ÜMMÎ SİNAN'IN HAYATI, EDEBÎ ŞAHSİYETİ ve ESERLERİ

Ümmî Sinan'ın doğum tarihiyle ilgili kesin bilgi yoktur. Kendisi, Kut-bü'l-meânî adlı esefinin sonunda (vr. 74a) babasının adının îbrâhim olduğunu belirtir. Bağdatlı ismail Paşa da adı geçen eseri tanıtırken Ümmî Sinan'ın babasının adının İbrahim olduğunu söyler1. Babasınınadı dışmda ailesiyle ilgili bilgi bulunmamaktadır. Ümmî Sinan'ın asıl adı Yusuf'tur. Hâfız Hüseyin Ayvansarâyî (ö. 1201/1787)2, Seyyid Muhammed Nûru'l-Arabî (ö. 1305/1887)3 ve Bursalı Mehmed Tâhir4 asıl adını yanlışlıkla Muhammed olarak verdikleri için bu yanlışlık günümüze kadar bazı eserlerde sürüp gelmiştir5. Elmalı Halk Kütüphanesinde (nr. 43) divanının başında "Merhûm ve mağfûrunleh Ümmî Sinân Efendi ismühû Yûsuf Efendi dâr-ı dünyâdan dâr-ı âhirete intikal itdügi sene seb'a sittîn ve elf el-medfûn fî Elmalı" (s. 36) ve sonunda "TemmeVZ-Dîvân eş-şeyh Yûsuf Elmalı eş-şehîr bi-Ümmî Sinân rahmetüllâhi 'aleyh" (s. 163) ibarelerinden Ümmî Sinan'nm asıl adının Yusuf olduğu kesin olarak anlaşılmaktadır. Ayrıca Müstakimzâde Sadeddin (ö. 1202/1787)6, Harîrîzâde Kemâleddin (ö. 1299/1882)', Mustafa Lutfî (ö. 1903)8 ve Sadık Vicdânî (ö. 1939)9 gibi müellifler de Ümmî Sinan'ın asıl adını Yusuf olarak verirler.