultan Murad Devri (806-855), II, İstanbul 1972.
____________, Fatih Devri Mimarisi, I-II, İstanbul 1973.
____________, Avrupa Osmanlı Mimari Eserleri: Yugoslavya, C.III, İstanbul 1981.
BABİNGER, F., Fatih Sultan Mehmed ve Zamanı, (Çev. D. Körpe), İstanbul 2002.
BARKAN, Ö. L., “Osmanlı İmparatorluğunda Kolonizatör Türk Dervişleri”, Türkler, C.9, Ankara 2002, s.133-153.
BAYIR, Ö., “Çağ Açan Fetih İçin Yapılan Hazırlıklar,” Türkler, C.9, Ankara 2002, s.322-337.
BAYKAL, K., Bursa ve Anıtları, İstanbul 1982.
BIYIKTAY, Ö.H., Yedi Yıl Harbi İçinde Timur’un Anadolu Seferi ve Ankara Savaşı, İstanbul 1934.
BOSWORTH, C.E., İslam Devletleri Tarihi, (Çev. E. Merçil-M.Ş. İpşirli), İstanbul 1980.
DANİŞMEND, İ.H., “Hayrullah Efendi’nin Gördüğü Üç Bursa”, Bursa, İstanbul 1948, s.40.
DELİBAŞI, M., “Osmanlı-Bizans İlişkileri”, Türkler, C.9, Ankara 2002, s.123.
DOLFİN, Z., “1453 Yılında İstanbul’un Muhasara ve Zaptı”, (Çev. S.S. Sinanoğlu), Fatih ve İstanbul, İstanbul 1953, s.28-29.
61 II. Murad’ın Bursa’daki Türbesi için bkz. E.H. Ayverdi, Osmanlı Mimarisinde Çelebi ve …, s.321-vd.; İ.H. Uzunçarşılı, “Sultan II. Murad’ın Vasiyetnamesi”, Vakıflar Dergisi, S.4, Ankara 1958, s.1-17; K. Baykal, a.g.e., s.40.
62 Bu hususta İstanbul’un ilk türbelerinden olan Eyüp Sultan Türbesi (1454), Sadrazam Mahmut Paşa Türbesi (1474) örnek olarak verilebilir. Konu ile ilgili olarak bkz. E.H. Ayverdi, Fatih Devri …, s.355, 451.
Kosova’da Meşhed-i Hüdavendigâr ve İlk Devir Osmanlı Mimarisinde Türbe Geleneği 627
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 9/10 Fall 2014
EMECEN, F., “Tarih Koridorlarında Bir Sınır Şehri Edirne”, Edirne Serhattaki Payıtaht, İstanbul 1988, s.49-69.
____________, İlk Osmanlılar ve Batı Anadolu Beylikler Dünyası, İstanbul 2001.
____________, “Osmanlı Devletinin Kuruluşundan Fetret Dönemine”, Türkler, C.9, Ankara 2002, s.15-32.
____________, “Sultan Süleyman Çağı ve Cihan Devleti”, Türkler, C.9, Ankara 2002, s.501-520.
____________, “İstanbul’un Fethi”, Türkler, C.9, Ankara 2002, s.312-322.
EREN, İ., Rumeli’de Türk Kültürü, İstanbul 1970.
EVLİYA ÇELEBİ, Seyahatname, C.V, İstanbul 1315.
EYİCE, S., “Kosova’da Meşhed-i Hüdavendigâr ve Gazi Mestan Türbesi”, İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, C.12, S.16 İstanbul 1961, s.71-81.
___________, “Bursa’da Osman ve Orhangazi Türbeleri”, Vakıflar Dergisi, S.5, Ankara 1962, s.135-148.
___________, “Kosova’da Meşhed-i Hüdavandigâr ve Gazi Mestan Türbesi”, İ.Ü. Tarih Dergisi, C.XII, S.16, İstanbul 1962, s.71-82.
GABRIEL, A., Une Capitale Turque Bursa, Paris 1948.
GOODWIN, G., A History of Ottoman Architecture, London 1971.
GÖKBİLGİN, M.T., “Kosova Meydan Muharebesi”, Aylık Ansiklopedi, S.II, İstanbul 1946, s.526.
HAFIZ, N., “Sultan Murad Türbesini Korumak İçin Verilen Bir Berat,” Çevren, S.3, Priştine 1974, s.39.
İBRAHİMGİL, M.Z.- KONUK, N., Kosova’da Osmanlı Mimarisi, I, Ankara 2006.
İBRAHİMGİL, M.Z., “Balkanlarda ve Kosova’da Türk Mimarisi”, Osmanlı, C.10, Ankara 1999, s.12-16.
_______________, “Balkanlarda Türk Kültürü ve Sanatı”, Tarihi Kültürü ve Sanatıyla Eyüp Sultan Sempozyumu, (İstanbul 28-30 Mayıs 1999), İstanbul 2000, s.428-437.
____________, “Kosova’da Türk Eserleri”, Türkler, C. 12, Ankara 2002, s.23-24.
İNALCIK, H., “Edirne’nin Fethi 1361”, Edirne, Edirne’nin 600. Fethi Yıldönümü Armağan Kitabı, Ankara, 1965, s.137-159.
____________, “The Question of the Emergence of Ottoman State”, İJTS, II/2, 1982, s.71-79.
____________, “Osmanlı Tarihine Toplu Bir Bakış”, Osmanlı, I, Ankara 1999, s.37-60.
İNBAŞI, M., “Balkanlarda Osmanlı Hakimiyeti ve İskan Siyaseti”, Türkler, C.9, s.154-164.
KILCI, A., Anadolu Türk Mimarisinde Erken Devir (XIV-XV. Yüzyıl) Baldaken Türbeler, Ankara 2007.
KOÇU, R.E., Osmanlı Tarihinin Ponoraması, İstanbul 1964.
KONUK, N., “Kosova’daki Osmanlı Mimari Eserleri I, Bilge, S.30, Ankara 2001, s.53-56.
____________, “Balkanların Fethinden Bugüne Kosova Sultan Murad-ı Hüdavendigâr Türbesi”, 650. Yıl Sempozyumu Türklerin Rumeli’ye Çıkışının 650. Yıl Dönümü, İstanbul 2002, s.97.
____________, “Balkanlarda Türk Varlığının Simgesi Kosova Sultan Murad Türbesi”, Akşam (Gazete), 5.11.2003.
KONUKÇU, E., Anadolu Birliğinin Sağlanmasında Otlukbeli Savaşının Yeri ve Önemi Paneli, Ankara 1997.
KÖPRÜLÜ, F., Influence du Chamanisme Turco-Mongol sur les ordres Mysttiques Musulmans, İstanbul 1929.
____________, Osmanlı İmparatorluğunun Kuruluşu, Ankara 1972.
KURAL, M., “Çelebi Mehmed’in Yeşil Türbesi 1941-1943 Restorasyonu”, Güzel Sanatlar Mecmuası, S.5, s.50-102.
NEŞRİ, M., Kitab-ı Cihannüma (Sad. F.R. Unat-M.A. Köymen), C.I, Ankara 1949.
628 Hamza GÜNDOĞDU
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 9/10 Fall 2014
NICOL, D., Bizans’ın Son Yüzyılları 1291-1453, (Çev. B. Umur), İstanbul 1999.
ŞENYURT, O., “Kosova’da Murad Hüdavendigâr Türbesi ve Ek Yapıları”, METU JFA, C.29, S.2, Kocaeli 2012, s.285-311.
TEXIER, C. Küçük Asya, (Çev. A. Suad), C.I, İstanbul 1339-1340.
TURAN, O., Selçuklular Zamanında Türkiye, İstanbul 1971.
UYSAL, A.O., “Yugoslavya’da Bazı Türk Eserleri Hakkında”, Araştırma, C.IV, Ankara 1992, s.38-45.
UZUNÇARŞILI, İ.H., “Sultan II. Murad’ın Vasiyetnamesi”, Vakıflar Dergisi, S.4, Ankara 1958, s.1-17.
VIRMİÇA, R., Kosova’da Osmanlı Mimari Eserleri, I, Ankara 1999.
WITTEK, P., The Rise of Ottoman Empire, London 1938.
YÜKSEL, İ.A., “Kosova’da Türk Eserleri”, I. Kosova Zaferinin 600. Yıldönümü Sempozyumu, Ankara 1992, s.45-50.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com