1908-1918 YILLAR I ARASINDA OSMANLI DEVLETİNDE SİYASİ HAREKETLER.

1789 Fransız ihtilaliyle gelen fikri akımlar Osmanlı Devletini de etkisi altına aldı. Sanayii devrimini tamamlayan batı, Osmanlıyı rehavet içindeyken yakaladı. Batı Osmanlıya kesin olarak üstünlüğünü kabul ettirdi. Kalkınma çabalarına giren Osmanlı, Batının kendilerine yegane reçete olarak sunduğu Islahat hareketi azınlıklar için bir umut ve bir hakti. Bunu gören sözde aydınlar bu ıslahat hareketlerinin amansız savunucuları oldular. Nihayet ülkeye huzur getirecek Meşrutiyet 1876 yılında ilan edildi. Meşrutiyet Padişah otoritesini kaldırdı ve meclis hakimiyetini kurdu. Seçimler yapıldı. İlk meclisteki mebus dağılımı şöyleydi. Mebusların 67'si Müslüman, 46'sı gayri-müslim'di^). 23 Aralık 1876'da Beyazıt Meydanında ilan edilen Meşrutiyete ilgi hayli fazlaydı. Türkler, Rumlar ve Ermeniler kendi dillerinden nutuklar söylediler. Hıristiyan ruhani lideri, Sadrazam Mithat Paşa'yı ziyaret ederek tebrik ve teşekkürlerde bulundu(2). Meclis, parti grupları yerine Milliyet gruplarının mücadelesi haline dönüştü. Anayasanın şahsi hürriyetini gayr-i müslim unsurlar milli hürriyet, hatta muhtariyet ve istiklâl hâkkı manasına alıyorlardı. Anayasaya göre resmi dil Türkçe olduğu halde, Ermeni ve Rum mebuslar kendi dillerinin de remi dil olmasını isteyecek kadar ileri gidiyorlardı^3). Bu durumu gören II.Abdulhamid 13 Şubat 1878'de meclisi süresiz tatil etti. Padişah meclisi tatil etmesime rağmen Anayasa'yı kaldırmadı.