BRUNO TAUT VE TÜRKİYEDEKİ ANITLARIN KORUNMASI PROGRAMI’NDA ÜÇ ÇALIŞMA (1937-38): ANKARA, EDİRNE VE BURSA
BRUNO TAUT AND THE PROGRAM FOR THE PROTECTION OF MONUMENTS IN TURKEY (1937-38)/ THREE CASE STUDIES: ANKARA, EDİRNE AND BURSA
Journal Name:
- Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dergisi
Keywords (Original Language):
| Author Name | University of Author |
|---|---|
Abstract (2. Language):
In 1933 the Ministry of Education set up a program for the protection of
Turkish monuments that marks the beginning in the country of restoration
works characterized by a scientific and systematic approach (1). Right at
the beginning of the operative phase of the program, the German architect
Bruno Taut was officially asked by the Ministry to give his professional
opinion in three different episodes: the restoration of Mahmut Paşa Bedesteni
in Ankara, the monitoring phase to evaluate the condition of several
monuments in Edirne, the restoration of Yeşil Türbe in Bursa.
The paper offers a critical reading of these episodes on the base of
important documentary sources, in the attempt of re-constructing both
their chronological sequence and historical background. The most valuable
document this paper refers to is the İstanbul Journal, the diary in which
Taut recorded the main episodes of his professional agenda in Turkey.
Together with this primary source other evidences come from secondary
sources included in various Turkish publications, especially the report
published in 1935 by the Committee for the Protection of Monuments
(Anıtları Koruma Komisyonu). In the case of the restoration of Yeşil Türbe
in Bursa then the author had the chance to refer to a Taut’s unpublished
text: Bericht über die Renovierung der Yeşil Türbe, the report Taut drew up in
analyzing the monument. This is a clear evidence of the official character
of this assignment and moreover it represents a source of a paramount
importance not only to investigate the relationship between Taut and
restoration principles but especially to re-formulate his professional status
inside the operative structure of the Ministry of Education.
These episodes offer a new angle from which is possible to evaluate the
effort of the Ministry in setting the restoration program as a national project
aimed at grounding the identity of the new state on its historical heritage.
The editing of the monuments as national icons, prime strategy implied in
Ministry’s policy, characterizes indeed the work agenda of the selected case
studies and clears up the decision to make use of foreign experts’ opinion.
By this point of view this side of Taut’s professional activity in Turkey,
until now quite ignored, turns to be essential in order to evaluate his role
in the re-elaboration of monuments for the benefit of state ideology and
his contribution on the topic right at the beginning of the construction of a
restoration culture in Turkey.Abstract (Original Language):
1933 yılında Maarif Vekaleti (Milli Eğitim Bakanlığı) tarafından,
ülkede bilimsel ve sistematik bir biçimde gerçekleştirilen restorasyon
çalışmalarının başlangıcına işaret eden, Türk anıtlarının korunması için
bir program oluşturuldu. Programın yürürlüğe konma aşamasında Alman
mimar Bruno Taut üç farklı konuda profesyonel görüşünü sunmak üzere
Bakanlık tarafından resmi olarak davet edildi: Ankara’daki Mahmut
Paşa Bedesteni restorasyonu, Edirne’deki bazı anıtların durumunun
değerlendirilme sürecinin incelenmesi, Bursa’daki Yeşil Türbe’nin
restorasyonu.
Bu çalışma, yukarıda sözedilen üç konunun kronolojik olarak gelişme
süreçlerini ve içeriklerinin tarihi arka planını yeniden düzenlemek için
girişimde bulunmanın yanı sıra, önemli belgesel kaynakları temel alan
değerlendirmeye yönelik yorumlarını sunmaktadır. Taut’un Türkiye’deki
profesyonel gündeminin önemli başlıklarını kaydettiği İstanbul Günlüğü
(İstanbul Journal) çalışmanın referans kabul ettiği en önemli belgedir.
Bu birincil kaynakla beraber, diğer kanıtlar özellikle Anıtları Koruma
Komisyonu’nun 1935 yılında yayınladığı raporu da içeren çeşitli Türkçe
yayınlardan oluşan ikincil kaynaklardan gelmektedir. Bursa’daki Yeşil
Türbe restorasyonu konusunda, Taut’un anıtı analiz ettiği yayınlanmamış
çalışması olan “Bericht Uber Die Renovierung Der Yeşil Türbe”ye referans
gösterme fırsatı bulunmuştur. Bu belge Taut’a verilen görevin resmi
boyutunu yansıtmanın ötesinde, Taut ile restorasyon prensipleri arasındaki
ilişkiyi ve özellikle onun Bakanlıktaki profesyonel statüsünün yeniden
düzenlenmesinin incelenmesi açısından çok önemli bir kaynağı temsil
etmektedir.
Taut’un Ankara, Edirne ve Bursa’daki söz konusu çalışmaları; Bakanlığın,
tarihi miras üzerinde yeni devletin kimliğini inşa etmek amacıyla bir ulusal
proje olarak, restorasyon programını kurma çabalarını değerlendirmeyi
mümkün kılan yeni bakış açıları önermektedir. Bakanlığın konuyu ele
alışında en önemli strateji olarak görülen, anıtları “milli” semboller
olarak düzenleme düşüncesi, aslında bu makale kapsamında seçilen
üç konunun çalışma gündemini karakterize etmekte ve aynı zamanda
Bakanlığın yabancı uzman görüşünden faydalanma nedenini açıklığa
kavuşturmaktadır.
Bugüne kadar pek üzerinde durulmayan, Taut’un Türkiye’deki
profesyonel etkinliklerine bu açıdan bakılması, onun devlet ideolojisi
yararına anıtların yeniden analiz edilmesindeki rolü ve Türkiye’de
restorasyon kültürünün kurulması sırasında katkılarını değerlendirmek
için önem göstermektedir.
FULL TEXT (PDF):
