You are here

İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNDE GÖRÜLEN LİDERLİK DAVRANIŞLARININ ARAŞTIRILMASI

A RESEARCH OF LEADERSHIP BEHAVIORS IN PRIMARY SCHOOL STUDENTS

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.9761/JASSS_455
Abstract (2. Language): 
In this research, the leadership behaviors of primary school students who are studying from 4th grade through 8th grade and they have leadership skills in terms of their teachers have been described through Leadership Behavior Description Questionnaire and the effect of grade level and the number of annually reading books have been researched whether these independent variables have significance effect on leadership behavior or not. Eight primary schools have been taken as sample in this studt.. There were 136 girls and 108 boys from primary schools. Bolman and Deal’s leadership questionnaire (1991) was used as a tool in order to assess the leadership behaviors of primary school students. The collected data was analyzed by SPSS statistic programme. The significance level was evaluated in terms of p<0.05. Bolman and Deal’s four frameworks were used in the explanation of leadership behaviors. This framework includes structural, human resources, political and symbolic frameworks. The data was analyzed by mean, t-test, correlation, anova and two way manova tests. Furthermore, the grade level and the number of annually reading books had significance effect on leadership behavior. The mean of leadership behaviors decreases as the class grade increases in primary schools because the students are preparing to take a national examination in order to continue their education.
Abstract (Original Language): 
Bu araştırmada ilköğretim okullarının 4., 5., 6., 7. ve 8. sınıflarında okuyan ve öğretmenleri tarafından sınıfta lider özellikleri taşıdığı belirtilen öğrencilerin ne çeşit bir liderlik davranışı sergiledikleri ve bu öğrencilerin liderlik davranışlarında sınıf seviyesine ve okudukları kitap sayılarına göre anlamlı bir fark olup olmadığı araştırıldı. Bu araştırma betimsel nitelikte bir çalışmadır. Araştırmanın çalışma evrenini 2009-2010 eğitim-öğretim yılında Çanakkale ilindeki resmi ilköğretim okullarında okuyan öğrenciler oluşturmaktadır. Bu araştırmanın örneklemini ise sekiz ilköğretim okulu oluşturmaktadır. Çalışmada Bolman ve Deal (1991) tarafından geliştirilen liderlik yönelimleri anketi kullanılmıştır. Anket ilköğretim okullarından; 136 kız, 108 erkek olmak üzere toplam 244 öğrenciyle uygulanmıştır. Toplanan verilerin istatistiksel çözümlenmesi, SPSS paket programından yararlanılarak yapılmış, gruplar arasındaki anlamlılık testlerinde p< 0.05 düzeyi esas alınmıştır. Liderlik yönelimleri Bolman ve Deal’ın çalışmalarında olduğu gibi yapısal çerçeve, insan kaynakları çerçevesi, politik çerçeve ve sembolik çerçeve boyutları açısından ele alınmıştır. Anketle toplanan veriler, aritmetik ortalama, t-testi, korelasyon, anova testi ve iki yönlü manova testi kullanılarak analiz edilmiştir. İlköğretim öğrencilerinin gösterdiği liderlik davranışları yüksek düzeyde belirlenmiş ve liderlik davranışları ile liderlik çeşitleri arasında yüksek bir korelasyon olduğu bulunmuştur. Ayrıca, sınıf seviyesinin ve okunan kitap sayısının liderlik davranışları üzerinde etkili olduğu bulundu. Sınıf seviyesi artıkça, öğrencilerin sınavlara hazırlanması nedeniyle gösterdikleri liderlik davranışlarının ortalamalarında azalma olduğu bulundu.
207-228

REFERENCES

References: 

ALSTON, J. A. (2002). Multi-leadership in Urban Schools. Lanham, MD: University Press
of America.
AVCI, B. (2009). Öğrencinin Liderliği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
AYDIN, A. (1997). Liderliğin Temel Nitelikleri Nelerdir? 21. Yüzyılda Liderlik
Sempozyumu içinde. İstanbul: Deniz Harp Okulu Basımevi.
AYTÜRK, N. (1999). Yönetim Sanatı. Ankara: Yargı Yayınevi.
BANDURA, A. (1997). Self-Efficacy: The Exercise of Control. New York: General
Learning Press.
BARTH, R. (2001). Learning by Heart. San Francisco: Jossey-Bass.
BAYRAK, N. (2001). İlköğretim Okul Yöneticilerinin Liderlik Özellikleri. Yayınlanmamış
Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü,
Eskişehir.
BİKLEN, S. K. (1995). School Work: Gender and Cultural Construction Of Teaching. New
York: Teachers College Press.
BİRCAN, B. (1993). A Study to Compare the Leadership Styles of Turkish Educational and
Industrial Administrators. Unpublished Master Thesis. Middle East Technical
University, Ankara.
BİRNBAUM, R. (1995). How Colleges Work: The Cybernetics of Academic Organization and
Leadership. San Francisco: Jossey-Bass Publishers.
BLAKE, R.R. & MOUTON, J.S. (1994). Managerial Grid; The Key to Leadership Excellence.
Houston: Gulf Publishing Co.
BOLMAN, L.G. & DEAL T.E. (1991). Leadership and Management Effectiveness: A
Multi Frame, Multi Sector Analysis, Human Resource Management Journal,
30(4), 509-534.
BRYK, A. & SCHNEİDER, B. (2002). Trust in Schools: A Core Resource For Improvement.
New York: Russel Sage Foundation.
BURSALIOĞLU, Z. (2008). Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranış. Ankara: Pegema
Yayınları.
ÇAĞAN, V. (1998). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Okul Müdürlerinin Liderlik ve
Denetim Becerilerine İlişkin Algı ve Beklentileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans
Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
ÇELİK, V. (2007). Eğitimsel Liderlik. Ankara: Pegema Yayıncılık.
DARLING-HAMMOND, L. (1997). The Right to Learn: A Blueprint for Creating Schools
That Work. San Francisco: Jossey-Bass Publishers.
227
Hasan ARSLAN - Ömer DURMUŞ
DEAL & PETERSON (1994). How Leaders Influences. Educational Leadership, 56(1), 28-
30.
DERELİ, M. (2003). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Liderlik Davranışları. Yayınlanmamış
Yüksek Lisans Tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
DİNÇER, B., ÖZASLAN, M. (2004). İlçelerin Sosyo-ekonomik Gelişmişlik Sıralaması
Araştırması (2004). Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı
http://ekutup.dpt.gov.tr/bolgesel/gosterge/2004/ilce.pdf adresinden
01.11.2010 tarihinde edinilmiştir.
DONALDSON, G. (2006). Cultivating Leadership in Schools. New York: Teachers
College Press.
DUCK, D.L. & LEITHWOOD, K. (1999). A Century’s Quest to Understand School
Leadership. Handbook of Research on Educational Administration. 47-72.
DURMUŞ, Ö. (2011). İlköğretim ve Lise Öğrencilerinde Gözlenen Liderlik Davranışlarının
Araştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Onsekiz Mart Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
ENGLİSH, F. (1999). Theory in Educational Administration. New York: HarperCollins.
ERÇETİN, Ş. (2000). Lider Sarmalında Vizyon, Ankara: Nobel Yayınları.
ERGENE, T. (1990). The Leadership Styles of the High School Administrators and Relations
with Their Type-A/ Type-B Behavior Patterns. Unpublished PhD Thesis. Middle
East Technical University, Ankara.
ERKUŞ, R. (1997). İlköğretim Okulları Müdürlerinin Liderlik Davranışları.
Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü, Ankara.
FULLAN, M. (2003). Leadership and Sustainability: System Thinkers in Action. Thousand
Oaks, CA: Corwin.
FULLAN, M. (2005). Professional Learning Communities. In R. DuFour, R. Eaker, &
R. DuFour (Eds.), On Common Ground: The Power of Professional Learning
Communities (pp. 209-223). Bloomington, IN: National Educational Service.
GEHRET, C. (2010). The Influence of Instruction on Leadership. The Online Journal of
Academic Leadership, 8(4), http://www.academicleadership.org/article/theinfluence-
of-instruction-on-leadership adresinden 01.11.2010 tarihinde
edinilmiştir.
GORTON, R.A. & SCHNEİDER, G.T. (2009). School Based Leadership: Challenge and
Opportunities. Dubuque, IA: Williams C. Brown.
İlköğretim Öğrencilerinde Görülen Liderlik Davranışlarının Araştırılması 228
IZGAR, H. (2005). Eğitim Liderliği. İçinde Ali Murat Sünbül (Ed.), Öğretmenin Dünyası
(23-38). Eskişehir: Odunpazarı Belediyesi Yayınları.
LİNDSEY R.B., ROBERTS, K.N. & TEREL, R.D. (2003). Cultural Proficiency: A Manual
for School Leaders. Thousand Oaks, CA: Corwin Press.
MEİER, D. (2002). Standardization versus Standards. Phi Delta Kappan, 84, 190-198.
ÖZDEMİR, S. (2000). Eğitimde Örgütsel Yenileşme. Ankara: Pegema Yayıncılık.
ÖZTÜRK, A. (1998). Küreselleşen Dünyada Yöneticilik. Adana: Nobel Kitabevi.
ROBERTSON, E. (1997). Student Leadership in Secondary Schools. Unpublished Master
of Arts Thesis. University of Virginia, Canada.
SCHEİN, E. (1985). Organizational Culture and Leadership. San Francisco: Jossey-Bass.
SENGE, P. (1990). The Fifth Discipline: The Art and Practice of Learning Organizations.
New York: Doubleday.
SERGİOVANNİ, T.J. (1997). Value-added Leadership: How to Get Extraordinary
Performance in Schools. New York: Harcourt Brace.
SERGİOVANNİ, T. (2005). Strengthening the Heartbeat: Leading and Learning Together in
Schools. San Francisco: Jossey- Bass.
SLATER, R.O. (1995), The Sociology of Leadership and Educational Administration,
Educational Administration Quarterly, 31(3), 451-72.
ŞİŞMAN, M. (1997). Geleceğin Liderlerinin Yetiştirilmesi ve Eğitimde Liderlik. 21.
Yüzyılda Liderlik Sempozyumu içinde. İstanbul: Deniz Harp Okulu Basımevi.
TÜYSÜZ, B. (2007). Öğrenci Liderliği Programı’nın 6. Sınıf Öğrencilerinin Liderlik Rolleri
ve Davranışlarına Etkisinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi.
Marmara Üniversitesi, İstanbul.
VROOM, V.H. & YETTON, P.W. (1973). Leadership and Decision Making. Pittsburgh:
University of Pittsburgh Press.
YAĞIZ, K. (2006). İlköğretim Okullarında Öğrenci Liderliğinin Araştırılması
Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü, Kocaeli.
YUKL, Y. (2006). Leadership in Organizations. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
WEICK, K. & MC DANIEL, R. (1989). How Professional Organizations Work:
Implications for School Organization and Management. In T. Sergiovanni &
J. Moore (Eds.), Schooling for Tomorrow: Directing Reforms to Issues That Count
(330-335). Needham Heights, MA: Allyn&Bacon.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com