You are here

Home » Content

Örgüt Metaforlarında Liderlik: Kavramsal Bir Çözümleme

Leadership in Organization Metaphors: A Conceptual Analysis

Journal Name:

  • Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi (EBAD)

Publication Year:

  • 2011

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author Name
Abstract (2. Language): 
This article attempts to explain how leadership in organizational metaphors is perceived. To this aim, first, the concept of leadership will be briefly described. Then, leadership will be discussed according to the metaphors of machines, the eco‐system, moral anarchy, culture, politics, self‐organizing systems, sand dunes, ants’ nest, the brain, the organism, color, the six hat thinking technique and conversion. The characteristics of leadership are discussed according to metaphors because metaphors provide new and different perspectives for leaders in the creation of a map of invisible elements. According to the machine metaphor, the leader is oppressive; according to the ecosystem metaphor, he is charismatic, visionary, an agent of change and reassuring; according to the metaphor of moral anarchy, he likes to take risks, he has vision, he creates dialogue and transmits information; according to the cultural metaphor, he is reassuring and participatory; according to the policy metaphor, he takes risks, creates a culture of respect and does not flare up in anger easily. In self‐organizing systems, according to the brain metaphor, the leader thinks positively, emphasizes synergy, improves him, does not make unnecessary conversation, and chooses appropriate role models for success in organization. According to the organism metaphor, the leader provides the structure for tasks, and guides, discusses, and asks.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Bu makalede, örgüt metaforlarında liderliğin nasıl algılandığı açıklanmaya çalışılmıştır. Buna göre ilk önce liderlik kavramı kısaca tanımlanmıştır. Daha sonra ise liderlik makine metaforu, eko sistem metaforu, ahlaki anarşi metaforu, kültür metaforu, politika metaforu, kendi kendini örgütleyen sistemler metaforu, kum tepecikleri metaforu, karıncalar yuvası metaforu, beyin metaforu, organizma metaforu, renk metaforları, altı şapkalı düşünme tekniği ve dönüşüm metaforuna göre tartışılmıştır. Liderlik özelliklerinin metaforlara göre tartışılmasının nedeni, metaforların liderlere gözle görülmeyen unsurların haritasının oluşturulmasında yeni ve farklı bakış açıları sağlamasıdır. Lider; makine metaforunda baskıcı; ekosistem metaforunda karizmatik, vizyoner, güven veren ve değişim ajanı; ahlaki anarşi metaforunda risk almayı seven, vizyon sahibi, diyaloga yatkın ve bilgi aktarıcısı; kültür metaforunda güven veren ve katılımcı; politika metaforunda risk almayı bilen, saygı kültürü yaratan, öfkelenmeyendir. Kendi kendini örgütleyen sistemlerde, beyin metaforunda lider pozitif düşünen, sinerjiye önem veren, kendini geliştiren, gereksiz konuşmalar yapmayan, örgütte başarı için uygun rol modelleri seçendir. Organizma metaforunda lider görev için yapıyı sağlayan, rehberlik eden, tartışan ve sorgulayandır.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-orgut-metaforlarinda-liderlik-kavramsal-bir-cozumleme.pdf
  • 1
135-158
  • Turkish

REFERENCES

References: 

Akdemir, A. (1997). Yönetim düşüncesinde dönüşümler ve dönüştürücü lider profili. 21. Yüzyılda Liderlik Sempozyumu Bildiriler Kitabı. 5–6 Haziran 1997. İstanbul: Deniz Harp Okulu Komutanlığı. ss. 142–148.
Akkoyun, F. (1997). Liderlik gücünün psikolojik dinamikleri. 21. Yüzyılda Liderlik Sempozyumu Bildiriler Kitabı. 5–6 Haziran 1997. İstanbul: Deniz Harp Okulu Komutanlığı. ss. 410–411
Arıkan, S. (2001). Liderlik. Yönetim ve organizasyon. (Edt: S. Güney). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. ss. 285–307.
Arslan, M. (2001a). Örgüt kültürü. Yönetim ve organizasyon. (Edt: S. Güney). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. ss. 177–194.
Arslan, M. (2001b). Yönetim ve organizasyonun bazı temel kavramları. Yönetim ve organizasyon. (Edt: S. Güney). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. ss. 25–44.
Balcı, A. (1993). Eğitim örgütlerine yeni bakış açıları: kuram‐araştırma ilişkisi‐I. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 25, 27–45. 151
ERTAN‐KANTOS
Örgüt Metaforlarında Liderlik: Kavramsal Bir Çözümleme
Balcı, A. (1998). Okul yöneticilerinin liderlik stilleri. Türkiye’ de eğitim yönetimi: Prof. Dr. Ziya Bursalıoglu’na armağan. (Edt: H. Taymaz ve M. Hesapçıoglu). İstanbul: Kültür Koleji Eğitim Vakfı Yayınları. ss. 31–37.
Balcı, A. (2001). Eğitim örgütlerine yeni bakış açıları: kuram araştırma ilişkisi. I. Eğitim Yönetimi Toplantısı. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi. 31 Ağustos–2 Eylül 2001. Eskişehir.
Bass, B. (1995). Comment: transformational leadership. Journal of Management Inquiry, 4 (3), 293‐297.
Bates, R. J. (2001). Eleştirel teori açısından eğitim yönetimi. (Çev: S. Turan ve M. Şişman). Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 28, 573–592.
Battram, A. (1999). Karmaşıklıkta yol almak. (Çev: Z. Dicleli). İstanbul: Henkel Yayınları.
Baykal, A. N. (2000). Mustafa Kemal Atatürk’ün liderlik sırları. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Bayrak, S. (1997). Değişen liderlik anlayışı ve Türkiye gerçeği. 21. Yüzyılda Liderlik Sempozyumu Bildiriler Kitabı. 5–6 Haziran 1997. İstanbul: Deniz Harp Okulu Komutanlığı. ss. 355–361.
Bennis, W. (1999). Bir lider olabilmek. (Çev: U. Teksöz). İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Bilgin, N. (1997). Atatürk ve karizma. 21. Yüzyılda Liderlik Sempozyumu Bildiriler Kitabı. 5–6 Haziran 1997. İstanbul: Deniz Harp Okulu Komutanlığı. ss. 337–340.
Bono, E. (1999). Altı şapkalı düşünme tekniği. (Çev: E. Tuzcular). İstanbul: Remzi Kitabevi.
Buzan, T., Dottino, T. & Israel, R. (2001). Akıllı lider. (Çev: S. Uçar). İstanbul: Alfa Basım Yayın Dağıtım.
Cafoğlu, Z. (1997a). Değişen dünyada eğitim liderliğinde yeni boyut: dönüşümcü liderlik (Ankara il örneği). Yayınlanmamış Araştırma. Ankara: Gazi Üniversitesi.
Cafoğlu, Z. (1997b). Liderlik: bilgi‐karizma‐değişim. 21. Yüzyılda Liderlik Sempozyumu Bildiriler Kitabı. 5–6 Haziran 1997. İstanbul: Deniz Harp Okulu Komutanlığı. ss. 133–141.
Can, H. (1999). Organizasyon ve yönetim. Ankara: Siyasal Kitabevi.
Cheng, Y. C. (1997). The transformational leadership for school effectiveness and development in the new century. Paper presented at the International Symposium of Quality Training of Primary and Secondary Principals toward the 21st Century. January 20‐24, 1997. Nanjing, China. ERIC ED407727. http://www.eric.ed.gov/PDFS/ED407727.pdf. İndirme Tarihi: 17.04.2010.
Clemens, J. K. & Mayer, D. F. ( 2001). Klasiklerden liderlik dersleri. (Çev: M. Karaş). İstanbul: MediaCat Kitapları.
Covey, S. (2000). Yarın için yönetmeyi öğrenme. Geleceğin lideri. (Çev: H. Tok). İstanbul: Form Yayınları.
Durand, H. & Reister, B. W. (1994). Management theory meets student development theory: implications for student affairs programming. NASPA Journal, 25 (2), 82–90.
Edwards, J. (2001). Running in the shadows in campaign 2000: Candidate metaphors in editorial cartoons. American Behavioral Scientist, 44 (12), 2140‐2151.
Erçetin, Ş. (2001). Yönetimde yeni yaklaşımlar. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Erdem, F. & Şatır, Ç. (2000). Farklı örgütlerde kültürel yapının metaforlarla analizi. Sekizinci Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildirileri. Nevşehir: Erciyes Üniversitesi Yayınları.
Eren, E. (1993). Yönetim psikolojisi. İstanbul: Beta Yayıncılık. 152
Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi – Journal of Educational Sciences Research
Evans, T. J. (1996). Transformational leadership: Overview of a human resources administrative practice. ERIC ED402640. http://www.eric.ed.gov/PDFS/ED402640.pdf. İndirme Tarihi: 20.03.2009.
Fox, C. (2004). Mental models, system theory, metaphor theory. www.chrisfoxinc.com. İndirme Tarihi: 20.03.2009.
Fryer, B. (2002). Zorlu dönemlerde liderlik. Harvard Business Review‐Lideri lider yapan nedir? (Çev: N. El Hüseyni). İstanbul: MESS Yayınları. ss. 187–204.
Fukuyama, F. (2000). Güven: sosyal erdemler ve refahın yaratılması. (Çev: A. Buğdaycı). İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
Goffee, R. & Jones, G. (2002). İnsanlar liderliğinize ne diye gerek duysun. Harvard Business Review‐Lideri lider yapan nedir? İstanbul: MESS Yayınları. ss. 163–186.
Goleman, D. (2002). Sonuç alıcı liderlik. Harvard Business Review‐Lideri lider yapan nedir? (Çev: N. El Hüseyni). İstanbul: MESS Yayınları. ss. 61–94.
Grundstein‐Amado, R. (1999). Bilateral transformational leadership: An approach for fostering ethical conduct in public service organizations. Administration & Society, 31 (2), 247–260.
Güzelcik, E. (1999). Küreselleşme ve işletmelerde değişen kurum imajı. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Hill, L. & Wetlaufer, S. (2000). Fikir alacak biri olmadığında liderlik. Harvard Business Review‐Kriz yönetimi. (Çev: S. Atay). İstanbul: MESS Yayınları. ss. 179–214.
Hurst, D. K. (2000). Kriz ve yenilenme. İstanbul: Alfa Yayınları.
Jaffe, D. T. ve Scott, C. D. (2000). Tools@work: rhapsody in change. The Journal for Quality & Participation, 23 (2), 50.
Martinez, M. A, Sauleda, M. & Huber, G. L. (2001). Metaphors as blueprinits of thinking about teching and learning. Teaching and Teacher Education, 17, 965–977.
Maxwell, C. J. (1999). Reddedilemez 21 liderlik niteliği. (Çev: İ. Şener). İstanbul: Beyaz Yayınları.
Maxwell. C. J. (1998). İçinizdeki lideri geliştirmek. (Çev: S. Yeniçeri). İstanbul: Beyaz Yayınları.
Melendez, S. E. (2002). Dışarıdan bir kimsenin liderliğe bakışı. (Çev: H. Tok). Geleceğin lideri (Edt: F. Hesselbein, M. Goldsmith ve R. Beckhard). İstanbul: Form Yayıncılık. ss. 376–379.
Michigan State University (1998). Becoming a Learning College: The Building Blocks of Change. Michigan: Michigan Community College Association. ERIC ED423003. http://www.eric.ed.gov/PDFS/ED423003.pdf. İndirme Tarihi: 20.03.2009.
Morgan, G. (1998). Yönetim ve örgüt teorilerinde metafor. (Çev: G. Bulut). İstanbul: BZD Yayıncılık.
Purkey, W. W. & Stanley, H. P. (1994). Blue leader one: A metaphor for invitational education. Journal of Invitational Theory and Practice, 3 (1). http://medicine.nova.edu/~danshaw/jitp/archive/JITP_V3_N1.pdf. İndirme Tarihi: 20.03.2010.
Rosen, H. R. (1998). İnsan yönetimi. (Çev: G. Bulut). İstanbul: MESS Yayıncılık.
Ross, S. M. & Offermann, L. R. (1997). Transformational leaders: measurement of personality attributes and work group performance. Personality & Social Psychology Bulletin, 23 (10), 1078‐1086.
Şimşek, H. & Aytemiz, H. (1997). Kurumsal değişim ve liderlik: Yönetsel liderler ve dönüştürücü liderler. 21 Yüzyılda Liderlik Sempozyumu Bildiriler Kitabı. 5–6 Haziran 1997. İstanbul. ss. 473–481. 153
ERTAN‐KANTOS
Örgüt Metaforlarında Liderlik: Kavramsal Bir Çözümleme
Şişman, M. (1997). Geleceğin liderlerinin yetiştirilmesi ve eğitimde liderlik. 21. Yüzyılda Liderlik Sempozyumu Bildiriler Kitabı. 5–6 Haziran 1997. İstanbul: Deniz Harp Okulu Komutanlığı. ss. 162–168.
The University of Alabama Education (?). Educational Leadership & School Restructuring Ael 602. The University Alabama Education.
Törüner, Y. (2002). Aktif–pozitif kan. Sabah gazetesi. 25 Kasım 2002.
Tracey, J. & Hinkin, T. (1998). Transformational leadership or effective managerial practices? Group & Organization Management, 23, 220‐236.
Türk Dil Kurumu (1988). TDK sözlüğü. Ankara: TDK Yayını.
154

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com