You are here

Home » Content

TÜRK - İRAN İLİŞKİLERİNDE GÜNEY AZERBAYCAN MESELESİ (1918-1938)

Journal Name:

  • Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi

Publication Year:

  • 2012

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
South Azerbaijan is an area where Azeri Turks live in the North of Iran. After Montreaux Convention, in the early years of Independence War and Republican period topics constucting Turkish- Iran relations are gene-rally about South Azerbaijan. During the period Turkish troops tried to develop relations with Azeri Turks against Armenian and Nestorian threats from South Azerbaijan lands. Under Rıza Pehlevi’s government trials for convention of Azeri Turks into Persian began. Turkey, especially with the information from the First Common Inspectorship Chief of Consultancy’s travels to the area, was informed about the situation of South Azerbaijan. First Common Inspectorship Chief of Consultancy had some suggestions for interventions in the area.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Güney Azerbaycan, İran’ın kuzeyinde Azeri Türklerinin yaşadığı böl-gedir. Mondros Mütarekesi sonrasında, milli mücadelenin ilk yıllarında ve Cumhuriyet döneminde Türk-İran İlişkilerini oluşturan konular genellikle Güney Azerbaycan ile ilgilidir. Söz konusu süreçte Güney Azerbaycan top-raklarından gelecek Ermeni ve Nasturi tehdidine karşı Türk birlikleri, Aze-ri Türkleri ile ilişkileri geliştirmeye çalışmıştır. Rıza Pehlevi döneminde, Güney Azerbaycan’da Azeri Türklerinin Farslaştırılması çalışmaları başla-mıştır. Türkiye, özellikle Birinci Umumi Müfettişlik Başmüşaviri’nin bölge-ye yaptığı gezilerden elde ettiği bilgiler ile Güney Azerbaycan’ın durumun-dan haberdar olmuştur. Birinci Umumi Müfettişlik Başmüşaviri bölgeye dair yapılabilecek girişimler hakkında çeşitli öneriler ileri sürülmüştür.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-turk-iran-iliskilerinde-guney-azerbaycan-meselesi-1918-1938.pdf
  • 2
157-187
  • Turkish

REFERENCES

References: 

AKŞİN Aptülhat, (1991).Atatürk’ün Dış Politika İlkeleri ve Diplomasi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
ARMAOĞLU Fahir (1994) 20.Yüzyıl Siyasi Tarihi 1914-1980, Türkiye İş Bankası Yayını, Ankara.
Atatürk’ün Milli Dış Politikası (Milli Mücadele Dönemine Ait 100 Belge) 1919-1923, Kültür Bakanlığı Atatürk Dizisi, Ankara 1994.
Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, C.II, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara 1997.
ATATÜRK Mustafa Kemâl (1993) Eskişehir-İzmir Konuşmaları 1923, Kaynak Yayınları, İstanbul.
ATTAR (HAŞİMZADE) Aygün (2006 ) İran’ın Etnik Yapısı (Yakın Dönem ve Günümüzde), Divan Yayıncılık, Ankara.
AYBARS Ergün(1988) İstiklal Mahkemeleri, C. I, İzmir.
AYSAM E. (1938) Büyük Harpte İran Cephesi, C.III, İstanbul Askeri Matbaası, İstanbul.
AYDOĞAN Erdal (2008) Türk Siyasi Hayatında Dr. İbrahim Tali, Mustafa Kemal'le Trablusgarp'tan Cumhuriyet’e, Yeditepe yayınları, İstanbul.
AYDOĞAN Erdal, ORTAK Şaban (2000). Dr. İbrahim Tali Bey’in Günlüğü, Arba Yayınları, İstanbul.
TÜRK-İRAN İLİŞKİLERİNDE GÜNEY AZERBAYCAN MESELESİ (1918-1938)
TSA / YIL 16 S:2, Ağustos 2012 185
BLAGA Rafael (1997) İran Halkları El Kitabı, Yeni zamanlar dağıtım (yayın yeri yok).
GEREDE Hüsre (1952) Siyasi Hatıralarım, C.I, İstanbul.
GODS M.Reza (1994) İran vı XX Beke, Politicheskaya İstoriya, Moskva.
KABACALI Alpay (1991) Tarihimizde Kürtler ve Ayaklanmaları, Cem Yayınevi, İstanbul.
KARABEKİR Kazım (1966) İstiklal Harbimiz, Türkiye Yayınevi, İstanbul.
KAZAM-ZADE Firuz (2004) Barba Za Vliyaniye Vı Persii, Diplomaticheskoye Protivostoyaniye Rassii i Anglii, Tsentrpoligraf, Moskva
KELEŞYILMAZ Vahdet (1999) Teşkilat-ı Mahsusanın Hindistan Misyonu (1914-1918), Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara.
KOMİSYON (1998) Harp Akademileri Bülteni, Harp Akademileri Komutanlığı Yayınları, Sayı 188/Eki, İstanbul
KOMİSYON (1965)Türk İstiklal Harbi, III Cilt, Doğu Cephesi 1919-1921, Genel Kurmay Basım Evi, Ankara.
KOMİSYON (1973) Türkiye Dış Politikasında 50 Yıl, Cumhuriyet’in İlk On Yılı ve Balkan Paktı (1923-1934), Dış İşleri Bakanlığı Araştırma ve Siyaset Planlama Genel Müdürlüğü, Ankara.
KOMİSYON (1982) Olaylarla Türk Dış Politikası, C.I 1919-1973, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara.
OKYAR Fethi (1980).Üç Devirde Bir Adam, (Yayına Hazırlayan Cemal Kutay), (yayın evi yok), İstanbul .
ÖKE Mim Kemal (2001) The Armenıan Questıon, Turkısh Historical Socıety Printıng Hause, Ankara.
SARAY Mehmet (1999) Türk- İran İlişkileri, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara.
SARIHAN Zeki (1993) Kurtuluş Savaşı Günlüğü I; Mondros’tan Erzurum Kongresine, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
ŞİMŞİR Bilâl N. (1996) Bizim Diplomatlar, Bilgi Yayınevi, Ankara.
SONYEL Selahi (1995) Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika, C.I, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
Barış METİN
186 TSA / YIL 16 S:2, Ağustos 2012
SOYSAL İsmail (2000) Tarihçeleri ve açıklamaları ile birlikte Türkiye’nin siyasal anlaşmaları 1920- 1945, C. I, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
SUHARUKOV S. A. (2009) İran Mejdu Britaniei i Rossiei Ot Politiki Do Ekonomiki, Aleteiya, Sankt-Peterburg.
TANRIÖVER Hamdullah Suphi (2000) Dağ Yolu (I), Kültür Bakanlığı 1000 Temel Eser, Ankara.
TEVETOĞLU Fethi (1987) Ömer Naci, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Türk Büyükleri Dizisi: 45, Ankara.
Makaleler
ARAR İsmail (1981) “Atatürk’ün Günümüz Olaylarına da Işık Tutan Bazı Konuşmaları”, Belleten,45//177, Ankara.
ÇETİNSAYA Gökhan (1997) “Dünden Bugüne Türkiye-İran İlişkileri”, Birikim, Aylık Sosyalist ve Kültür Dergisi İstanbul.
ÇETİNSAYA Gökhan (2000) “Milli Mücadeleden Cumhuriyete Türk-İran İlişkileri 1919-1925”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C.XVI, Ankara.
ÇETİNSAYA Gökhan, (2000) “Tanzimat’tan Birinci Dünya Savaşı’na Osmanlı-İran İlişkileri”, Kök Araştırmalar, Osmanlı Özel Sayısı, Ankara.
GÜNEYLİ Araz (2005) “Birinci Pehlevi (1929-1941) Döneminde Güney Azerbaycan”, Güney Azerbaycan Sosyal, Kültür, Siyasi Araştırmalar Dosyası, Ankara.
KALAFAT Yaşar KESKİN Arif (2005) “İranlılık Paradigmasının Çöküş Süreci ve Güney Azerbaycan Milli Hareketinin Yükselişi”, Güney Azerbaycan Sosyal, Kültür, Siyasi Araştırmalar Dosyası, Ankara.
KURTCEPHE İsrafil, BALCIOĞLU Mustafa (1992) “Birinci Dünya Savaşı Başlarında Romantik Bir Türk Alman Projesi – Rauf Bey Müfrezesi”, OTAM Dergisi, Ankara.
TÜRK-İRAN İLİŞKİLERİNDE GÜNEY AZERBAYCAN MESELESİ (1918-1938)
TSA / YIL 16 S:2, Ağustos 2012 187
ÖZGİRAY Ahmet (2000) “İngiliz Belgeleri Işığında Türk-İran siyasi İlişkileri (1920-1938), Atatürk Dönemi Türk Dış Politikası Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara.
TOHİD Melikzade, (2004) “I. Azerbaycan Cumhuriyeti (1918-1920) ve İran (Fars) Basını”, Karadeniz Araştırmaları Dergisi, Sayı 4, Ankara.
Tezler
BULUT Kadriye (2000) Atatürk Dönemi Türk Dış Politikası Çerçevesinde Türkiye’yi Ziyaret eden Devlet Başkanları ve Heyetler, Marmara Üni-versitesi Türkiyat Araştırma Enstitüsü Türk Tarihi Anabilim Dalı, Cumhuriyet Tarihi Bilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İs-tanbul.
FARS Nasser Rahber (1986) İran Meşrutiyet Devrimi, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi, Uluslar arası ilişkiler bölümü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
GEDİL Aynur (1986) Atatürk Dönemi Türk İran İlişkileri, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
METİN Barış (2007) Birinci Dünya Savaşı’nda İran Coğrafyasında Etnik, Dini ve Siyasi Nüfuz Mücadeleleri, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com