You are here

SAVAŞIN MALİYETİNE BİR ÇÖZÜM: BİR BORÇLANMA HİKÂYESİ

A SOLUTION TO THE WAR 'S COST: THE STORY OF A BORROWING

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
The war which wAS experienced in the first quarter of the 20th century deeply influenced the economic structure of the state and shook the world order. In this war, Ottoman Empire allied with Germans mandatorily. Ottoman Empire was in need of her ally to cover the cost of the war. However, towards the end of the war , it reached a point wherr the state was obliged to seek another remedy. With the encouragement of Germany, Ottoman Empire tried for the first time in her history to get in debted to her nation. It was named "The First Internal Debt Of Ottoman , which resulted in satisfactorily. Besides the economic dimension of this process , it was an experience in terms of social and political dimensions of social mobilization. In this study, the story of the debt process was evaluated using the primary sources of the period.
Abstract (Original Language): 
20 yüzyılın ilk çeyreğinde yaĢanan ve dünya düzenini sarsan savaĢ devletlerin ekonomik yapılarını derinden etkiledi. Bu savaĢta zorunlu olarak tercihini Almanya‟dan yana kullanan Osmanlı Devleti savaĢın maliyetini karĢılamak için müttefikinin yardımına ihtiyaç duyacaktı. Ancak savaĢın sonlarına doğru gelindiğinde artık baĢka çareler aramak mecburiyeti hâsıl oldu. Almanya‟nın da teĢviki ile tarihinde ilk defa deneyeceği bir yola baĢvurdu. “Birinci Osmanlı Ġstikraz-ı Dâhilîsi” olarak adlandırılan iç borçlanma deneyimi memnun edici bir Ģekilde sonuçlandı. Bu süreç ekonomik boyutunun yanı sıra, toplumsal mobilizasyon açısından sosyal ve siyasi boyutları da olan bir deneyim oldu. Bu çalıĢmada iç borçlanma sürecinin hikâyesi bahsedilen boyutlarıyla dönemin kaynakları kullanılarak irdelendi.
107
165

REFERENCES

References: 

Arşiv Belgeleri ve Resmi Yayınlar:
BaĢbakanlık Cumhuriyet ArĢivi ( BCA)
BaĢbakanlık Osmanlı ArĢivi:
BOA. BEO
BOA. DH. UMVM
BOA. DH. Ġ. UM.
BOA. Ġ.DUĠT.
BOA. MV.
Meclis-i Ayan Zabıt Ceridesi
Meclis-i Mebusan Zabıt Ceridesi
Takvim-i Vekâyi‟
T.B.M.M. Zabıt Ceridesi
Resmi Gazete
Kitap, Tez ve Makaleler:
AÇIKKAYA, SavaĢ- ÇELĠK, Akın, Bir Devrin Sonu Mondros, Ġskenderiye Kitap, Ġstanbul 2014.
AL, Hüseyin-AKAR, ġevket Kamil, Osmanlıdan Günümüze Borsa Dersaadet Tahvilat Borsası 1874-1928, Ġstanbul 2014.
BAYUR, Yusuf Hikmet, Türk İnkılâbı Tarihi, Cilt: III, 1914-1918 Genel Savaşı, Kısım: 4, Savaşın Sonu, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1983.
ÇAKIR, CoĢkun, Tanzimat Dönemi Osmanlı Maliyesi, Küre Yayınları, Ġstanbul 2001.
ELDEM, Vedat, “Cihan Harbinin ve Ġstiklal SavaĢının Ekonomik Sorunları”, Türkiye İktisat Tarihi Semineri Metinler/Tartışmalar 8-10 Haziran
162
Türkiyat Mecmuası, C. 25/Güz, 2015
1973, Editör: Osman Okyar, Hacettepe Üniversitesi Yayınları/ C13, Ankara 1975.
____________, Harp ve Mütareke Yıllarında Osmanlı İmparatorluğu’nun Ekonomisi, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1994.
HEATON, Hearbert, Avrupa İktisat Tarihi, Cilt II, çev. Mehmet Ali Kılıçbay, Osman AydoğuĢ, Teori Yayınları, Ankara 1985.
HOBSBAWM, Eric, Kısa 20. Yüzyıl Aşırılıklar Çağı 1914-1991, Çeviren: Yavuz Alogan, Everest Yayınları, 5. Basım, Ġstanbul 2011.
İmparatorluktan Cumhuriyete Kağıt Paranın Öyküsü The Odyssey of the Paper Money from the Empire to the Republic, Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık, Ġstanbul 2008.
KARAMURSAL, Ziya, Osmanlı Mali Tarihi Hakkında Tetkikler, 2. Baskı. Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1989.
KAZGAN, Gülten, Tanzimat’tan 21. Yüzyıla Türkiye Ekonomisi Birinci Küreselleşmeden İkinci Küreselleşmeye, Ġstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, GeniĢletilmiĢ 3. Baskı, Ġstanbul 2006.
KAZGAN, Haydar, “Osmanlı Modeli Tüketim için Borçlanma”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 36.cilt, sayı 1-4, Ekim 1976-Eylül 1977, s. 69-82.
KOPARAN, H. Ergin, Cumhuriyet Döneminde Uzun Vadeli İç Borçlanmalar: Ergani 1933 İkramiyeli İstikrazından 1947 Toprak Tahvillerine, (Ġstanbul Üniversitesi Atatürk Ġlkeleri ve Ġnkılâp Tarihi Enstitüsü, BasılmamıĢ Doktora Tezi), Ġstanbul 2015.
Mehmed Cavid, Malumat-ı İktisadiyye, Kanaat Matbaası, Dersaadet 1329.
MERAY, Seha L.- OLCAY, Osman, Osmanlı İmparatorluğunun Çöküş Belgeleri (Mondros Bırakışması, Sevr Andlaşmasıi İlgili Belgeler), Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara 1977.
Osmanlı Dönemi Borsa ve Mali Sistemi “Borsa Rehberi-1928” (2), Ġstanbul Menkul Kıymetler Borsası Yayınları.
Osmanlı Maliyesi Kurumları 1, Hazırlayanlar: Mehmet Genç, Erol Özvar, Osmanlı Bankası ArĢiv ve AraĢtırma Merkezi, Ġstanbul 2006.
Mehmet Asım, Vatandaşlarla Hasbihal –İstikraz-ı Dâhili Münasebetiyle- Ahmet Ġhsan ve ġürekâsı Matbaacılık Osmanlı ġirketi, Ġstanbul 1334.
163
Türkiyat Mecmuası, C. 25/Güz, 2015
SAĞLAM, Mehmet Hakan, Osmanlı Devleti’nde Moratoryum 1875-1881, Rüsum-ı Sitte’den Düyûn-ı Umumiyye’ye, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, Ġstanbul 2007.
TABAKOĞLU, Ahmet, Türkiye İktisat Tarihi, Dergah Yayınları, 11. b., Ġstanbul 2012.
TOPRAK, Zafer, İttihat-Terakki ve Cihan Harbi Savaş Ekonomisi ve Türkiye’de Devletçilik 1914-1918, Homer Kitabevi, Ġstanbul 2003.
ULUGÜNER, Meryem, İstanbul Basınına Göre Osmanlı İç Borçlanması (1918), (Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, BasılmamıĢ Yüksek Lisans Tezi) Sakarya 2010.
YAġA, Memduh, Devlet Borçları, Ġkinci Baskı, Sermet Matbaası, Ġstanbul 1971.
YENĠAY, Hakkı, Osmanlı Borçları Tarihi, Mehmet Ġhsan Matbaası, Ankara 1936.
Osmanlıca Süreli Yayın Makaleleri:
“Harb ve Te‟sirât-ı Ġktisâdiyesi”, Tanin, 21 Ramazan 1332, 31 Temmuz 1330, 13 Ağustos 1914, no: 2026, s. 1.
“Ġlk Gün Hem Kâr, Hem Vatana Hidmet”, Zaman, 1 Mayıs 1918/1334, no: 28, s. 1.
“Ġstikraz-ı Dahili Etrafında”, Ticaret-i Umumiye Mecmuası, 15 Mayıs 1334/1918, Sayı: 17-41, Sene 2, Cilt 2, s. 274-275.
“Ġstikraz-ı Dahili- Manevi Galebe”, Sabah, 1 Mayıs 1334/1918, no: 10222, s. 1.
Ahmed Emin, “ Tarihimizin Mühim Bir Günü”, Vakit, 1 Mayıs 1334/1918, no: 192, s. 1.
Ahmed Hamdi, “En Karlı ĠĢ- Ġstikraz-ı Dahili Münasebetiyle”, Ticaret-i Umumiye Mecmuası,1 Mayıs 1334/1918, Sayı: 16-40, Sene 2, Cilt 2, s. 250-251.
Cemal (Maâdin Müdür-i Umumisi), “Harbden Sulha Geçerken”, İktisadiyat Mecmuası, yıl 2, sayı 58, 21 Haziran [1]333, ( 1917), s. 1
164
Türkiyat Mecmuası, C. 25/Güz, 2015
Ġbrahim Fazıl, “Osmanlı Ġstikrazları” Darülfünun Hukuk Fakültesi Mecmuası, sayı: 23, Sene: 4, Mart 1926, s. 64-91.
Kazım ġinasi, “ġuun- Dahili Ġstikraz”, Yeni Mecmua, Cilt 2, Sene 1, Sayı 39, 11 Nisan 1918, s. 259.
Namık Kemal, “San‟at ve Ticaretimiz”, İbret, 8 TeĢrinisani 1288/ 19 Ramazan 1289 no: 57, s. 1.
Tekin Alp, “Ġktisadiyat Dâhili Ġstikraz Münasebetiyle Ġktisadi Hayat- Ġnkılâbın Son Perdesi”, Yeni Mecmua, Sayı 44, Cilt 2, Sene 1, 16 Mayıs 1918, s. 358.
Tekin Alp, “Harbden Sulha Ġntikal Ġktisadiyatı -2-“, İktisadiyat Mecmuası, yıl 2, sayı 63, 30 Ağustos [1]333 (1917), s. 1 vd.
Tekin Alp, “Milli Ġktisada Doğru”, İktisadiyat Mecmuası, yıl 1, sayı 1, 8 ġubat 1331, s. 1.
Tekin Alp,”Harbden Sulha Ġntikal Ġktisadiyatı -1- Devlet Ġktisadiyatı,” İktisadiyat Mecmuası, yıl 2, sayı 62, 12 Ağustos [1]333 (1917), s.1 vd. ;
Yunus Nadi, “ Ġmtihan Günleri”, Tasvir-i Efkâr, 1 Mayıs 1918/1334, no: 2441, s. 1.
Yunus Nadi, “Ġstikrazımız ve Ziraat Bankası”, Tasvir-i Efkâr‟dan aktaran Çiftçiler Derneği Mecmuası, 1 Mayıs 1334(1918), Sayı 7, Yıl 2, s. 290-292.
Ziya Gökalp, “Millet Nedir, Milli Ġktisat Neden Ġbarettir? 1”, İktisadiyat Mecmuası, 8 ġubat 1331 (21 ġubat 1916), yıl 1, sayı 1, s. 3.
Ziya Gökalp, “Millet Nedir, Milli Ġktisat Neden Ġbarettir? 2”, İktisadiyat Mecmuası, 28 Mart 1332 (21 ġubat 1916), yıl 1, sayı 7, s. 1-2.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com