You are here

55 HATAY’DA SAĞLIK SORUNLARINI GİDERMEK İÇİN BAŞVURULAN BAŞLICA HALK HEKİMLİĞİ UYGULAMALARI

MAIN FOLK MEDICINE APPLICATIONS APPLIED IN HATAY TO HEAL HEALTH PROBLEMS

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Abstract (2. Language): 
People living in primitive societies believed that illnesses like a lot of unexplained events were related to supernatural powers. Therefore, methods such as witching and thaumaturgy, vowing, sacrificing, using totem and having a tattoo were among methods used as the most effective treatment applications. In Ancient Egypt, Ancient India, Ancient Greece, Ancient China and Ancient Iran were there several similar treatment methods within the frame of folk medicine although those civilizations were far away from each other. Folk medicine has a widespread effect on Turkish culture. It is possible to see effects of this on literal works. For instance, there are the words of “em” and “emci” related to folk medicine in Diwan Lughat at-Turk. While “em” was used in the meaning of medicine, “emci” was used for people making medicine. Furthermore, the same words were used in Kutadgu Bilig which was among the first Islamic Works. Additionally, there are some examples about folk medicine in “The Stories of Dede Korkut”. In the study, some applications about some health problems in Hatay from past to present were explained. There were several applications for health problems since health services were inadequate and it was not easy to make use of available health services. It is known that these applications have reached today, and most of them are applied today - like using olive oil, lemon for treatment. Herbs and animal products are generally used in these applications. Furthermore, it was seen that health problems are tried to be healed via supernatural powers as a result of their beliefs. Herbs existing in the region are important indicatives of folk medicine applications in Hatay. Olive oil which is commonly used in the region is seen to be used for most of health problems. Additionally, it can be said that lemon and other herbs grown in the region are used in folk medicine applications.
Abstract (Original Language): 
İlkel toplumlarda yaşayan insanlar, açıklanamayan birçok olayda olduğu gibi hastalıkların da doğaüstü güçlerle ilişki olduğu inancını taşımaktaydılar. Bundan dolayı ilk insan topluluklarında büyü ve sihir yapma, adak adama, kurban kesme, totem kullanma, dövme yaptırma gibi yöntemler en etkili tedavi aracı olarak kullanılan yöntemler arasında yer almaktaydı. Eski Mısır, Eski Hint, Eski Yunan, Eski Çin ve Eski İran’da, coğrafî anlamda birbirlerinden çok uzak olmalarına rağmen, halk hekimliği kapsamında ele alınabilecek birçok benzer tedavi yöntemi uygulanmaktaydı. Halk hekimliği, Türk kültüründe oldukça yaygın bir etkiye sahiptir. Bunun yansımasını edebi eserlerde görmek mümkündür. Örneğin, Divanü Lügat’it Türk’te halk hekimliği ile ilgili olarak em ve emci kelimeleri geçmektedir. Bunlardan “em” ilaç anlamında kullanırken “emci” ise ilaç yapan kişiyi ifade etmektedir. Bunun yanında aynı kavramlar ilk İslami eserler içinde yer alan Kutadgu Bilig’de de yer almaktadır. Ayrıca Dede Korkut Hikayeleri’nde de halk hekimliğine dair örnekler bulunmaktadır. Söz konusu çalışmada Hatay’da bazı sağlık sorunlarında geçmişten günümüze gelen birtakım uygulamalar açıklanmıştır. Geçmişte sağlık hizmetlerinin yetersiz olması ve insanların mevcut sağlık hizmetlerini almalarının kolay olmaması sonucunda sağlık sorunları için çeşitli uygulamalar yapılmıştır. Bu uygulamalar günümüze kadar ulaşmış ve birçoğunun günümüzde de uygulanmakta olduğu -tedavide zeytinyağı, limon v.b. kullanımı- görülmektedir. Bu uygulamalarda genellikle bitkilerden ve hayvansal ürünlerden yararlanılmaktadır. Bununla birlikte hastalıkların, inanışlar doğrultusunda bazı doğaüstü güçlerle tedavi edilmeye çalışıldığı da görülmektedir. Hatay’daki halk hekimliği uygulamalarında bölgede bulunan bitkilerin önemli belirleyicilerden olduğu görülmüştür. Bölgede yaygın olarak kullanılan zeytinyağının, sağlık problemlerinin çoğunda kullanıldığı görülmektedir. Bunun yanında limon ve bölgede yetişen diğer bitkilerin de halk hekimliği uygulamalarında kullanıldığı söylenilebilir.
55
67

REFERENCES

References: 

ALTINKAYNAK, E. (2006) Tozlu Zaman Perdesinde Kırım Karaylar, 47.
ALTINKAYNAK, E. (2008) Urum Folklor ve Halk Edebiyatı, 94.
ALPTEKİN, A. B. (2010). Türk Halk Hikayelerinde Halk Hekimliği. Milli Folklor. 22
(86): 5-19.
KARADENİZ, 2017; (33)
67
ATEŞ, F. (2015). Anadolu Halk Hekimliği Uygulamalarında Demir Unsurunun
Kullanımı. Turkish Studies. 10 (12): 69-84.
ÇEVİK, B. (2008). Konya’da Halk Hekimliği Uygulamalarının Dünü ve Bugünü.
Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Sivas.
KARAKAŞ, A. (2015). Osmaniye Halk Hekimliğinde Ocaklar ve Bunlara Bağlı
Uygulamalar. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 12 (31): 320-
336.
KURUM, U. (2008). Düziçi’nde Halk Hekimliği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans
Tezi. Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Niğde.
ÖNGEL, G. (1997). Denizli Halk Hekimliğinde Ocaklar. Yayımlanmamış Yüksek
Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Denizli.
SEVER, M. (2004). Türk Halk İnançlarında ve Halk Hekimliği Uygulamalarında
Meyve. TÜBAR-XVI- Güz
UYAR, A. (2013). Halk Hekimliği Kapsamında Yozgat Ocakları. Yayımlanmamış
Yüksek Lisans Tezi. Bozok Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yozgat.
ÜLGER, Z. (2012). Aydın (Merkez) ve Çevresinde Halk Hekimliği. Adnan Menderes
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Aydın.
SÖZLÜ KAYNAKLAR
K1- Nezahat Civelek, 86, Ev Hanımı, Okur-yazar değil, Antakya
K2- Gülfidan Kosi, 61, Emekli Öğretmen, Üniversite, Antakya
K3- Muzaffer Amık,75, Emekli Mühendis, Üniversite, Antakya-Almanya
K4- Nevin Hamamcı, 68, Ev Hanımı, İlkokul, Antakya
K5-Abdülhak Koca, 53, Memur, Üniversite, Antakya
K6-Dilek Akman, 50, Ev Hanımı, İlkokul, Antakya
K7-Arzu Temiz, 51, Emekli Memur, Üniversite, Antakya
K8- Hasan Doğru, 47, Okul Müdürü, Üniversite, Antakya
K9- Fethiye Amık, 93, Ev Hanımı, İlkokul, Antakya
K10- Şaziye Özkan, 82, Ev Hanımı, İlkokul, Antakya
K11- Nuray Er,70, , Ev Hanımı, İlkokul Antakya
K12- Mustafa Gürler,70, , Tenekeci, İlkokul Antakya
K13- Nezahat Abdullahoğlu,65, Ev Hanımı Lise, Antakya
K14- Mehmet Acar, 73, Emekli, İlkokul, Antakya
K-15- Saadet Açıkgöz, Ev Hanımı ,70, İlkokul, Antakya
K-16- Abdullah Özvar, , 69, Emekli Öğr.Gör. Üniversite, Antakya
K 17- Ayşe Yılmaz, 70, , Ev Hanımı, İlkokul, Antakya
K18- Atriye Düzel, 69, Terzi, Ortaokul, Antakya
K19- Ömer Lütfi Aldatmaz, 59, Okul müdürü, Üniversite, Antakya
K20- Ayşe Yılmaz, 70, Ev Hanımı, İlkokul, Antakya
K21- Nahide Ünal,90, Ev Hanımı, İlkokul, Antakya

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com