You are here

"ÇAĞA ÇOLUK DAVAR DOLUK" İKİLEMESİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

AN EVALUATION UPON THE REDUPLICATION "ÇAĞA ÇOLUK DAVAR DOLUK"

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.5257

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Reduplications applied in order to strengthen and enrich meaning, bring utterance into consonance, describe a concept in two words, are units formulated by repeating different words or words of which sounds are similar to each other, but different in meaning. As in literary language, each dialect has its own mentality, characteristics and identity, so these differences are the foremost factors distinguishing dialects from each other. "Reduplication", "triplication" or "quadruplications" constructed with usages we call "local words" are often encountered in dialects. It is impossible to limit reduplications within specific word types and rules. Elazig and its neighbourhood also include some striking reduplications. In this study, the reduplication "çağaçolukdavardoluk" used in dialects of Elazig and its neighbourhood was emphasized. The meanings of the words within the reduplication were pointed out by making use of diverse sources. When focused on the form of its first unit, it can be claimed that the words constructing the reduplication are replaced as differently from literary language. Because, the reduplication is used as "çolukçocuk (çağa)" both in literary language and dialects. In this reduplication, the word "çağa" refers to "child, baby", the word "çoluğ" refers to "household, family". The word "davar" refers in dictionaries to 1.mutual name given to sheep and goat, 2.sheep and goat herds. As the reduplication "davardoluk" is the second unit in a "quadruplication", the change in it will happen in accordance with the word "çoluk". This utterance in the dialects of Elazigneighbourhood is a stereotyped expression used by people who do not see each other for a long time or are abroad, in order to get news from each other or another people.
Abstract (Original Language): 
Anlamı kuvvetlendirmek ve zenginleştirmek, söyleyişe ahenk katmak, iki kelimeyle bir kavramı anlatmak amacıyla başvurulan ikilemeler, kelimelerin tekrar edilmesi veya anlamca aynı, sesleri birbirine benzeyen kelimelerin tekrarıyla oluşan birimlerdir. Her yazı dilinde olduğu gibi farklı ağızlarda da ayrı bir mantık, karakter ve şahsiyet söz konusudur ki bu farklılıklar ağızları birbirinden ayıran faktörlerin başında gelmektedir. "Mahallî kelimeler' dediğimiz kullanımlarla oluşturulan "ikileme", "üçleme" veya "dörtlemelere" de ağızlarda sıkça rastlanılmaktadır. İkilemeleri belli kelime türleri ve kurallarıyla sınırlamak da mümkün değildir. Elazığ ve yöresi ağızlarında da dikkat çekici bazı ikilemeler yer almaktadır. Bu çalışmada, Elazığ ve yöresi ağızlarında kullanılan "çağa çoluk davar doluk" ikilemesi üzerinde durulmuştur. Çeşitli kaynaklardan faydalanılarak, ikilemede yer alan kelimelerin anlamları belirtilmiştir. İkilemenin şekil özelliğine dikkat edersek, ikilemeyi oluşturan kelimeler -yazı dilinde kullanımından farklı olarak- yer değiştirmiştir diyebiliriz. Çünkü ikilemenin gerek yazı dilinde, gerek ağızlarda olsun kullanımı "çoluk çocuk (çağa) şeklindedir. Burada geçen "çağa" kelimesi "çağa, bebek', "çoluçf 'ev halkı, aile' anlamlarına gelir. "Davaf kelimesi sözlüklerde "l.koyun ve keçiye verilen ortak ad. 2.koyun veya keçi sürüsü" olarak geçer. "Davar doluk" ikilemesi bir "dörtleme"nin içerisinde ikinci öge durumunda olduğu için buradaki değişim de "çoluk" kelimesine uygun olarak gerçekleşecektir. Elazığ yöresi ağızlarındaki bu söyleyiş, genellikle uzun süredir birbirlerini görmeyen kişilerin ya da gurbetteki insanların, birbirlerinden veya başka kişilerden haber almak için kalıplaşmış olarak kullandıkları bir ifadedir.
2035
2041

REFERENCES

References: 

AKSAN, Doğan, Türkçenin Sözvarlığı, Engin Yayınları, Ankara 1996.
ALKAYA, Ercan, "Orta ve Doğu Karadeniz Ağızlarında Görülen İkilemeler Üzerine Bir Değerlendirme" TurkishStudies, Volume 3/3 Spring 2008.
BURAN, Ahmet, İLHAN, Nadir, (EYSV),Elazığ Yöresi Söz Varlığı, TDK Yayınları, Ankara
2008.
BURAN, Ahmet, "Gakgo/Gakgoş Kelimesinin Kökeni ve Anlamı" Türk Dili Dergisi, S. 578, Şubat 2000.
BURAN, Ahmet, Keban, Baskil ve Ağın Yöresi Ağızları, TDK Yayınları, Ankara 1997. Derleme Sözlüğü, TDK Yayınları, Ankara 2009. DivanüLûgati't Türk, (Çeviri, Uyarlama, Düzenleme:Seçkin ERDİ, Serap,Tuğba Yurteser, Kabalcı Yayınevi, İstanbul 2005.
BAYAT Fuzuli, Minara Esen Aliyeva, Eski Türkçe Sözlük, Yalın Yayıncılık, İstanbul 2008. BAYAT Fuzuli, Orta Türkçe Sözlük, Yalın Yayıncılık, İstanbul 2008.
HAZAR, Mehmet, "Türk Dilinde Çocuk ve Genç", Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fak. II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu, 4Ekim2006. (Aynı makalenininternetadresi: turkoloj i. cu. edu. tr/YENI%20TURK%20DILImehmet_hazar_cocu k_...)
KAYA, Doğan,Sözlük Destanlar, Ankara2011. Tarama Sözlüğü, TDK Yayınları, Ankara 2009
TUNA, Osman Nedim, Türkçenin Sayıca Eş Heceli İkilemelerinde Sıralama Kuralları ve Tabii Bir Ünsüz Dizisi, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1986.
20Doğan Kaya,Sözlük Destanlar, Ankara 2011, s.88. 21Derleme Sözlüğü, TDK Yayınları, Ankara 2009, s.3950.
Turkish Studies
International
PeriodicalFortheLanguages, LiteratureandHistoryofTurkishorTurkic
Volume 8/9 Summer 2013
"Çağa Çoluk Davar Doluk" İkilemesi Üzerine Bir Değerlendirme
2041
GÜLENSOY, Tuncer, Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözcüklerin Köken Bilgisi Sözlüğü,
TDK Yayınları, Ankara 2007.
Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2009.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com