You are here

TARİHSEL PERSPEKTİF İÇİNDE TÜRKİYE'DE MERKEZİ YÖNETİM-YEREL YÖNETİM İLİŞKİLERİ

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author Name
Abstract (2. Language): 
The history of relations between the central and local forms of government in Turkey, are reviewed here from the political-administrative, fiscal and legal points of view. Earliest attempts to institutionalize local governments date back to mid-19th century. Local government has been considered a necessary burden for the central government only for different reasons at the various historical stages, and the nature of their relations can be described as 'persistently authoritarian' and 'paternalistic'. For the late Ottoman rule, provision of local administration was a means of evading pressures imposed by alien powers for the political participation of the various ethnic groups in the affairs of the Empire. Reluctance in allowing a more comprehensive autonomy could best be justified perhaps for the period of national unity and consolidation, after the War of Independence and the proclamation of the Republic. Little reason could be advanced however, for the current stage as liberal economy reigns and political anouncements are repeatedly made for the strengthening of local authorities and curbing the centralistic tendencies. The structural relations of tutelage over local governments seems to remain unchanged however, despite the fact that tendencies for decentralization have intensified with the rapid growth of towns and the increased policy awareness of urban populations and their demands for higher quality services. The paternalistic inertia could well be observed in fiscal policies as well as in relations concerning physical development and town planning. From 1876 onwards, local authority budgets have been traditionally determined by the central government on a basis of 'tax sharing'. Independent municipal incomes were instituted only in 1914. Although the sources of municipal revenues have been extended recently to include the property taxes, incomes and responsibilities of municipalities are not compatable. National budget subsidies vital for the metropolitan municipalities are denied on the other hand, since almost half of this budget are channelled into extra-budget 'Funds', the allocation processes in which are subject to political choices of the central government. Central decision-making prevails again, in many aspects of local physical development. This is made possible, by the interventions of the central authority under various pretexts, acting as if delegated by the municipal governments. More serious than such interventions is the structural limitation on local governments whereby little freedom is allowed for the local control and manipulation of development due to a hierarchy of planning law, by-laws and regulations which are over-detailed and inflexible, and give no consideration to local variations and requirements.
Abstract (Original Language): 
Bu çalışmanın amacı Türkiye'de merkezi ve yerel yönetimler arasındaki ilişkiyi , değişik boyutları ile tarihsel bir perspektif içinde gözden geçirmektir. Konu, politik ve idari düzey, mali politikalar ve kent planlamasına ilişkin yasal ve kurumsal çerçeve olmak üzere üç ana başlık altında toplanmıştır. Türkiye'de kentsel gelişmelerin modern anlamda belediyeler olarak örgütlenmesi ondokuzuncu yüzyıl ortalarına dek iner. Bu makalede anılan yaklaşık 150 yıllık tarihsel geçmişin belirgin bir eğilimini ana tema olarak işlemeyi uygun gördük. Bu eğilim, merkezi yönetimle yerel yönetimler arasındaki ilişkinin bu bir buçuk asırlık dönemde, farklı yoğunluk ve biçimlerde de olsa, 'merkeziyetçi', 'otoriter' ve 'paternalist' niteliğini koruduğu biçiminde özetlenebilir. Bu çalışmada, yerel yönetimle merkezi yönetim arasındaki vesayet ilişkisinin yapısal bir ilişki olduğunu ileri süren görüşümüzün normatif bir değerlendirmesini yapmaktan çok, her alanda liberal politikalar izlendiği savunulan güncel dönem içinde bu mekanizmanın ne ölçüde değiştirilebildiği incelenmeye çalışılmaktadır.
FULL TEXT (PDF): 
45-66

REFERENCES

References: 

AKÇURA, T. (1982) İmar Konusunda Gözlemler, ODTÜ Mimarlık Fakültesi
Basımişliği, Ankara.
AKILLIOĞLU, T. (1986) İmar Hukuku ve Yönetim Hukuku, Amme idaresi
Dergisi, (19:2) 93-100.
AKTAN, T. (1970) Türkiye 'de Mahalli İdareler ve Planlı Kalkınma, Ankara.
BALAMİR, M. (1975) Kat Mülkiyeti ve Kentleşmemiz, Mimarlık Fakültesi
Dergisi (1:2) 295-318.
BALAMİR, M. (1990) Türkiye Kentleşmesinde Kat Mülkiyeti Etkeni, yayınlanacak
araştırma raporu.
DİE (1986a) Bütçeler: Belediyeler, İl Özel İdareleri, Köyler 1984 Yılı, Ankara.
DİE (1986b) Bütçeler: Belediyeler, İl Özel İdareleri, Köyler 1985 Yılı, Ankara.
DİE (1988a) Bütçeler: Belediyeler, İl Özel İdareleri, Köyler 1986 Yılı, Ankara.
DİE (1988b) Kesin Hesaplar: Belediyeler, İl Özel İdareleri, 1984 Yılı, Ankara.
DİE (1989) Kesin Hesaplar: Belediyeler, İl Özel İdareleri, 1985 Yılı, Ankara.
DİE (1990a) Bütçeler: Belediyeler, İl Özel İdareleri, Köyler 1987 ve 1988 Yılları,
Ankara.
DİE (1990b) Kesin Hesaplar: Belediyeler, İl Özel İdareleri, 1986 Yılı, Ankara.
DPT(1973)İ. Beş Yıllık Kalkınma Planı 1973-1977, Ankara, DPT (1982) Belediye
Hizmetleri Sektör Raporu, Ankara.
DPT (1987a) Belediye Gelirleri ve Harcamaları Araştırması 1976-1984, Ankara.
DPT (1987b) Belediyelerin Mali Yapısında Düzenlemeler, Ankara.
DUYGULUER, F. (1989) İmar Mevzuatının Cumhuriyet Dönemi Mimarlığına ve
Şehir Planlamasına Etkileri, TBMM Kültür, Sanat ve Yayın Kurulu
Yayınları, Ankara.
GÖZÜBÜYÜK, Ş. (1967) Türkiye'de Mahalli İdareler, TODAİE Yayınları,
Ankara.
İLLER BANKASI (1989) İller Bankası Genel Müdürlüğü 1988 Yılı Faaliyet
Raporu, Ankara
KAZANCI, M. (1982) 1973 Sonrası Belediyeler ve Belediyelere İlişkin Sorunlar,
Yeni Bir Belediyeciliğe Doğru, der. E.Türkcan, Türk İdareciler Demeği,
Ankara, 237-267.
KELEŞ, R. (1988) Demokratik Gelişmemizde Yerel Yönetimler, Bahri Savcı ya
Armağan, Mülkiyeliler Birliği, Ankara.
66 ODTU MFD 1989 MELİH ERSOY
ORTAYLI, İ. (1974) Tanzimattan Sonra Mahalli İdareler, TODAİE Yayınları,
Ankara.
ORTAYLI, İ. (1978) İmparatorluk Döneminde Mahalli İdareler ve
Belediyeciliğin Evrimi, Türkiye'de Belediyeciliğin Evrimi 1. Kitap, der.
E.Türkcan, Türk İdareciler Derneği, Ankara.
ÖZSOY, N. (1972) Maliye Bakanlığı Açısından Belediye Gelirleri, Belediye
Gelirleri Semineri, Türk Belediyecilik Derneği Yayınlan, Ankara, 83-
99.
SOYSAL, M. (1974) Büyük İstanbul'un Yönetim Yapısı Üzerine Düşünceler,
Büyük İstanbul Bölgesi Kent isletmesi Sorunları Uluslararası Semineri,
İİB Yayınları, Ankara, 1-5.
TEKELİ, İ., GÜLÖKSÜZ, Y. (1976) Belediye Sorunları, Amme İdaresi Derğsi,
(9:2) 3-25.
TEKELİ, İ. (1978) Cumhuriyet Döneminde (1923-1973) Belediyeciliğin Evrimi,
Türkiye'de Belediyeciliğin Evrimi, der. E.Türkcan, Türk İdareciler
Derneği, Ankara.
TEKELİ, İ. (1982) Türkiye'de Belediyecilik Deneyiminin Genel Bir
Değerlendirmesi ve Yeni Model Arayışı, Yeni Bir Belediyeciliğe Doğru,
der. E. Türkcan, Türk İdareciler Derneği, Ankara, 307-328.
TÜRKSOY, C (1988) İmar Planı Nedir, Ne Değildir? Belediyeler (17:2) 57-64.
ÜLKMEN, İ. H. (1960) Mahalli İdareler Belediyesi, SBF Yayınları, Ankara.
ÜLKMEN, İ. H. (1961) Belediye Maliyesi, Dördüncü İskan ve Şehircilik Haftası,
SBF Yayınları, Ankara, 1-17.
ÜNAL, Y. (1990) Merkezden Yönetim-Yerinden Yönetim İlişkisi, Şehircilik,
Hukuk ve Yönetim İlişkileri, Ankara.
VARDAR, A. (1978) Kent Planlamasında Kurumsal Yapı Arayışları, ODTÜ,
Unpublished Master Thesis, Ankara.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com