You are here

6-8. SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ KİTAPLARINDAKİ “MADDE VE DEĞİŞİM” ÖĞRENME ALANI ETKİNLİKLERİ İLE PROGRAMDAKİ KAZANIMLARIN İNCELENMESİ

Journal Name:

Publication Year:

Abstract (2. Language): 
The present study was conducted to investigate “Matter and Change” activities in the 6th, 7th and 8th Grade Science and Technology Textbook in Turkey in respect to in according with educational attainment, competency of concept teaching, connect with subject and quality of turn of phase after activities. For this purpose, two 6th Grade, one 7th Grade and two 8th Grade Science and Technology Textbooks that used 2011-2012 terms and accepted as essential science textbook by Ministry of National Education were examined by three researchers by document method. According to results, more than half of activities in the textbooks were in consistent with educational attainments. In addition these, some activities have no attainment, some attainments have more than one activity; some attainments have no activities in 6th Grade, and half of attainments have no activities in 7th and 8th Grade. Moreover, wrong or inaccurate definitions and phrases were determined.
Abstract (Original Language): 
Bu çalışmada İlköğretim 6-8. sınıflarda kullanılan Fen ve Teknoloji Ders Kitaplarında “Madde ve Değişim” Öğrenme Alanı etkinliklerinin Fen ve Teknoloji Öğretim Programında “Madde ve Değişim” öğrenme alanı’ nda yer alan kazanımlara uygunluk, kavram öğretiminde yeterlik, etkinlik sonrası verilen ifadelerin ve kavramların doğruluğu, ilgili konu ile uyumluluğunun incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla 2011-2012 Eğitim-Öğretim yılında kullanılan Milli Eğitim Bakanlığı’nın onay verdiği iki adet 6. sınıf, bir adet 7. sınıf ve iki adet 8. sınıf Fen ve Teknoloji ders kitapları doküman yöntemine göre incelenmiştir. Yapılan incelemeler sonucunda ders kitaplarındaki etkinliklerin yarısından fazlasının ilgili kazanımlarla uyumlu olduğu görülmüştür. Ayrıca çalışmada; 6. sınıf kitaplarında bazı kazanımlara ait etkinlik bulunmadığı, 7. ve 8. sınıf kitaplarında ise kazanımların yarısına ait etkinlik bulunmadığı belirlenmiştir. Etkinlik sonrası verilen ifadeler ve kavramlar ile ilgili bulgular incelendiğinde eksik ve yanlış tanım ve ifadelere rastlanmıştır.
65-90

REFERENCES

References: 

Akçam, M. (2007). İlköğretim fen bilgisi derslerinde yaratıcı etkinliklerin öğrencilerin
tutum ve başarılarına etkisi, Yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
Akgün, A. ve Aydın, M. (2009). Erime ve çözünme konusundaki kavram yanılgılarının
ve bilgi eksikliklerinin giderilmesinde yapılandırmacı öğrenme yaklaşımına dayalı
grup çalışmalarının kullanılması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(27), 190-201.
Akgün, A., Gönen, S. ve Yılmaz, A. (2005). Fen bilgisi öğretmen adaylarının karışımların
yapısı ve iletkenlik konusundaki kavram yanılgıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim
Fakültesi Dergisi, 28, 1-8.
Akınoğlu,O. Şahin, F. ve Gürdal, A. (2002). Fen bilgisi ders kitaplarının kavram haritası
çizilerek değerlendirilmesi, V.Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi,
ODTÜ, Ankara
Itır Zeynep YAŞAR , Ayfer KARADAŞ , Fatma Gülay KIRBAŞLAR 87
Akkoyunlu, B. (2002). Öğretmenlerin internet kullanımı ve bu konudaki öğretmen görüşleri.
Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1-8.
Akyol, D. (2009). Fen alanlarında öğrenim gören üniversite öğrencilerinin zihinlerindeki
atom modellerinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
Aktaş, A. (2006). İlköğretim 4. ve 5. sınıf fen bilgisi programındaki öğrenme öğretme yaşantılarının
öğretim ilkelerine uygunluğu. Yüksek lisans tezi, İnönü Üniversitesi, Malatya.
Altınyüzük, C. (2008). İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin fen bilgisi dersi kimya
konularındaki kavram yanılgıları. Yüksek lisans tezi, İnönü Üniversitesi, Malatya.
Ayas, A., ve Demirbaş, A. (1997). Turkish secondary students’ conception of introductory
chemistry concepts. Journal of Chemical Education, 74(5), 518-521.
Ayas, A., Coştu, B., Çalık, M., Ünal, S. ve Karataş, F.Ö. (2001). Öğretmen adaylarının
çözelti hazırlama ve laboratuar malzemelerini kullanma yeterliklerinin belirlenmesi.
XV. Ulusal Kimya Kongresi.
Aycan, Ş., Kaynar, Ü.H., Türkoğuz, S. ve Arı, E. (2002). İlköğretimde kullanılan fen bilgisi
ders kitaplarının bazı kriterlere göre incelenmesi, V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik
Eğitimi Kongresi Bildiri Özetleri, ODTÜ Eğitim Fakültesi, Ankara.
Aydın-Ceran, S. (2010). Yaratıcı düşünme teknikleri ile geliştirilen fen etkinliklerinin
öğrenci başarısı ve tutumuna etkisi, Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, İzmir.
Aydın, S. (2007). Yapılandırmacı yaklaşıma dayalı olarak hazırlanan yeni fen ve teknoloji
öğretim programındaki etkinliklerin ilköğretim 6. sınıf öğrencilerinin kuvvet ve hareket
ünitesindeki başarılarına etkisi, Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Bakar, E., Keleş, Ö. ve Koçakoğlu, M. (2009). Öğretmenlerin MEB 6. sınıf fen ve teknoloji
dersi kitap setleriyle ilgili görüşlerinin değerlendirilmesi, Ahi Evran Üniversitesi
Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 41-50.
Balım, A.G., İnel, D. ve Evrekli, E. (2007). İlköğretim altıncı sınıf fen ve teknoloji ders
kitabının incelenmesi ve ders kitabına ilişkin öğrenci görüşleri. Famagusta, Turkish
Republic of Northern Cyprus:VI. International Educational Technologies Conference.
Başaran, M. (2005). Sınıf öğretmeni adaylarının bilgi okuryazarlıklarının değerlendirilmesi.
Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(3), 163-177.
Best, J.W. (1959). Research in Education. Prentice Hall.
Bozan, M.,ve Küçüközer, H. (2008). Fen ve Teknoloji öğretmenlerinin fen etkinliklerine
ve problem çözmeye ilişkin görüşleri. İlköğretim Online, 7(2), 218-231.
Bozkurt, E. (2010). İlköğretim 5.sınıf fen ve teknoloji dersi “maddenin değişimi ve tanınması”
ünitesinde gazetelerden yararlanılarak hazırlanan ders etkinliklerinin tutum, başarı ve
eleştirel düşünme becerilerine etkisi, Yüksek lisans tezi, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
Bozyiğit F. (2007). İlköğretim 4. ve 5. sınıflar fen ve teknoloji dersi etkinliklerinin uygulanabilirliği
üzerine öğretmen ve idareci görüşleri(Kütahya ili örneği). Yüksek lisans
tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Brown, T.L., Lemay, H.E., Bursten, B.E., Murphy, C.J., Woodward, P.M. (2012). Chemistry:
The Central Science, (Twelfth edition ). Pearson Prentice Hall Publishing, Printed in
the United States of America. ISBN: 978-0-321-69672-4.
Canpolat, N., Pınarbaşı, T., Bayrakçeken, S. ve Geban, Ö. (2004). Kimyadaki bazı yaygın
yanlış kavramlar. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(1), 135-146.
Çepni, S., Ayas, A., Akdeniz, A.R., Özmen, H., Yiğit, N. ve Ayvacı, H.Ş. (2010). Fen ve
88 6-8. Sınıf Fen Ve Teknoloji Dersi Kitaplarındaki “Madde Ve Değişim”
Öğrenme Alanı Etkinlikleri İle Programdaki Kazanımların İncelenmesi
Teknoloji Öğretimi (Kuramdan Uygulamaya). Pegem Yayıncılık, Ankara.
Chang, R. (2011). Genel Kimya Temel Kavramlar. Palme Yayıncılık, Ankara.
Demirbaş, M. (2008). İlköğretim 6. sınıf fen ve teknoloji ders kitaplarının belirli değişkenler
bakımından incelenmesi, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi
11, 53-68.
Demircioğlu, H., Ayas, A. ve Demircioğlu, G. (2002). Sınıf öğretmen adaylarının kimya
kavramlarını anlama düzeyleri ve karşılaşılan yanılgılar. V. Ulusal Fen Bilimleri ve
Matematik Eğitimi Kongresi Bildiri Özetleri, ODTÜ Eğitim Fakültesi, Ankara.
Demircioğlu, G., Özmen, H. ve Demircioğlu, H. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının fiziksel
ve kimyasal değişme kavramlarını anlama düzeyleri ve yanılgıları. Milli Eğitim
Dergisi, 170, 260-272.
Duverger, M. (1973). Sosyal Bilimlere Giriş: Metodoloji açısından. Bilgi Yayınevi, Ankara.
Ebenezer, J.V., ve Erickson, L.G. (1996). Chemistry students’ conception of solubility: a
phenomenograpy. Science Education, 80(2), 181-201.
Ebenezer, J.V., ve Fraser, M.D. (2001). First year chemical engineering students’ conception
of energy in solution processes: phenomenographic categories for common knowledge
construction. Science Education, 85, 509-535.
Elgar, A.G. (2004). Science textbooks for lower secondary schools in Brunei: İssues of
gender equity. İnternational Journal of Science Education, 26(7), 875–894.
Erdoğan, M. (2005). Yeni geliştirilen beşinci sınıf fen ve teknoloji dersi müfredatı: Pilot
uygulama yansımaları. Eğitimde Yansımalar VIII: Yeni İlköğretim Programlarının
Değerlendirilmesi Sempozyumu, Erciyes Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Kayseri.
Fensham, P., ve Fensham, N. (1987). Description and frameworks of solutions and reactions
in solutions. Research in Science Education, 17, 139-148.
Gökçe, İ. (2006). Fen ve Teknoloji dersi programı ile öğretmen kılavuzunun içsel olarak
değerlendirilmesi ve uygulamada karşılaşılan sorunlar(Balıkesir Örneği). Yüksek Lisans
Tezi(Yayınlanmış), Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
Gündoğdu, F. (2011). İlköğretim Fen ve Teknoloji 6. Sınıf Ders Kitabı. Altın Kitaplar
Yayınevi. Tuna Matbaacılık A.Ş., Ankara.
Hewson, M.G., ve Hewson, P.W. (1983). Effect of instruction using students’ prior knowledge
and conceptual change strategies on science learning. Journal of Research in
Science Teaching, 20(8), 731-743.
İşman A. (2002). Sakarya ili öğretmenlerinin eğitim teknolojileri yönündeki yeterlikleri.
The Turkish Online Journal of Educational Technology – TOJET,1(1).
Karaca, L. (2007). İlköğretim fen ve teknoloji dersi etkinliklerine ilişkin öğretmen görüşleri,
Yüksek lisans tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyon.
Karasar, N. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım Tic. Ltd. Şti: Ankara.
Karadaş, A., Yaşar, I.Z., Kırbaşlar, F.G. (2012). 4. Ve 5. Sınıf Fen Ve Teknoloji Kitaplarında
“Madde Ve Değişim” Öğrenme Alanı Etkinliklerinin İncelenmesi. Necatibey Eğitim
Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi 6(1), 94-123.
Kaya, Ş., Kurfallı, H., Avşar, T.,ve Aksüt, M. (2007). Eğitim yazılımlarının değerlendirilmesi.
16. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Tokat.
Keskinkılıç, G. (2010). İlköğretim 7. sınıf fen ve teknoloji dersinde uygulanan yansıtıcı
düşünmeye dayalı etkinliklerin bilimsel süreç becerilerinin gelişimine ve başarıya
Itır Zeynep YAŞAR , Ayfer KARADAŞ , Fatma Gülay KIRBAŞLAR 89
etkisi, Doktora tezi, Selçuk Üniversitesi, İzmir.
Koray, Ö., Özdemir, M., Tatar, N. (2005). İlköğretim öğrencilerinin “Birimler” hakkında
sahip oldukları kavram yanılgıları: Kütle ve ağırlık Örneği, İlköğretim- Online, 4(2),
24-31.
Korkmaz, H., Tatar, N., Kıray, A. ve Kibar, G. (2011). İlköğretim Fen ve Teknoloji 6. Sınıf
Ders Kitabı. Pasifik Yayınları, Ekoyay Eğitim Yayıncılık Matbaacılık, Ankara.
Madge, J. (1965). The Tools of Science an Analytical Description of Social Science Techniques.
Anchor Books Doubleday and Company.
Maskan, A.K, Maskan, M.H, Atabay, K. (2007). İlköğretim 4. sınıf fen ve teknoloji ders
kitabının değerlendirme ölçütleri yönünden incelenmesi, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp
Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, 22-32.
MEB (Milli Eğitim Bakanlığı). Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. (2005a). İlköğretim
Fen ve Teknoloji Dersi 4. ve 5. Sınıflar Öğretim Programları Kitabı. Ankara: Milli
Eğitim Basımevi.
MEB (Milli Eğitim Bakanlığı). Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. (2005b). İlköğretim
1-5 Sınıf Programları Tanıtım El Kitabı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi.
MEB (Milli Eğitim Bakanlığı). (2006) İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi (6-8) Öğretim
Programı, Ankara.
MEB (Milli Eğitim Bakanlığı). (2013) İlköğretim Fen Bilimleri Dersi (3-8) Öğretim Programı,
Ankara. http://ttkb.meb.gov.tr/www/guncellenen-ogretim-programlari/icerik/151
Mortimer, C.E. (1997). Modern Üniversite Kimyası. (Çeviri Editörleri: Altınata, T., Akçay,
H., Anıl, H., Avcıbaşı, H., Balköse, D., Çelebi, S., Henden, E., Nişli, G., Toprak, M.,
Tosçalı, D., Yenigül, B.), 4. Baskıdan çeviri, Çağlayan kitabevi, İstanbul.
Morgil, İ., Yılmaz, A., Şen, O., Yavuz, S. (2002). Öğrencilerin asit-baz konusunda kavram
yanılgıları ve farklı madde türlerinin kavram yanılgılarını saptama amacıyla kullanımı.
V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi,
Ankara.
Nakhleh, M.B. (1992), Why some students don’t learn chemistry. Journal of Chemical
Education, 69(3), 191-196.
Nicoll, G. (2001). A report of undergraduates’ bonding misconception. International Journal
of Science Education, 23(7), 707-730.
Oversby, J. (2000). Is it a weak acid or a weakly acidic solution?. School Science Review,
81(297), 89-91.
Özmen, H., Karamustafaoğlu, S., Sevim, S., Ayas, A. (2002). Kimya öğretmen adaylarının
temel kimya kavramlarını anlama seviyelerinin belirlenmesi. V. Ulusal Fen Bilimleri
ve Matematik Eğitimi Kongresi Bildiri Özetleri, ODTÜ Eğitim Fakültesi, Ankara.
Özmen, G. S. (2003). Fen Bilgisi öğretmenlerinin yapılandırmacı öğrenme yaklaşımına
ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Papageorgiou, G., ve Sakka, D. (2000). Primary school teachers’ views of fundamental chemical
concepts. Chemistry Education: Research and Practice in Europe, 1(2), 237-247.
Pardo, J.Q., ve Partoles, J.J.S. (1995). Students and teachers misapplication of Le Chatelier’s
principle: ımplications for the teaching of chemical equilibrium. Journal of Research
in Science Teaching, 328(9), 939-957.
Petrucci, R.H., Harwood, W.S., ve Herring, F.G. (2002). Genel Kimya İlkeler ve Modern
90 6-8. Sınıf Fen Ve Teknoloji Dersi Kitaplarındaki “Madde Ve Değişim”
Öğrenme Alanı Etkinlikleri İle Programdaki Kazanımların İncelenmesi
Uygulamalar. (Çeviri Ed. Uyar, T., Aksoy, S.). Palme Yayıncılık, Ankara.
Ross, B., ve Munby, H. (1991). Concept mapping and misconceptions: a study of highschool
students’ understanding of acids and bases. International Journal of Science
Education, 13(1), 11-23.
Rummel, J.F. (1968). An Introduction to Research Procedures in Education. Second edition,
Harper and Row.
Senemoğlu, N. (2001). Gelişim, Öğrenme ve Öğretme. Gazi Kitapevi, Ankara.
Tezcan, H. ve Bilgin, E. (2004). Laboratuar yönteminin ve bazı faktörlerin öğrenci başarısına
etkileri. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), 175-191.
Tezcan, H. ve Salmaz, Ç. (2005). Atomun yapısının kavratılmasında ve yanlış kavramaların
giderilmesinde bütünleştirici ve geleneksel öğretim yöntemlerinin etkileri. Gazi Eğitim
Fakültesi Dergisi, 25(1), 41-54.
Tobin, K. (1990). Research on science laboratory activities: In pursuit of better questions
and answers to improve learning. School Science and Mathematics, 90(5), 403-418.
Tulip, D., ve Cook, A. (1991). A comparison of author intentions and student perceptions
about textbook characteristics. Research in Science Education, 21(1), 313-319.
Tunç, T., Agalday, M., Akçam, H.K., Çeltikli Altunoğlu, Ü., Bağcı, N., Bakar, E., Başdağ,
G., İnal, İpek, İ., Keleş, Ö., Gürsoy-Köroğlu, N., Yörük, N. (2010a). İlköğretim Fen ve
Teknoloji 6. Sınıf Öğretmen Klavuz Kitabı, MEB Devlet Kitapları. Ankara.
Tunç, T., Agalday, M., Akçam, H.K., Çeltikli Altunoğlu, Ü., Bağcı, N., Bakar, E., Başdağ,
G., İnal, İpek, İ., Keleş, Ö., Gürsoy Köroğlu, N., Yörük, N. (2010b). İlköğretim Fen
ve Teknoloji 6. Sınıf Ders Kitabı. MEB Devlet Kitapları, Ankara.
Tunç, T., Bağcı, N., Yörük, N., Gürsoy-Köroğlu, N., Çeltikli-Altunoğlu, Ü., Başdağ, G.,
Keleş, Ö., İpek, İ. ve Bakar, E. (2011). İlköğretim Fen ve Teknoloji 7. Sınıf Ders Kitabı.
MEB Devlet Kitapları. Ankara.
Tunç, T., Bakar, E., Başdağ, G., İpek, İ., Bağcı, N., Gürsoy-Köroğlu, N., Yörük, N. ve
Keleş, Ö. (2010c). İlköğretim Fen ve Teknoloji 8. Sınıf Ders Kitabı. MEB Devlet
Kitapları, İstanbul.
Valanides, N. (2000). Primary student teachers’ understanding of the particulate nature
of matter and transformations during dissolving. Chemistry Education: Research and
Practice, 1(2), 249-262.
Vidyapati, T.J., ve Seetharamappa, J. (1995). Higher secondary school students’ concepts
of asids and bases. School Science Review, 77(278), 82-84.
Yağız, E. (2008). İlköğretim fen ve teknoloji programındaki düşünme becerileri açısından
etkinliklerin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, İzmir.
Yahşi, D. (2006). Farklı laboratuar yaklaşımlarının ilköğretim 8. sınıf öğrencilerinin asit-baz
konularındaki kavramları anlamalarına ve kavram yanılgılarının giderilmesine etkisi.
Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
Yürük N., Çakır Ö., Geban Ö. (2000). Kavramsal değişim yaklaşımının hücresel solunum
konusunda öğrencilerin biyoloji dersine karşı tutumlarına etkisi, IV. Ulusal Fen Bilimleri
Ve Matematik Eğitimi Kongresi. Ankara.
Zoller, U. (1990). Students’ misunderstandings and misconceptions in college freshman
chemistry (General and Organic). Journal of Research in Science Teaching, 27(10),
1053-1065.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com