You are here

HILYE-I ŞERIFE'NIN DINI, EDEBİ VE ESTETİK BOYUTLARI

RELIGIONAL, LITERATURAL AND AESTHETICAL DIMENSIONS OF HILYAH

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.3656

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Throughout the history, there has been various ways for the expression of love and respect in every society and belief system. The beloved has sometimes been a human being, sometimes a supra human being and sometimes a prophet. People preferred to express their love via literary works like poems, legend etc. and sometimes they made use of branches of art like painting, sculpture, calligraphy or music to express their love. In Turkish-Islamic culture, the love for Prophet was reflected in naat (poems written to praise Prophet Muhammad) as a form of literature, and in hilyah (a genre in Islamic literary that tells physical characteristics and beauty of Prophet Muhammad) which is a kind of Islamic calligraphy arts. Hafız Osman (1642-1698) is known to arrange hilyah al-sharif composition fort he first time. Therefore it appears that hilyah al-sharif plate including qualifications of Prophet Muhammed adopted in all Islamic world and being practiced for centuries was arranged in Istanbul fort he first time. Today almost all Turkish and Muslim calligraphers are said to write hilyah al-sharif with different compositions. Moreover since there is a belief that hilyah al-sharif protects homes from fire, earthquake, robbery etc. so such plates were in demand among the folk. Artists used these branches of art as means to exert their loves and produced perdurable and aesthetic works of art. Thus, the history of culture got colorful and diversified with various and unique works of art that are rich in content. This article aims to discuss the reflections of hilye culture in literature and art.
Abstract (Original Language): 
Tarih boyunca, her toplumda ve her inançta, muhabbetin ve saygının türlü ifade biçimleri olmuştur. Sevilen bazen bir insan, bazen insanüstü bir varlık, bazen de bir peygamber olmuştur. İnsanlar muhabbetlerini şiir, destan gibi edebî türlerden yararlanarak ifade etmeyi tercih ettikleri gibi resim, heykel, hat, müzik gibi sanat dallarından istifade ederek de dile getirmişlerdir. Türk-İslam kültür ve medeniyetinde ise Peygamber aşkı, edebiyata na't, hilye; hat sanatına da hilye-i şerife gibi formlarla yansımıştır. Hat sanatında klasik hilye-i şerife kompozisyonunu ilk kez Hafız Osman'ın (1642-1698) tertip ettiği bilinir. Dolayısıyla Hz. Peygamber (s.a.v.)'in fiziksel özelliklerini ihtiva eden ve bütün İslam coğrafyasında benimsenerek asırlardır yazılagelen hilye-i şerife levhasının hat sanatı tarihinde ilk kez İstanbul'da tertip edildiği kabul edilmektedir. Günümüzde de hilye-i şerife yazmayan veya farklı bir hilye tasarımı yapmayan hattat yok denilebilir. Hatta içinde hilye-i şerife bulunan bir evin yangın, deprem, hırsızlık vs. musibetlerden korunacağına inanıldığı için de bu levhalar, halk arasında büyük rağbet görmüştür. Sanatkarlar, bu sanat dallarını, muhabbetlerinin tezahür aracı olarak kullanmışlar ve estetik eserler ortaya koymuşlardır. Böylece çok zengin içeriğe sahip ve hepsi birbirinden farklı eserlerle, kültür tarihi renklilik ve çeşitlilik kazanmıştır. Bu makalede hilye-i şerife kültürünün edebiyata ve sanata yansımaları incelenmeye çalışılmıştır.
2041-2053

REFERENCES

References: 

ABDULKADİROĞLU, Abdulkerim, "İlk Hilye Hattatı Ahmed Karahisarî mi?", Milli Kültür, Ankara 1991, Sayı 82, s. 48-52.
ACAR, Şinasi, "Hilyeler" Antik&Dekor, Sayı 42, 1997, s. 94-100.
ALPARSLAN, Ali, Osmanlı Hat Sanatı Tarihi, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 1999.
DERE, Ömer Faruk, Hattat Hâfız Osman Efendi, Korpus Yayınları, İstanbul 2009.
DERMAN, M. Uğur, "Hâfız Osman'ın Hat Sanatımızdaki Yeri", Hayat, Sayı 52, İstanbul 1967, s. 8-9.
DERMAN, M. Uğur, "Hilye" maddesi, T. D. V. İslâm Ansiklopedisi, Cilt 18, İstanbul 1998, s. 47-51.
DERMAN, M. Uğur, Hat Sanatında Hilye- Şerifler, Diyanet, Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v.) Özel Sayı, Ankara 2000, s. 617-636.
DERMAN, M. Uğur, Ömrümün Bereketi-I, Kubbealtı Yayınları, İstanbul 2011.
DERMAN, M. Uğur, "Yazı Sanatımızda Hilye-i Saâdet", İlgi, Aralık 1979, Sayı 28, s. 32-39.
DERMAN, M. Uğur, ve DERMAN F. Çiçek, Kadıasker Mustafa İzzet Efendi Hilyesi, Meşk Yayınevi, İstanbul 2011.
DEVELLİOĞLU ,Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Ankara 1997.
ERDOĞAN, Mehtap, "Hâkim Mehmed Efendi'nin Manzum Hilyesi", C.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, XI/1, 2007, s. 317-357.
GÜNGÖR, Zülfikar , "Türk Edebiyatında Hilye-i Nebevî Türünün Doğuşu, Gelişimi ve Sebepleri", Tasavvuf İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi, Yıl 4, Sayı 10, Ocak-Haziran 2003, s.
185-199.
Hakanî Mehmed Bey, Hilye-i Hakanî, 06 Mil. Yz. A 1127/2, v. 5b.
Mehmet Çebi Koleksiyonundan Hilye-i Şerif ve Tesbihler, İstanbul Antik Sanat Yayınları,
İstanbul 2011.
PAKALIN, Mehmet Zeki, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, Cilt I, M. E. B. Yayınevi, İstanbul 1993.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 7/3, Summer, 2012
Hilye-i Şerife'nin Dinî, Edebî ve Estetik Boyutları
2051
PALA, İskender, "Hilye-i Saâdet'in Câizesi", Türk Edebiyatı, Sayı 279, Ocak 1997, s. 78-81.
SERİN, Muhittin, Hat Sanatı ve Meşhur Hattatlar, İstanbul 2008.
SUBAŞI, M. Hüsrev, "Edebiyat ve Hatt Sanatımızda Hilye Geleneği", IX. Milletlerarası Türk Sanatı Kongresi, Bildiriler, Cilt III, Ankara 1995, s. 283-285.
SUBAŞI, "Türk Sanatında Hilyeler", Türk Sanatında Hilyeler, Klasik Türk Sanatları Vakfı Yayınları, İstanbul 2010, s. 9-15.
Şemseddin Sami, Kamûs-i Türkî, İstanbul 1310.
TAŞKALE, Faruk-GÜNDÜZ, Hüseyin, Hilye-i Şerife - Hz. Muhammed'in Özellikleri, İstanbul
2006.
UZUN, Mustafa, "Hilye" maddesi, T. D. V. İslâm Ansiklopedisi, Cilt 18, İstanbul 1998, s. 44-47. YARDIM, Ali, Peygamberimiz'in Şemâili, Damla Yayınevi, İstanbul 2011.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com