You are here

19. YÜZYILDA KAFKASYA’DAN ANADOLU’YA YAPILAN GÖÇLER

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
19th century is a period in which besides political dynamism, social changes have also accelerated. In this century, the migrations from the sur¬rounding countries towards the Ottoman territories were the main triggering factors, effecting the social changes. The contribution of the emigrants in for---mation of Turkey, who came to Anatolia during the transition period from the Ottoman Empire to the Republic, can not be denied. From the mid of the 19th century, the emigrants who came from Caucasia have accepted the Ottoman State their new homeland. During the recent years, that migrations have been scrutinized by the researchers in several respects. In this work, the migrations from Caucasia in 19th century and the settlements of the emigrants were generally evaluated. Main sources of this work are generally original, and researches and verbal sources are also included. Here and there, in examining the migrations and its sources, new approaches concerning the methodology were also mentioned.
Abstract (Original Language): 
19. yüzyıl , Osmanlı coğrafyasında yaşanan siyasi hareketliliğin paralelinde sosyal değişimlerin de hız kazandığı bir dönemdir. Bu asırda, çevre ülkelerin Müslüman halklarınca Osmanlı topraklarına gerçekleştirilen göçler, toplumsal değişimi tetikleyen başlıca etkenlerdendir. Osmanlı'dan cumhuriyete geçiş sürecinde bilhassa Anadolu'ya gelen göçmenlerin modern Türkiye'nin oluşu¬mundaki katkısı yadsınamaz. 19. yüzyılı n ortasından itibaren Kafkasya'dan gelen büyük kitleler de Osmanlı ülkesini yeni yurtları olarak kabul etmişlerdir. Söz konusu göçler, son yıllarda araştırmacılar tarafından çeşitli yönleriyle ele alınmaktadır. Bu çalışmada, 19. yüzyılda Kafkasya'dan yapılan göçler ve gelen muhacir---lerin iskânları genel bir değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Çalışmanın ana kaynakları genel itibariyle özgün olup araştırma, eserler ve sözlü kaynaklarla desteklenmektedir. Yer yer söz konusu göç hareketlerinin incelenmesine ve kaynaklarına yönelik metodoloji üzerine de yeni yaklaşımlara yer verilmekte¬dir.
17
49

REFERENCES

References: 

AĞANOĞLU Yıldırım, Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Balkanların Makus Talihi
Göç, Kum Saati Yayınları, İstanbul 2001 ALANKUŞ-KURAL Sevda, "Diasporik Bir Topluluk Olarak Çerkesler", Çer-
keslerin Sürgünü, Kafkas Derneği Yayınları, Ankara 2001, ss. 259-266 ANDREWS P. Alford, Türkiye'de Etnik Gruplar, Çev. Mustafa Küpüşoğlu, Ant
Yayınları, İstanbul 1992 ASLAN Cahit, Doğu Akdeniz'deki Çerkesler, Adana Kafkas Kültür Derneği,
Adana 2005
AYDEMİR İzzet, Göç Kuzey Kafkasyalıların Göç Tarihi, İstanbul 1989
BAĞ Yaşar, Çerkeslerin Dünü Bugünü, Kafkas Derneği Yayınları, Ankara
2001
BAJ Jabaghi, Çerkesler Kökleri-Sosyal Yaşamları- Gelenekleri, İtalik Kitaplar,
Ankara 1999
BARLAS Cafer, Dünü ve Bugünü İle Kafkasya Özgürlük Mücadelesi, İnsan Yayınları, İstanbul 1999
BAYRAKTAR Hilmi, "Kırım Savaşı Sonrası Adana Eyaleti'ne Yapılan Nogay Göç ve İskânları (1859-1861)". Bilig, S.45, Bahar 2008, ss. 45-72
BAYRAKTAR Hilmi, "Kırım Ve Kafkasya'dan Adana Vilayeti'ne Yapılan Göçler Ve İskânlar (1869-1907)". Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S. 22 Güz 2007, ss. 405-434
BERBER Ferhat, İmparatorluktan Cumhuriyete Manisa ve Göçler (1860¬1960), Hacettepe Üniversitesi SBE Yayınlanmamış Doktora Tezi, An¬kara 2010
45
Ferhat Berber
BIDANUK Ridade, "Çerkes Kimliği ve Sürgün", Vatanından Uzaklara Çerkesler, Ed. Murat Papşu, İstanbul 2004, ss. 159-164
CHOCHIEV
Georgi
, "XIX. Yüzyılın İkinci Yarısında Osmanlı İmparator-luğu'nda Kuzey Kafkas Göçmenlerinin Toplumsal Uyarlanmasına Dair Bazı Görüşler (Göçmenlerin Otoriteye Başvuruları)", Kebikeç, S. 23, 2007, ss. 407-456
CUTHELL David Cameron Jr. The Muhacirin Komisyonu: An Agent In The Transformation Of The Ottoman Anatolia (1860-1866), Columbia Uni¬versity 2005
ÇİÇEK Nazan, "Talihsiz Çerkeslere İngiliz Peksimeti: İngiliz Arşiv Belgelerinde Büyük Çerkes Göçü(Şubat 1864-Mayıs 1865)", Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, C. 64, S.1, 2009, ss. 57-88
DERİNGİL Selim, "19. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'na Göç Olgusu Üzerine Bazı Düşünceler", Prof. Dr. Bekir Kütükoğlu'na Armağan'dan ayrı basım, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Araştırma Merkezi, İstanbul 1991, ss. 435-442
DOĞANAY Filiz, Türkiye'ye Göçmen Olarak Gelenlerin Yerleşimi, Ankara 1996, (ulaşım: http://ekutup.dpt.gov.tr/yerlesim/doganayf/goc- men.html, erişim: 06.03.2010)
DÜZENLİ Tuncay, Adapazarı ve Civarında Çerkes Muhacirlerin İskanı ve Uyum Problemleri, Sakarya Üniversitesi SBE Yayınlanmamış Yüksek Li--¬sans Tezi, Sakarya 2006
EREN Ahmet Cevat, Türkiyede Göç ve Göçmen Meseleleri Tanzimat Devri İlk Kurulan Göçmen Komisyonu Çıkarılan Tüzükler, İstanbul 1966
ERKAN Süleyman, Kırım ve Kafkasya Göçleri (1878-1908), Trabzon 1996.
FISHER Alan, A Precarious Balance: Conflict, Trade and Diplomacy on the Russian-Ottoman Frontier, Isis, İstanbul 1999
GÖKTEPE Ramazan, Kırım Savaşı Sonrasında Osmanlı Basınında Kafkasya Ve Kırım Göçleri, Niğde Üniversitesi SBE. Yayınlanmamış Yüksek Lisans
Tezi, Niğde 2007
GRIGORIANTZ Alexandre,
Kafkasya
Halkları Tarihi ve Etnografik Bir Sentez,
Sabah Kitapları, İstanbul 1999 GÜLSOY Ufuk, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı'nda Rumeli'den Rusya'ya Gö-
çürülen Reâyâ, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, İstanbul 1993 HABİÇOĞLU Bedri, Kafkasyadan Anadoluya Göçler, Nart Yayıncılık, İstanbul
1993
HAYTA Necdet, Tarih Araştırmalarına Kaynak Olarak Tasvir-i Efkâr Gazetesi
(1278/1862-1286/1869),
Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 2002 İPEK Nedim, Rumeli'den Anadolu'ya Türk Göçleri (1877-1890), TTK, Ankara
1994
İPEK Nedim, İmparatorluktan Ulus Devlete Göçler, Serander Yayınları, Trab¬zon 2006
KANPOLAT Yahya, Reyhanlı İlçesinde Türkmen Aşiretlerinin Durumu ve Ku---zey Kafkas Göçmenleri, Ankara 1989
46
19.
Yüzyıld
a Kafkasya'dan Anadolu'ya Yapılan Göçler
KARADAŞ Yalçın, Çerkes Kimliği Türkiye'nin Sorunları, Sorun Yayıncılık, İstanbul 2009
KARPAT Kemal H., "Avrupa Egemenliği'nde Müslümanların Konumu Çer-keslerin Sürgünü ve Suriye'deki İskânı", Çerkeslerin Sürgünü, Kafder Yayınları, Ankara 2001, ss. 78-111
KARPAT Kemal H., Osmanlı Modernleşmesi Toplum, Kurumsal Değişim ve Nüfus, Çev. Akile Zorlu Durukan-Kaan Durukan, İmge Kitabevi, Ankara
2002
KARPAT Kemal H., Osmanlı Nüfusu (1830-1914) Demografik ve Sosyal Özellikler, Çev. Bahar Tırnakçı, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 2003
KARPAT Kemal H., Osmanlı'dan Günümüze Etnik Yapılanma ve Göçler, Çev. Bahar Tırnakçı, Timaş Yayınları, İstanbul 2010
KAYA Ayhan, "Anadolu'da Çerkes Diasporası: Etnokültürel ve Siyasal Yapı", Türkiye'ye Uluslararası Göç Toplumsal Koşullar-Bireysel Yaşamlar, Ed. Barbara Pusch-Tomas Wilkoszewski, Çev. Mutlu Çomak-Özbatır, Kitap Yayınevi, İstanbul 2010, ss. 225-249
KIRIMLI Hakan, "Kırım'dan Türkiye'ye Kırım Tatar Göçleri", Uluslararası Göç Sempozyumu Bildiriler, Zeytinburnu Belediyesi, İstanbul 2006, ss.
147-152
KİPER Nilgün,
Resettlement
Of Immigrants And Planning In Izmir During The Hamidian Period, İzmir Teknoloji Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir 2006
KOCACIK Faruk, Balkanlardan Anadolu'ya Yönelik Göçler (1878-1900) Karşılaştırmalı Yerli ve Göçmen Köyü Monografileri, Hacettepe Üniversi---tesi Sosyal Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bilim Dalı Yayınlanmamış Dok--¬tora Tezi, Ankara 1978
KOÇSOY Şevket, Türk Tarihi Kronolojisi, Türkler, C. 1, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, 2002, ss. 39-232
KOYUNCU Aşkın, Balkanlarda Dönüşüm Milli Devletler ve Osmanlı Mirasının Tasfiyesi: Bulgaristan Örneği (1878-1913), Hacettepe Üniversitesi Sos--¬yal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara, 2005
KÖSE Osman, "Bulgaristan Emareti ve Türkler (1878-1908)", Turkish Stu---dies/Türkoloji Dergisi, C. 1, S. 2, 2006, ss. 237-272
KURAN Ercüment, "Rusya'nın Kafkasya'yı İstilasına Karşı Osmanlı Siyaseti (1856-1878)", Tarih Boyunca Balkanlardan Kafkaslara Türk Dünyası Semineri 29-31 Mayıs 1995'ten ayrı basım, İstanbul 1996, ss. 147-152
LEWIS Bernard,
Modern
Türkiye'nin Doğuşu, Çev. Boğaç Babür Tuna, Arka¬daş Yayınevi, Ankara 2008
MCCARTHY Justin,
Ölüm
ve Sürgün, Çev. Bilge Umar, İnkılâp Kitabevi, İstan¬bul 1998
ÖZDEMİR Mehmet, Endülüs Müslümanları-1, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara, 2006
47
Ferhat Berber
ÖZEL Oktay,
"Migratio
n and Power Politics: The Settlement of Georgian İmmiggrants in Turkey (1878-1908)", Middle Eastern Studies, Vol. 46, No. 4, July 2010, pp.477-496
ÖZTÜRK Adil Adnan, "Rumeli'den Aydın Vilayetine Yapılan Göçler ve Aydın Vilayetine Gelen Rumeli Muhacirinin İskân ve İdareleri Hakkında Tali-mat-ı Mahsusa" Ç.T.T.A.D, C. 3, S. 9, (1999-2000), ss. 123-131
PINSON Marc, "Kırım Savaşı'ndan Sonra Osmanlılar Tarafından Çerkeslerin Rumeli'ne İskanı", Çerkeslerin Sürgünü, Kafkas Derneği Yayınları, An¬kara 2001
SAYDAM Abdullah, Kırım ve Kafkas Göçleri (1856-1876), TTK Ankara 1997 SEZER Hamiyet, "Osmanlı İmparatorluğu'nda Seyahat İzinleri (18-19. Yüzyıl)" Tarih Araştırmaları Dergisi, C. 21 S. 33, A.Ü. DTCF. 2003, ss.
105-124
SHAMI Seteney, "Etnisite Kavramında Ayrılıklar Ürdün, Türkiye ve Kafkasya'da Çerkes Kimliği", Çerkeslerin Sürgünü, Kafkas Derneği Yayınları, Ankara 2001, ss. 267-285
ŞAŞMAZ Musa,
"Immigratio
n and Settlement of Abhasians in the Ottoman Empire on British Documents 1864-67, OTAM, S. 13 Yıl 2003, ss. 1-14
ŞAŞMAZ Musa,
"Immigratio
n and Settlement of Circassians in the Ottoman Empire on British Documents 1857-1864", OTAM, S. 9 Yıl 1999, ss. 331¬366
ŞEN Ömer, "Osmanlı Devleti'nde Kafkas Göçmenleri Sorunu (1834-1870)", Dünü ve Bugünüyle Toplum Ve Ekonomi, S. 10, Temmuz 1997, ss. 125¬133
ŞİMŞİR Bilal, "Bulgaristan Türkleri ve Göç Sorunu", Bulgaristan'da Türk Varlığı Sempozyumu Bildirileri, TTK, Ankara 1985, ss. 47-66
ŞİMŞİR Bilal, Rumeli'den Türk Göçleri, C.I-II-III, TTK, Ankara 1989
TAVKUL Ufuk, "Osmanlı Devletinin Kafkas Muhacirlerinin Kölelik Kurumuna Yaklaşımı", Bilig, S. 17, Bahar 2001, ss. 33-52
TEMİZKAN Abdullah, "Rusya ve Osmanlı Devleti'nin Kafkas-Ötesinde Nüfuz Mücadelesi", Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, C. VI, S. 2, İzmir 2006, ss. 447-462
TEMİZKAN, Abdullah, "Kafkasya Muhacirlerinin Denizli'de İskânı". Uluslara¬rası Denizli ve Çevresi Tarih ve Kültür Sempozyumu Bildirileri, Pamuk--¬kale Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü, Denizli 2007, ss. 285-289
TUNÇDİLEK Necdet, "Eskişehir Bölgesinde Yerleşme Tarihine Toplu Bir Bakış". İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, C. XV S. 1-4 Ekim 1953-Temmuz 1954, ss. 189-208
TURAN Ömer,
The
Turkish Minority In Bulgaria (1878-1908), TTK, Ankara
1998
Türkiye Çerkeslerinde Sosyo-Kültürel Değişme, Kaf-der Yayınları, Ankara
1999
48
19.
Yüzyıld
a Kafkasya'dan Anadolu'ya Yapılan Göçler
ULUDEMİR Mehmet, "Eskişehir Kırım Göçmenlerinin Şeramazan Geleneği¬nin Anadolu'daki Benzerleri", III. Milletlerarası Türk Folklor Kongresi Bildirileri, C. IV., Ankara 1987, ss. 413-422
UZUNÇARŞILI İsmail Hakkı, Osmanlı Tarihi, C. V, TTK 1988
ÜLKÜSAL Müstecib, Dobruca ve Türkler, Türk Kültürünü Araştırma Ensti---tüsü, Ankara 1966
YALÇIN Cemal, Göç Sosyolojisi, Ankara 2004
YILDIZ Berat, Emigrations From The Russian Empire To The Ottoman Em--¬pire:
An
Analysis In The Light Of The New Archival Materials, Bilkent University The Department Of International Relations, Master Thesis,
Ankara 2006
YILMAZ Mehmet, "XIX. Yüzyılda Osmanlı Devleti'nin Muhacir İskân Politikası", Osmanlı, C. 4, Yeni Türkiye Yayınları, İstanbul 2002, ss. 587-602
YILMAZ Mehmet, Konya Vilayetinde Muhacir Yerleşmeleri (1854-1914), Sel¬çuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Te---zi, Konya 1996
YÜKSEL Hasan, " Kafkas Göçmen Vakıfları", OTAM, S. 5, 1994, ss. 475-490.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com