You are here

Türkiye Muhasebe Standartları ile Vergi Usul Kanunu Açısından Maddi Duran Varlıklarda Amortisman Uygulamalarının Karşılaştırılması: Literatürdeki Farklılıklar Üzerinde Bir Değerlendirme

Comparison of Depreciation Practices in Property, Plant and Equipment in terms of Turkish Accounting Standards and Tax Procedure Law: An Evaluation on Differences in the Literature

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
https://doi.org/10.25272/j.2147-7035.2017.5.4.10
Abstract (2. Language): 
Investments in property, plant and equipment which have significant amounts in particularly industrial enterprises, and accordingly calculated depreciation amounts that are one of the factors effective in both fair presentation of financial statements and determination of production costs correctly. For this reason, it is important to calculate depreciation amaounts correctly using the appropriate method. In this study, property, plant and equipment and depreciation applications are compared in terms of Turkish Accounting Standard (TAS) 16 Property, Plant and Equipment and Tax Procedure Law (TAI) and especially in the context of the provisions of the TAS, the differences in the literatures on the application of the declining balance method have been examined in terms of TAS philosophy. As a result of the study, it was determined that there are significant differences in the calculation of depreciation according to TAS in the literature, especially with respect to declining balance, and such differences was evaluated.
Abstract (Original Language): 
Özellikle sanayi işletmelerinde önemli tutarlara ulaşan maddi duran varlık yatırımları ve buna bağlı olarak hesaplanan amortisman payları, hem finansal tabloların gerçeğe uygun sunulmasında hem de üretim maliyetlerinin doğru olarak tespit edilmesinde etkili olan unsurlardan birisidir. Bu nedenle sözkonusu payların uygun yöntem kullanarak, doğru bir şekilde hesaplanması önem arz etmektedir. Bu çalışmada, maddi duran varlıklar ve amortisman uygulamaları Türkiye Muhasebe Standardı (TMS) 16 Maddi Duran Varlıklar ve Vergi Usul Kanunu (VUK) açısından karşılaştırmalı olarak ele alınmış olup, özellikle TMS hükümleri çerçevesinde azalan bakiyeler yönteminin uygulaması konusunda litetatürdeki farklılıklar TMS felsefesi açısından incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda, literatürde TMS kapsamında özellikle azalan bakiyeler yönetmine göre yapılan amortisman hesaplamalarında önemli farklılıklar olduğu tespit edilmiş, sözkonusu farklılıklara yönelik değerlendirmelerde bulunulmuştur.
137
155

REFERENCES

References: 

Abdioğlu, Hasan, Sedat Yumuşak ve Esma Uyar (2014), “Vergi Usul Kanunu ve Türkiye Muhasebe
Standartlarına Göre Amortisman Konusunun İncelenmesi ve Örnek Uygulamalar”, Yönetim
ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi , Sayı: 23, s.364-397.
Akbulut, Akın (2012), Karşılaştırmalı TMS/TFRS – Vergi Uygulamaları ve Sonuçları (Tam Set
TMS/TFRS ve Vergi Uygulamalarının Örneklerle Analizi) , Maliye Hesap Uzmanları
Derneği, İstanbul.
Akdoğan, Nalan ve Orhan Sevilengül (2007), Türkiye Muhasebe Standartları İle Uyumlu Tekdüzen
Muhasebe Sistemi Uygulaması , 13. Baskı, İSMMMO Yayınları; 83, İstanbul.
Akgün, Başak Ataman (2004), “Maddi Duran Varlıkların Amortismanına İlişkin Uluslararası
Muhasebe Standardında (IAS 16) Yer Alan Düzenlemeler ve Türk Vergi Mevzuatı ile
Karşılaştırılması”, Mali Çözüm Dergisi , Sayı: 67.
Akgün, Melek (2007), “TMS-16 Maddi Duran Varlıklar”, UFRS/UMS Uyumlu Türkiye Muhasebe
Standartları Uygulaması (Yorum-Açıklama- Örnekler) , Editörler: Necdet Sağlam, S. Şengel
ve B. Öztürk, Maliye ve Hukuk Yayınları, Ankara.
U.KAYA ve O.Y.ATASEL / Comparison of Depreciation Practices in Property, Plant and Equipment in Terms of Turkish…
152 Research Journal of Politics, Economics and Management, October 2017, Vol: 5, Issue: 4, pp.137-155
Akpınar, Aynur (2012), Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarına Göre Amortismana Tabi
Duran Varlıklar ve Türkiye Uygulaması , Yayınlanmamış Doktora Tezi, T.C. Gazi
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Akyol, Mehmet Emin (2011), “Maddi Duran Varlıkların VUK ve Muhasebe Standartlarına Göre
Değerlemesi”, Yaklaşım Dergisi , Sayı: 228.
Anaforoğlu, Pınar (2015), Ülkemiz Amortisman Uygulamasındaki Gelişmeler (1926-2013 Yılları
Arası) , T.C. Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Arpacı, Altar Ömer (2015), “Maliyet Bedeli Tespiti Açısından Kur Farkları ve Kredi Faizleri”,
Yaklaşım Dergisi , Sayı: 265.
Aydın, Fatih (2011), Vergi Usul Kanunu ve Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (TMS)
Uyarınca Amortisman Uygulamalarının Mukayesesi , Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi,
T.C. Okan Üniversitesi, İstanbul.
Aydın, Gönül (2016), Finansal Tablolarda Maddi Duran Varlıkların Değerlemesi: Vergi Usul Kanunu
ve Türkiye Muhasebe Standartları Açısından Karşılaştırılması , Yayınlanmamış Yüksek Lisans
Tezi, Işık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Bayazıtlı, Ercan ve Fevzi Serkan Özdemir (2008), “Binek Otomobillerinin Vergi Düzenlemeleri
Karşısındaki Durumu, Kıst Amortisman Uygulaması ve Bir Öneri”, Muhasebe ve Vergi
Uygulamaları Dergisi , Cilt: 1, Sayı: 2, s.23-48.
Bulca, Handan (2009), Amortismanların Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarına Göre
Raporlanması ve Türk Muhasebe Sistemi ile Karşılaştırılması , Yayınlanmamış Doktora Tezi,
T.C. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
Büyükipekçi, Semih ve Ergün Yiğit (2016), “TMS-16’ya Göre Maddi Duran Varlıkların
Muhasebeleştirilmesi ve Değerleme Sürecine Teorik Bir Bakış”, Sosyal Bilimler Meslek
Yüksekokulu Dergisi , Cilt: 19, Sayı: 2, s.219-231.
Çam, Mustafa (2014), “TMS-16 Açısından Maddi Duran Varlıklarda Amortisman Uygulamalarının
Vergi Usul Kanunu ile Mukayesesinin İncelenmesi”, Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari
Bilimler Fakültesi Dergisi , Cilt: 7, Sayı: 1, s.11-19.
Çankaya, Fikret ve Engin Dinç (2015), TMS/TFRS Uyumlu Finansal Muhasebe II (Dönem Sonu
İşlemleri) , Celepler Matbaa Yayın ve Dağıtım, Trabzon.
Çankaya, Fikret ve Zehra Yılmaz (2014), “Üretim Miktarına Göre Amortisman Yönteminin Değişken
Maliyetler ve Kârlılık Üzerine Etkileri”, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü Dergisi , Sayı: 8, s.221-242.
Çelik, Çiğdem (2009), Amortismanların Türkiye Muhasebe Standartları Açısından İncelenmesi ,
Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tesi, T.C. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,
İstanbul.
Dabbaoğlu, Kadir (2016), “Amortisman Uygulamasında Azalan Bakiye Yönteminin Vergi Usul
Kanunu Ve Türkiye Muhasebe Standartları Kapsamında Kullanımı”, Mali Çözüm Dergisi ,
Sayı: 137, s.167-177.
Dağdemir, Serdal (2008a), “Maddi Duran Varlıklara İlişkin TMS 16 ve VUK’da Yeralan
düzenlemeler-I”, Yaklaşım dergisi , Sayı: 184.
Dağdemir, Serdal (2008b), “Maddi Duran Varlıklara İlişkin TMS 16 ve VUK’da Yeralan
Düzenlemele-II”, Yaklaşım Dergisi , Sayı: 185.
Deran, Ali ve Necdet Sıtkı Yakupçebioğlu (2006), “Türk Vergi Mevzuatında Amortisman
Muhasebesi”, Mevzuat Dergisi , Sayı: 104.
U.KAYA ve O.Y.ATASEL / Türkiye Muhasebe Standartları ile Vergi Usul Kanunu Açısından Maddi Duran Varlıklarda…
Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, Ekim 2017, Cilt: 5, Sayı: 4, ss.137-155 153
Deran, Ali, İncilay Savaş ve Atilla Sürer (2014), “Muhasebe Meslek Mensuplarının Tms 16 Maddi
Duran Varlıklar Standardı’na İlişkin Bilgi Düzeylerinin Tespitine Yönelik Bir Araştırma”,
Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi , Cilt:7, Sayı: 2, s.75-95.
Dinç, Engin ve Oğuz Yusuf Atasel (2016), “Türkiye’deki Muhasebe Anlayışının Gelişim Süreci ve
Mevcut Durumun İncelenmesi”, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Dergisi , Sayı: 12, s.267-283.
Doğan, Zeki (2004), “Türkiye Muhasebe Standartları, Sermaye Piyasası Kanunu ve Vergi Usul
Kanunu Açısından Amortisman Muhasebesi,” Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi , Sayı: 12,
s.1-14.
Elitaş, Cemal, Yılmaz Akyüz ve Handan Bulca (2009), “Kıst Amortisman Uygulamasının Uluslararası
Finansal Raporlama Standartları ve Türk Muhasene Sistemi Açısından Karşılaştırılması” Mali
Çözüm Dergisi , Sayı: 94, s.17-32.
Epstein, Barry J., Abbas Ali Mirza (2005), IFRS 2005 Internation and Application of International
Accounting and Financial Reporting Standards, John Wiley & Sons, Inc., England.
Erol, Ahmet ve Ragıp Yüce Uyanık (2014), “Bir Mükellef Hakkı Olarak Amortisman Müessesi İçinde
Maddi Duran Varlık Amortisman Usullerinin Vergi Usul Kanunu ve Türkiye Muhasebe
Standartları Açısından Değerlendirilmesi”, Mali Çözüm Dergisi , Sayı: 124, s.91-112.
Gençtürk, Mehmet, İsmail Çelik ve Nagihan Karaman (2011), “Maddi Duran Varlıkların Kobi’ler
İçin UFRS, Tam Set UFRS ve Vergi Usul Kanunun’da (VUK) Arşılaştırılması”, Süleyman
Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , Sayı: 14, s.269-290.
Hatipoğlu, Ayşe Gül (2012), “Maddi Duran Varlıklarda Amortisman İşlemlerinin Muhasebe
Standartları İle Vergi Mevzuatı Açısından İncelenmesi ve Finansal Tablolar Üzerindeki
Etkisinin Değerlendirilmesi”, SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi , Sayı: 24,
s.185-216.
Hızarcı, Uğur Emre (2015), Maddi Duran Varlıkların TMS 16 Maddi Duran Varlıklar Standardı ile
VUK Açısından Karşılaştırmalı İncelenmesi ,
T.C. Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (2014), TMS 16 Maddi Duran Varlıklar
Standardı, https://www.kgk.gov.tr/contents/files/TFRS_2016/TMS/TMS16.pdf, 10.05.2017.
Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (2014), TMS 23 Borçlanma Maliyetleri
Standardı,
http://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/DynamicContentFiles/T%C3%BCr...
hasebe%20Standartlar%C4%B1/TMSTFRS2016Seti/TMS23.pdf, 10.05.2017.
Kaya, Gamze Ayça (2012), “Türkiye Muhasebe Standartlarına Göre Maddi Duran Varlıkların
Muhasebeleştirilmesi”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi , Cilt: 11, Sayı: 39, s.218-230.
Kaya, Uğur (2007), “Maddi Duran Varlıkların Elde Edilmesinde TMS 16 ve Vergi Kanunlarındaki
Düzenlemelerin Karşılaştırılması”, Mali Çözüm Dergisi , Sayı: 83, s.67-80.
Kaya, Uğur ve Engin Dinç (2007), “Türkiye Muhasebe Standartlarına Göre Maddi Duran Varlıkların
Değerlenmesi ve Muhasebeleştirilmesi”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü
Dergisi , Cilt: 16, Sayı:2, s.343-364.
Kaya, Uğur ve Oğuz Yusuf Atasel (2016), “Taşıyıcı Bitki Olarak Fındık Ağaçlarına İlişkin Tarımsal
Faaliyetlerin Türkiye Muhasebe ve Finansal Raporlama Standartlarına Göre
Muhasebeleştirilmesi”, Prof. Dr. Fehmi Yıldız Anısına Muhasebe ve Finansta Güncel Konular
2016, Editör: Kıymet Tunca Çalıyurt, Trakya Üniversitesi Yayın No:184, Edirne.
U.KAYA ve O.Y.ATASEL / Comparison of Depreciation Practices in Property, Plant and Equipment in Terms of Turkish…
154 Research Journal of Politics, Economics and Management, October 2017, Vol: 5, Issue: 4, pp.137-155
Kırlıoğlu, Hilmi ve Aydın Bağdat (2016), “Maddi Duran Varlıklar Standardı vee
Muhasebeleştirilmesi”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi , 3. Uluslararası
Muhasebe Ve Finans Araştırmaları Kongresi (ICAFR 16) Özel Sayısı, s.615-627.
Nizam, Ceyda (2011), Uluslararası Muhasebe Standartlarına Göre Amortismana Tabi Varlıkların
Vergi Hukuku Açısından İncelenmesi ve Ertelenmiş Vergi Yönünden Değerlendirilmesi , T.C.
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
Örten, Remzi, Hasan Kaval ve Aydın Karapınar (2008), Türkiye Muhasebe – Finansal Raporlama
Standartları Uygulama ve Yorumları , Gazi Kitabevi, Ankara.
Örten, Remzi ve Rıdvan Bayırlı (2007), “TMS 16’ya Göre, Maddi Duran Varlıkların Dönem Sonunda
Değerlemesi ve Muhasebe Uygulamaları”, Muhasebe ve Finansman Dergisi , Sayı: 36, s.34-50.
Özerhan, Yıldız ve Serap Yanık (2015), IFRS/IAS İle Uyumlu TMS/TFRS Açıklamalı ve Örnek
Uygulamalı Türkiye Muhasebe Standartları Türkiye Finansal Raporlama Standartları , 3.
Baskı, TÜRMOB Yayınları; 475, Ankara.
Öztürk, Belgin (2013), Maddi Duran Varlıklarda Amortisman Ayrılmasının VUK ve TMS
Uygulamaları Açısından Karşılaştırmalı İncelenmesi , T.C. Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü, İstanbul.
Pamukçu, Fatma (2010), “Maddı Duran Varlıklarda Amortısman Uygulamasının Türkıye Muhasebe
Standartları Ve Türk Vergı Mevzuatı Açısından Karsılastırılması”, Muhasebe ve Denetime
Bakış Dergisi , Sayı: 32, s.67-84.
Sarıay, M. A. İbrahim (2012), “Türkiye Muhasebe Standartlarına Göre Maddi Duran Varlıkların
Değerlemesine İlişkin Uygulamalar”, Electronic Journal of Vocational Colleges , Cilt: 2, Sayı:
1, s.110-124.
Sevilengül, Orhan (2007), Genel Muhasebe, 13. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara.
Sürmen, Yusuf (2015), Muhasebe-I1, Celepler Matbaacılık, Trabzon.
Sürmen, Yusuf ve Abdulkerim Daştan (2006), “Maliye Bakanlığı Vergi Mevzuatı Düzenlemelerinin
Yükseköğretimde Muhasebe Eğitimine Olumsuz Yansımaları”, Vergi Dünyası Dergisi , (299),
16-26.
Şahin, Emrah (2010), Uluslararası Muhasebe Standartları Çerçevesinde Oluşturulan TMS-16, TMS-
36, TMS-38 Muhasebe Standartlarının Tekdüzen Muhasebe Sistemi ile Karşılaştırılması ve
Çorum’da Bir Sanayi İşletmesi Örneği , Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, T.C. Hitit
Üniversitesi, Çorum.
Şen, Çiğdem (2011), “Türkiye Muhasebe Standardı – 16 Açısından Maddi Duran Varlıklarda
Amortisman Uygulaması”, Mali Çözüm Dergisi , Sayı: 106, s.133-159.
Şen, İlker Kıymetli (2013), “Maddi Duran Varlıklar (TMS 16) Standardının Üretim İşletmelerinde
Satışların Maliyetine Etkileri”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler
Fakültesi Dergisi , Cilt: 3, Sayı: 1, s.21-36.
Taşkın, Yasemin (2012), “Vergi Planlaması Yöntemi Olarak Amortısmanların Vergí Usul Kanunu ve
Türkíye Muhasebe Standartları Açısından Degerlendirílmesi”, Mali Çözüm Dergisi , Sayı:
114, s.99-111.
Taştan, Hakan, Murat Azaltun ve Hüseyin Mert (2012) “Maddi Duran Varlıklarda Amortisman
Uygulamalarının VUK ve TMS Açısından Karşılaştırmalı İncelenmesi”, 2. Uluslararası Türk
Coğrafyasında UFRS Sempozyumu, 16 – 17 Haziran, Trabzon.
Tokay, Hüseyin (2002), Muhasebe Kuramı ve Vergi Mevzuatı Açısından Maddi ve Maddi Olmayan
Duran Varlıklar , Gazi Kitabevi, Ankara.
U.KAYA ve O.Y.ATASEL / Türkiye Muhasebe Standartları ile Vergi Usul Kanunu Açısından Maddi Duran Varlıklarda…
Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, Ekim 2017, Cilt: 5, Sayı: 4, ss.137-155 155
Tuğay, Osman (2013), “Maddi Duran Varlıklarda Amortisman Uygulamalarının TMS 16 ve Vergi
Mevzuatı Açısından İncelenmesi”, Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi , Cilt: 17, Sayı: 2,
s.167-187.
Uyar, Esma (2014), Vergi Usul Kanunu ve Türkiye Muhasebe Standartlarına Göre Amortisman
Konusunun İncelenmesi ve Örnek Uygulamalar , Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, T.C.
Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
Vergi Usul Kanunu, http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.4.213.pdf, 20.05.2017.
Yıldıztekin, İhsan (2010), “Türkiye Muhasebe Standartlarına Göre Duran Varlıkların
Muhasebeleştirmesiyle İlgili Örnekler”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi ,
Cilt: 24, Sayı: 4, s.259-288.
Yücel, A. Tugay (2013), Genel Muhasebe, Maliye Hesap Uzmanları Derneği, İstanbul.
Yükçü, Süleyman ve M. Yılmaz İçerli (2007), “TMS 16 Maddi Duran Varlıklar Standardına İlişkin
Uygulama Önerileri”, Mali Çözüm Dergisi , Sayı: 82, s.15-28.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com