KUZEYDOĞU ANADOLU'DA ULUCANLAR -Diyanet İşleri Başkanlığı Arşiv Kayıtlanna Göre.

Kuzeydoğu Anadolu olarak belirlediğimiz coğrafi alanın kapsanma; Erzincan, Erzurum, Artvin, Ardahan, İğdır, Kars, Ağn illerini aldık. Çalışmamızda Diyanet İşleri Başkanlığı Arşiv kayıtlarını esas saydık. Kaynağın istatistiki envanterine göre; Erzincan'da (5), Erzurum (26), Kars'da (4), Ağrı'da (1) adet ulucan varken, aynı kaynağa göre Artvin, Ardahan ve İğdır'da ulucan yoktur. Diyanet İşleri Başkanlığı bu bilgileri ile ve üçe müfmlûHerinin doldurulduğu Bilgi Formu'ndan edinmiştir. Biz de bu formdaki bilgilerin sınırım fazla zorlamadık. Arabir açıklama ve yorumlarımız oldu. Onları yapmaya çalıştık. Ulucanlar, şüphesiz ki yatırlardır. Mamahatun Türbesi: Türbe. Erzincan'ın Tercan İlçesi Mamahatun Mahallesi'ndedir. Türbede Saltuklu Beyliği Kurucusu Alaattin Keyhusrev'in kızı Mamahatun ve ailesi efradı yatmaktadır. Türbe, kesin olmamakla beraber 1100-1201 tarihleri arasında Mamahatun tarafından Ahlatın Mimarbaşı Musaddal" yaptırılmıştır. Selçuklu mimari özelliği taşıyan türbe kesme taş ve Horasan taşından yapılmıştır. Türbenin müştemilatında, kümbet altı mezar, üstü mescit etrafi duvarla çevıiüdir. Bir çeşmesi vardır. Türbe; tarihi eser olduğu ve türbedeki zat ilçenin kurucusu olduğu için ziyaret edilir. Ziyaretlerde "ilçenin kurulmasına emeği geçenlere dua edilir''. Efsanesine göre Tercan'm kurucusu olan zat kadın olduğu için, eskiden burası uğursuz kabul edilmişti. Yavuz Sultan Selim burada konaklamak istediğinde, askeri huzursuz olmuş ve burada konaklamaktan vaz geçilmiştir. Bakımım Vakıflar Genel Müdürlüğünün üstlendiği türbeyi, yılda 5.000 kadar insan ziyaret etmektedir.