You are here

Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının bir yordayıcısı olarak bireysel değerler

Personal values as a predictor of prospective teachers’ attitude towards teaching profession

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
10.15285/maruaebd.286490
Abstract (2. Language): 
The purpose of this study was to examine the relationship between prospective teachers’ personal values and attitude towards teaching profession. Participants of the study included a total of 210 teacher candidates from The Karabük University and The İstanbul Commerce University in the 2015-2016 academic year. “A Personal Values inventory” and “Attitude Scale towards the Teaching Profession” were the data collection instruments. Arithmetic mean, Pearson Product-Moment Correlation Coefficient and Multiple Linear Regression Analysis were used to analyze the data. The results of the study showed that the level of teacher candidates’ values and attitudes towards the teaching profession were positive and high. The dimensions of Personal Values Inventory and the Attitude Scale towards the Teaching Profession correlated positively. The personal values of the prospective teachers were found to predict their attitudes towards teaching profession. Results of the study were discussed in line with the related literature and some implications were presented.
Abstract (Original Language): 
Bu araştırmanın amacı öğretmen adaylarının bireysel değerleri ile öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları arasındaki ilişkilerin incelenmesidir. Araştırmanın çalışma grubunu 2015- 2016 eğitim-öğretim yılında İstanbul Ticaret Üniversitesi ve Karabük Üniversitesinde pedagojik formasyon programında öğrenim gören 210 öğretmen adayı oluşturmuştur. Araştırma verileri Kişisel Değerler Envanteri ve Öğretmenlik Mesleği Tutum Ölçeği kullanılarak elde edilmiştir. Verilerin analizinde aritmetik ortalama, Pearson Çarpım Momentler Korelâsyon Analizi ve Çoklu Doğrusal Regresyon Katsayısı kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre, öğretmen adaylarının bireysel değerlerinde dair algılarının ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının yüksek düzeyde olumlu olduğu bulunmuştur. Bireysel değerler ile öğretmenlik mesleğine yönelik tutum arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler olduğu ortaya konulmuştur. Öğretmen adaylarının bireysel değerlerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumu pozitif yönde ve anlamlı olarak yordadığı görülmüştür. Sonuçlar ilgili literatür bağlamında tartışılmıştır.
125
142

REFERENCES

References: 

Akbaş, O. (2008). Değerler eğitimi akımlarına genel bir bakış. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(16), 9-27.
Aktay, A. ve Ekşi, H. (2009). Yönetici ve öğretmenlerin değer tercihleri ile örgütsel vatandaşlık davranışları
arasındaki ilişki. İş Ahlakı Dergisi, 2 (1), 19-65.
Aktepe, V. ve Yel, S. (2009). İlköğretim öğretmenlerinin değer yargılarının betimlenmesi: Kırşehir ili örneği.
Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(3), 607-622.
Altunay, E. & Yalçınkaya, M. (2011). Öğretmen adaylarının bilgi toplumunda değerlere ilişkin görüşlerinin
bazı değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17 (1), 5-28.
Asan H. T., Ekşi, F., Doğan, A. ve Ekşi, H. (2008). Bireysel Değerler Envanteri’nin dilsel eşdeğerlik, geçerlik
ve güvenirlik çalışması. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 27,
15-38.
Aydın, O. (1995). Sınıf öğretmeni adaylarının psikolojik ihtiyaçları ile öğretmenlik tutumları arasındaki
ilişki. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 7, 23-34.
Bachkirova, T. (2005). Teacher stress and personal values: An exploratory study. School Psychology
International, 26(3), 340-352. doi:10.1177/0143034305055978
Bağçeci, B., Yıldırım, İ., Kara, K., ve Keskinpalta, D. (2015). A comparative study on the attitudes of students
from education faculties and science faculties towards being a teacher. Journal of Education
Faculty, 17(1), 307-324.
Bakırcı, Y. (2015). Beden eğitimi öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının incelenmesi.
(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aksaray Üniversitesi. https://tez.
yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden indirilmiştir.
Bektaş, F. ve Nalçacı, A. (2012). Bireysel değerler ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutum arasındaki ilişki.
Kuram ve uygulamada Eğitim Bilimleri (Ek özel sayı), 12 (2), 1239-1248.
Bhattacharyya, A. (2014). Personal values and attitudes towards societal and environmental accountability:
A study of MBA students. Environmental Education Research, 1-21. doi:10.1080/13504622.2014.9
66658
Bozdoğan, A. E., Aydın, D., ve Yıldırım, K. (2007). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin
tutumları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2).
Brown, M. M. (1992). Caribbean first-year teachers‟ reasons for choosing teaching as a career. Journal of
Education for Teaching, 18(2), 185-195.
Bursalıoğlu, O. (1994). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Cafoğlu, Z. (1999). Eğitimde yeni değerlere doğru. Bilig Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi Dergisi,9, 147-
159.
Carr, D. (2006). Professional and personal values and virtues in education and teaching, Oxford Review of
Education, 32(2), 171-183, doi: 10.1080/03054980600645354
Cartwright, T. (2007). Setting priorities : Personal values, organizational results. Greensboro, NC, USA.
Chong, S., ve Low, E. (2009). Why I want to teach and how I feel about teaching formation of teacher identity
from pre-service to the beginning teacher phase. Educational Research for Policy and Practice, 8(1),
59-72. doi:10.1007/s10671-008-9056-z
Collinson, V. (2012). Sources of teachers’ values and attitudes. Teacher development, 16(3), 321-344. doi:10.
1080/13664530.2012.688675
Çağlar, Ç. (2013). Eğitim fakültesi öğrencilerinin yabancılaşma düzeyleri ile öğretmenlik mesleğine yönelik
tutumları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1497.
139
Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi / Journal of Educational Sciences
Yıl: Haziran 2016 • Cilt-Sayı 44 • ISSN: 1300-8889 • ss. 125-141
Çavdar, M. (2009). İlköğretim öğretmenlerinin bireysel değerlerinin çok boyutlu incelenmesi. (Yayınlanmamış
Yüksek Lisans Tezi). Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yeditepe Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr/
UlusalTezMerkezi adresinden indirilmiştir.
Çeliköz, N. ve Çetin, F. (2004). Anadolu öğretmen lisesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik
tutumlarını etkileyen etmenler. Milli Eğitim Dergisi, 162, 136-145.
Çetin, Ş. (2006). Öğretmenlik mesleği tutum ölçeğinin geliştirilmesi (Geçerlik ve güvenirlik çalışması). Gazi
üniversitesi endüstriyel sanatlar eğitim fakültesi dergisi, 18, 28-37.
Dağ, E. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ile öğretmenlik
mesleğini tercih etmelerinde etkili olan faktörler arasındaki ilişki (İzmir ili örneği). (Yayınlanmamış
Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir. https://tez.yok.gov.tr/
UlusalTezMerkezi adresinden indirilmiştir.
Demir, T.G. (2015). Öğretmenlerin sergiledikleri rol fazlası davranışlar ve bireysel değerler ile ilişkisi.
(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara Üniversitesi. https://tez.
yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden indirilmiştir.
Ekşi, H. (2003). Temel insani değerlerin kazandırılmasında bir yaklaşım: Karakter eğitimi programları.
Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (1), 79-96.
Eroğlu, C. (2013). Beden eğitimi öğretmen adaylarının özyeterlikleri ve öğretmenlik mesleğine yönelik
tutumları. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Aksaray Üniversitesi.
https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden indirilmiştir.
Fisher, Y. (2013). Exploration of values: Israeli teachers’ professional ethics. Social Psychology of Education,
16(2), 297-315. doi:10.1007/s11218-013-9211-0
Gibb, K. (2010). Personal values. Relational Child and Youth Care Practice, 23(3), 40.
Güngör, E. (1993). Değerler psikolojisi. Amsterdam: Hollanda Türk Akademisyenler Birliği Vakfı Yayınları.
Homer, P. M., ve Kahle, L. R. (1988). A structural equation test of the value-attitude-behavior hierarchy.
Journal of Personality and Social Psychology, 54(4), 638-646.
Hoy, W.K. ve Miskel, C.G. (2010). Educational Administration (çev. editör: Selahattin Turan), Ankara: Nobel
Yayın Dağıtım.
Hurley, P. ve Siebers, J. (2007). Companies without trust will fail to thrive, Strategic Comminication
Management,11(4),7.
İlğan, A., Sevinç, Ö. S. ve Arı, E. (2013). Pedagojik formasyon programı öğretmen adaylarının mesleki tutum
ve çağdaş öğretmen algıları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(2), 175-195.
Kaşkaya, A., Ünlü, İ., Akar, M. ve Sağırlı, M.Ö. (2011). Okul ve öğretmen içerikli sinema filmlerinin
öğretmen adaylarının mesleki tutumlarına ve öz yeterlik algılarına etkisi. Kuram ve Uygulamada
Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(4), 1765-1783.
Katılmış, A., Ekşi, H., ve Öztürk, C. (2011). Sosyal bilgiler ders kazanımlarıyla bütünleştirilmiş karakter
eğitimi programının etkililiği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 839-859.
Kılıç, M. (2011). Değerler filozofisi ve hukuksal değerler. Eğitime Bakış, 7(19), 51-54.
Kılcan, B., Keçe, M., Çepni, O., ve Kılınç, A. Ç. (2014). Prospective teachers’ reasons for choosing teaching
as a profession. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(1), 69-80.
Kluckhohn, C. (1951). Values and value-orientations in the theory of action: An exploration in definition
and classification. In T. Parsons & E. Shils (Eds.), Toward a general theory of action (pp. 388-433).
Cambridge, MA: Harvard University Press.
Kyriacou, C., Hultgren, A. ve Stephens, P. (1999). Student teacherss‟ motivation to become a secondary
school teacher in England and Norway. Teacher Development, 3(3), 373-381
Hanifi PARLAR • Ramazan CANSOY
140
Meglino, B. M., ve Ravlin, E. C. (1998). Individual values in organizations: Concepts, controversie and
research. Journal of Management, 24(3), 351-389. doi:10.1177/014920639802400304
Neves, P., ve Caetano, A. (2006). Social exchange processes in organizational change: The roles of trust and
control. Journal of Change Management, 6(4), 351-364.
Özdemir, S. ve Sezgin, F. (2011). Öğretmen adaylarının bireysel ve örgütsel değerler ile öğrencilerde görmek
istedikleri değerlere ilişkin önem sırası algıları. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2011(8).
Özder, H., Konedralı, G. ve Zeki, C.P. (2010). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik
tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve uygulamada eğitim yönetimi, 16
(2).
Özensel, E. (2003). Sosyolojik bir olgu olarak değer. Değerler Eğitimi Dergisi, 3, 217-239.
Papagiannakis, G., ve Lioukas, S. (2012). Values, attitudes and perceptions of managers as predictors of
corporate environmental responsiveness. Journal of Environmental Management, 100, 41-51.
doi:10.1016/j.jenvman.2012.01.023
Pehlivan, K. B. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının sosyo-kültürel özellikleri ve öğretmenlik mesleğine
yönelik tutumları üzerine bir çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2).
Pehlivan, K. (2010). Öğretmen adaylarının öğrenme stilleri ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları
üzerine bir çalışma. İlköğretim Online, 9(2), 749-763.
Rokeach, M. (1973). The Nature of Human Values, NewYork: The Free Press.
Roy, A. (2003). Factor analysis and initial validation of the personal values inventory. Unpublished doctorate
dissertation, Tennessee State University, USA.
Sağlam, A. Ç. (2008). Müzik öğretmenliği bölümü öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları.
Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 59-69.
Sağnak, M. (2004). Kişi-örgüt değer uyumunu ölçme çalışmaları ve kullanılan yöntemlerin karşılaştırılması.
Değerler Eğitimi Dergisi, 2(5), 101-124.
Schwartz, S. H. (2012). An Overview of the Schwartz Theory of Basic Values. Online Readings in Psychology
and Culture, 2(1). http://dx.doi.org/10.9707/2307-0919.1116
Schwartz, S. H., Melech, G., Lehmann, A., Burgess, S. A. M., ve Harris, M. (2001). Extending the crosscultural
validity of the theory of basic human values with a different method of measurement.
Journal of Cross Cultural Psychology, 32, 519- 542.
Semerci, N. ve Semerci, Ç. (2004). Türkiye’de öğretmenlik tutumları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler
Dergisi, 14(1), 137-146.
Sezgin, F. (2006). İlköğretim okulu öğretmenlerinin bireysel ve örgütsel değerlerinin uyumu. (Yayınlanmamış
Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden indirilmiştir.
Somech, A. ve Ron, I. (2007). Promoting organizational citizenship behavior in schools: The impact of
individual and organizational characteristics. Educational Administration Quarterly, 43(1), 38-66.
doi:10.1177/0013161X06291254
Spranger, E.(1928). Types of men. New York: Stechert-Hafner.
Tarman, B. (2012). Perspective teachers’ beliefs and perceptions about teaching as a profession. Educational
Sciences: Theory & Practice, 12(3), 1964–1973.
Tavşancıl, E. (2014). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayınları
Tekneci, E. (2010). Zihin engelliler öğretmenliği 1. ve 4. sınıf öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik
tutumları ile kaygı düzeylerinin karşılaştırılması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara
Üniversitesi, İstanbul. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden indirilmiştir.
141
Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi / Journal of Educational Sciences
Yıl: Haziran 2016 • Cilt-Sayı 44 • ISSN: 1300-8889 • ss. 125-141
Temizkan, M. (2008). Türkçe öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları üzerine bir
araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(3).
Usal, A. ve Aslan, Z. (2006). Davranış bilimleri. (5.baskı). İzmir: Meta Basım.
Uyguç, N. (2003). Cinsiyet, bireysel değerler ve meslek seçimi. D.E.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
Dergisi, 18 (1).
Uzun, E.B. (2014). Sınıf öğretmenlerinin sahip olduğu değerler ile akademik iyimserlik düzeyleri arasındaki
ilişki. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gazi Üniversitesi, Ankara.
https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir
Üstüner, M., Demirtaş, H. ve Cömert, M. (2009). The attitudes of prospective teachers towards the profession
of teaching. The case of İnönü University, Faculty of Education. Education and Science, 34(151),
140-155.
Yılmaz, K. (2006). İlköğretim okulu yönetici ve öğretmenlerine göre kamu ilköğretim okullarında bireysel
ve örgütsel değerler ve okul yöneticilerinin okullarını bu değerlere göre yönetme durumları.
(Yayınlanmamış Doktora Lisans Tezi). Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara Üniversitesi, Ankara.
https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden indirilmiştir.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com