You are here

İran Türk Safevi Devleti’nin Kuruluşu Ve Türk Tarihine Stratejik Etkisi

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of Author
Abstract (Original Language): 
Safevi devletinin kuruluşu, daha önceki İslam ordularının İran coğrafyasına girişi ve Moğol istilaları gibi tarihin önemli olaylarından kabul edilmektedir. İslam sonrası dönemde ilk defa olarak İran toprakları bir Türk hükümdar altında birliğini sağlamıştır. Bölgenin önemli uzmanlarına göre Safevi devleti ideal bir Türk Devletidir.177 Bunun ardından günümüzdeki modern manada olmasa da İranlılık kavramı tekrar bir kimlik olarak ortaya çıkmaya başlamıştır. Şah İsmail, Oniki İmam Şiiliğini devletin resmi mezhebi yaparak, Sünni Osmanlı ve Özbek devletlerine karşı kendi devletini ideolojik olarak ayakta tutacak ve onlara karşı bir mücadele edecek bir unsur sağlamış oluyordu. Toynbee, Tarih Üzerine Çalışma adlı eserinde bu ortaya çıkışı, Şiiliğin dirilişi ve İslam tarihinde bir sapma olarak değerlendirmektedir.178 Şüphesiz ki Anadolu ve İran'daki Türkmen unsuruna dayanan Safevi devletinin kuruluşunu incelerken Osmanlı devleti ile olan ilişkileri değerlendirmek bir nevi mecburiyettir. Safevi devletinin kuruluş felsefesi ve dış siyaseti gereği ilk hedefi Anadolu ve Osmanlı Türk hakimiyetidir. Bu bağlamda kuruluş esnasında temel sorunlar Osmanlı Türk Devleti ile yaşanmıştır. Bu çalışmada ise Safevi devletinin kuruluşunun Türk ve Bölge jeopolitiği üzerine etkisi ortaya konmaya çalışılacaktır.
FULL TEXT (PDF): 

REFERENCES

References: 

Akyol, Taha, Osmanlı’da ve İran’da Mezhep ve Devlet, Milliyet, İstanbul
Nisan 1999
Agacari, Haşim, Kaniş-i Din ve Devlet der Asr-ı Safevi, Merkezi Bazşinasi
İslam ve İran, Tehran 1380
Kaşif Elgıta, Muhammed Hüseyn, Asl-ı Eşşia ve Usuluha, Kaddem Lehu
Elhuccetul Esseyyid Murtaza Elaaskeri, Müessetul İlmi Matbuat, Beyrut 1413
Allouche, Adel, Osmanlı- Safevi İlişkileri Kökenleri ve Gelişimi, Çev. Ahmet
Emin Dağ, Anka, İstanbul, 2001.
Barthold, W., Köprülü, M. Fuat, İslam Medeniyeti Tarihi, Akçağ, Ankara
2004.
Black, Antony, The History of İslamic Political Thought, From Prophet to the
Present, Routledge, New York, 2001.
Caferiyan Resul, Şia Der İran Ez Agazı ta Karnı Dehomu Hicri, Cildi Devvom,
İntişarati Ensariyan, Kum, 1380.
Cahen, Claude, Osmanlılardan Önce Anadolu, Tarih Yurt Vakfı Yayınları,
İstanbul 2000
Gölpınarlı, Abdukbaki, Tarih Boyunca İslam Mezhepleri ve Şiilik, Der
Yayınları, İstanbul 2003.
Gresh, Alain, Vidal, Ortadoğu, Mezopotamya’dan Körfez Savaşı’na, Çev.
Hamdi Türe, Alan Yayıncılık, İstanbul 1991.
Jorga, Nicolae, Osmanlı İmparatorluğu Tarihi, Çev. Nilüfer Epçeli, Yeditepe
Yayınevi, İstanbul 2005.
İnancık, Halil, Ed., An Economic and Social History of The Ottoman Empire
Volume Two 1600 – 1914, Cambridge University Press, UK, 1994.
İnalcık, Halil, Seçme Eserler II, Devlet-i’Aliyye, Osmanlı İmparatorluğu
Üzerine Araştırmalar I, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul, Haziran 2010.
Kemal, Namık, Osmanlı Tarihi II, Dönüştüren, Mucahit Demirel, Bilge,
İstanbul 2005. Köprülü, M. Fuad, Türkiye Tarihi, Yay. Haz. Hanefi Palabıyık, Akçağ, Ankara
2005.
Mehdi, Abdurrezzak Huşeng, Tarih-i Revabıt-ı Haric-i İran Ez İbtidai dovran-i
Safevi ta Payanı Cenk-i Dovvom-u Cihani, İntişaratı Emir Kebir, Tehran 1381.
Muhammed Arif Ispanakçı Paşazade, İngilab-i İslam beynel Havas ve Avam
Tarihi Zendegani ve Neberdi Şah İsmail Safevi ve Şah Selimi Osmanî Vekaya-i
salhayi 905-930 Hicri, İntişarati Delil, Kum, 1379.
Ocak, Ahmet Yaşar, Türkler, Türkiye ve İslam, Yaklaşım, Yöntem ve Yorum
Denemeleri, İletişim Yayınları, İstanbul, 2003.
Ocak, Ahmet Yaşar, Osmanlı Toplumunda Zındıklar ve Mülhidler (15.-17.
Yüzyıllar), Tarih Vakı Yurt Yayınları, Haziran 2003 İstanbul.
Ocak, Ahmet Yaşar, Alevi ve Bektaşi İnançlarının İslam Öncesi Temelleri,
İletişim Yayınları, İstanbul 2005.
Ocak, Ahmet Yaşar, Haz. Osmanlı Toplumunda Tasavvuf ve Sufiler, Kaynak,
Doktrin, ayin ve erkan, tarikatlar, edebiyat, mimari, ikonografi, modernizm, Türk
Tarih Kurumu, Ankara 2005.
Ocak, Ahmet Yaşar, Haz. Tarihten Teolojiye İslam İnançlarında Hz. Ali, Türk
Tarih Kurumu, Ankara 2005.
Sabbag, Abbas İsmail, Tarih-i Alakatül Osmaniyetü-l İraniye Elharb ve-s
Selam beyne Osmaniyun ve Safeviyun, Dar-an Nafaes, Beyrut, H. 1420.
Sümer, Faruk, Safevi Devletinin Kuruluşu ve Gelişmesinde Anadolu
Türklerinin Rolü, Türk Tarih Kurumu, Ankara 1999.
Şeriati, Ali, Ali Şiası Safevi Şiası, Çev. Feyzullah Artinli, Ekin Yayınları,
İstanbul, Haziran 2005.
Ta’i, Ali, Buhran-ı Huviyet der İran, Neşr-i Şadegan, Tahran 1382.
Togan, A. Zeki Velidi, Umumi Türk Tarihi’ne Giriş, Enderun Kitabevi,
İstanbul 1981.
Türkdoğan, Orhan, Alevi Bektaşi Kimliği – Sosyo-Antropolojik Araştırma-,
Timaş, İstanbul 2004.
Velayeti, Ali Ekber, Tarihi Revabıt-ı Harici İran der Uhdey-i Şah İsmail
Safavi, Muessesiyi Çapı İntişarati Veziratı Umuru Harici, Tehran 1375.
Yakuboğlu, Kenan, Osmanlı Medrese Eğitimi ve Felsefesi, Bilimevi, İstanbul
2006.
İnternet Erişim Kaynakları
http://www.iranchamber.com/history/articles/reflections_safavid_history_...
riography1.php

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com