YUNUS EMRE İLE HACI BEKTAŞ

İlkin şunu söylemeliyim: îlmî hayatımın büyük bir kısmı XIII., XIV. yüzyıllar Anadolu Türk edebiyatı incelemesine adanmış olmakla birlikte, özellikle Yunus Emre uzmanı değilim. Önceleri kendimi destan edebiyatına vermiş olduğum için, Dânişmendnâme, Battalnâme, Saltuknâme gibi eserleri, daha başkalarım ve özellikle, gelecekteki araştırmalarımın seyrim değiştirecek bir eseri: Horasan Taberdârı Ebu Müslim'in Destanım incelemek için uzun yıllar harcamıştım. Bu son eser bana öyle te'sir etmişti ki, ona adadığım kitabı yazarken duymuş olduğum heyecanı, sadece ilmî değil, ama ayni zamanda manevî heyecanı yeniden bulmayı denemiştim. Bu arzu, beni, Ebu Müslim'in destanının, en eski Anadolu Türk örneğinin çıkmış olduğu sanılan yazarın metnine : 1362'de Şadi Meddah veya Hacı Şadi tarafından, Candaroğlu ailesinden Kastamonu emiri Kö-türüm Beyazit için yazılan Dasitan-i Maktel-i Hüseyn ile ilgilenmeye yöneltmiştir. Bu metni daha iyi incelemek için, Ebu Müslim'in Destanı'mn, Dasitan-i Maktel-i Hüseyin'in, Battalnâme'nin, Saltuknâme'nin ve daha başkalarının boy attığı ayni kültür ve anlayış ortamının edebiyat türünde, genellikle Bektaşi-Alevî Şi'ir diye adlandırılan halk tasavvuf şiiri alanında bilgüerimi' derinleştirmek istemiştim. Anadolu Türkleri'nin ilk edebiyat ürünlerini incelemek için eserine durmadan başvurmak zorunda kalman rahmetli Fuat Köprülü'nün dosdoğru gösterdiği gibi, ille Anadolu Türk Edebiyatı, destan edebiyatı ve tasavvuf edebiyatı olarak ikiye ayrılabilir; adlarım saymış olduğum kahramanlık hikâyelerinin de kuvvetlendirdiği gibi bu iki akım sıkıca birbirine bağlanmıştır. Bu araştırmama verdiğim «Yunus Emre ile Hacı Bektaş» adı son yaptığım araştırmalara dayanmaktadır.