You are here

EDEBİYAT ESERLERİNİ ANLAMAK ve YORUMLAMAK İÇİN FARKLI BİR YÖNTEM: EİNFÜHLUNG TEORİSİ

A DIFFERENT METHOD TO UNDERSTAND AND READ LITERARY TEXTS: EİNFÜHLÜNG THEORY

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
As an aesthetic understanding which emerges in Germany in the second half of 19th century, Einfühlüng theory is an important stage especially in the field of subjective aesthetic. “Einfühlung” does not suggest a whole explanation for all aspects of a work of art, but still expands the field of asthetic by criticising and explaining deficiencies of the approaches that ignore the effectiveness of subject. Subject (human), according to Einfühlung theory, identifies with objects with a receptive effectiviness. This identification causes great changes in emotions of the subject. Thus, man knows the external things by a different way and because of them, experiences an “aesthetic transformation” in himself. The ability of man to identify with every kind of object, and to experience them with his own emotions in himself is useful for reception and explanation of literary works from different aspects. “Emphaty”, as translation of “Einfühlung” in English, is frequently used as a popular term in psychology. In this article, it is tried to explain that is impossible to use the terms of “einfühlung” and “emphaty” interchangeably.
Abstract (Original Language): 
Einfühlung teorisi, Almanya’da 19. yüzyılın ikinci yarısında ortaya çıkan ve özellikle sübjektiv estetik alanında önemli bir merhaleyi gösteren estetik anlayışıdır. “Einfühlung”, sanat eserini bütün yönleriyle açıklayacak bir anlayışa sahip olmasa da, sanat eserlerini değerlendirirken süjenin etkinliğini dikkate almayan görüşlerin bazı eksik yönlerini açıklayıp eleştirerek estetiğin alanını genişletmiştir. Einfühlung teorisine göre süje (insan), objeler ile içten kavrayıcı bir etkinlikle özdeşleşir. Bu özdeşleme, süjenin kendi duygularında büyük bir değişime sebebiyet verir. Böylece insan, kendi dışındaki varlıkları farklı bir yöntemle tanır, onlar sayesinde kendinde “bedii bir tahavvül” yaşar. İnsanın özellikle hemen her türlü objeyle bu türden bir özdeşleşme yaşayabilmesi, onları kendi içinde yeniden ve kendi duygularıyla yaşaması hadisesi, edebiyat eserlerinin çeşitli yönlerden alımlanma ve açıklanmasına yardım edecek niteliktedir. “Einfühlung”, İngilizce’ye “empathy” olarak çevrildikten sonra popüler bir terim olarak psikoloji alanında sıklıkla kullanılır. Makalede, aslında “Einfühlung” ve empatinin tam anlamıyla birbirlerinin yerine kullanılmasının niçin mümkün olmadığına dair bazı dikkatler de sunulmaktadır.
23
46

REFERENCES

References: 

AFÎFÎ, Prof. Dr. Ebu’l-Alâ, Tasavvuf: İslam’da Manevi Devrim, (Çev. H. İbrahim
Kaçar-Murat Sülün), Risâle Yayınları, İstanbul, 1996.
AKARSU, Prof. Dr. Bedia, Felsefe Terimleri Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları,
Ankara, 1975.
AYVAZOĞLU, Beşir, İslam Estetiği ve İnsan, Çağ Yayınları, İstanbul, 1989.
BAUDRİLLARD, Jean, Nesneler Sistemi, (Çev. Oğuz Adanır- Aslı Karamollaoğlu),
Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, 2. bsk., İstanbul, 2011.
BAVELAS, J.B. ; Black, A., Lemery, C.R., Mullet, J., “Motor Mimicry As Primitive
Emphaty”, Emphaty and its Development, (Ed. Nancy Eisenberg-janet Strayer),
Cambridge University Press, USA, 1987, pp.317-338.
BOLUTER, Lawrence R. , “Emphaty”, Encyclopedia İnternational, v.6, Grolier, USA,
1970.
BUDAK, Selçuk, Psikoloji Sözlüğü, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara, 2005.
CEVİZCİ, Ahmet, Felsefe Sözlüğü, 6. Bsk, Paradigma Yayınları, İstanbul, 2005.
COOPER, Bridget, Emphaty and Education: Engagement, Values and Achievement,
Continuum, G. Britain, 2011.
DAVİS, Carol M., “What Is Empathy, and Can Empathy Be Taught?”, Physical
Therapy, November 1990, vol. 70, no. 11, p. 707-711.
DEMİRCİ, Kürşat, “Hulûl” mad., TDİA, c.18, İstanbul, 1998, s.340-342.
DEPEW, David, “Empathy, Psychology, and Aesthetics”, Poroi, v.4, issue:1 March,
2005, s.106-107.
ECO, Umberto, Ortaçağ Estetiğinde Sanat ve Güzellik, (Çev. Kemal Atakay), Can
Yayınları, İstanbul 1998.
(ERTUĞRUL), İsmail Fenni, Vahdet-i Vücût ve İbni Arabi, Orhaniye Matbaası, 1928.
FAUVEL, Lysane Françoise Arlette, “The Archeology of Empathy”, Philosophy
Department Unpublished Doctoral Dissertation, Stony Brook University, USA,
2009.
GRİBBLE, James - OLİVER, Graham, “Emphaty and Education”, Studies in
Philosophy and Education, Summer, 1973, Vol. 8, Issue 1, pp 3-29.
GÜLSEREN, Dr. Şerif, “Eşduyum (Empati): Tanımı ve Kullanımı Üzerine Bir Gözden
Geçirme”, Türk Psikiyatri Dergisi, c. 12, nr.2, Yaz 2001, s. 133-145.
HUNSDAHL, Jorgen B., “Concerning Einfühlung (Empathy): A Concept Analysis Of
İts Origin and Early Development”, Journal of the History of the Behavioral
Scinces, v.3, issue 2,1967, pp.181-191.
KARAGÖZ, Dr. İlknur, “Yahya Kemal’in “Ses” Adlı Şiirinin Özdeşleyim (Eınfuhlung)
Metoduyla Tahlili”, Tüba, nr. XVIII-/2005-Güz, s.163-177.
Edebiyat Eserlerini Anlamak ve Yorumlamak İçin Faklı Bir Yöntem …
45
KEEN, Suzanne, Emphaty and Novel, Oxford University Press, USA, 2007.
KOBYA, Elif Şebnem, “Tebrizli Şems’in Feracesinin Özdeşleyim Kuramına Göre
İncelenmesi”, A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, nr. 47, 2012, s.
189-196
KRAUSE, Rainer, “An Update on Primary İdentification,İntrojection, and Empathy”,
International Forum of Psychoanalysis, v. 19, issue 3, 2010, pp. 138-143.
MATSUMOTO, David, The Cambridge Dictionary of Psychology, Cambridge
Ünivesity Press, USA, 2009.
NOVAK, Magdalena, “The Complicated History of Einfühlung”, Argument, Vol.1,
2/2011, pp.301-326.
OLİVER, James Gribble-Graham, “Emphaty and Education”, Studies in Philosophy and
Education, Summer, 1973, Volume 8, Issue 1, pp 3-29.
SCHEUNEMANN, (Ed.)Dietrich, Avant-Garde/ Neo-Avant-Garde, Rodopi,
Netherlands, 2005.
STUEBER, Kartsen R., Rediscovering Emphaty: Agency, Folk Phsycology,And Human
Sciencs, Bradfoord Books, USA, 2006.
Şemsettin Sami, Kamus-ı Türkî, İkdam Matbaası, Dersaadet, 1318.
Şeyhzade Burhan, “Bedii Hulûl: Einfühlung”, Görüş, c.1, nr.2, Eylül 1930, s.79-91.
TANPINAR, Ahmet Hamdi, Edebiyat Üzerine Makaleler, MEB, İstanbul, 1969.
TİMUÇİN, Afşar, Felsefe Sözlüğü, 2. Bsk., İnsancıl Yayınları, İstanbul, t.y.
TUNALI, İsmail, Estetik, 3. Bsk., Remzi Kitapevi, İstanbul, 1989.
ÜNAL, Dr. Cavit, “İnsanları Anlama Kabiliyeti”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri
Fakültesi Dergisi, c.5, nr.3, 1972, s.71-93.
WORRİNGER, Willhelm, Soyutlama ve Özdeşleyim, (Çev. İsmail Tunalı), Remzi
Kitabevi, İstanbul, 1985.
WİLLHELM Worringer, Soyutlama ve Einfühlung: Üslup Psikolojisi Üzerine Bir
Araştırma, (Çev. İsmail Tunalı), İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi
Yayınları, İstanbul, 1963.
WORRİNGER, Willhelm, Abstraction and Emphaty, (Çev. Michael Bullock), Elephant
Paperback, USA, 1997.
“Fühlen”, (Çevrimiçi) http://www.duden.de/suchen/dudenonline/einf%C3%BChlen
5.6.2013.
“Einfühlung”,
(Çevrimiçi) http://www.almancasozluk.net/index.php?q=einf%C3%BChlung
5.6.2013.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com