You are here

İLK TÜRK- İSLÂM DEVLETLERİNDE HÜKÜMDARLIK VE HÂKİMİYET SEMBOLLERİ

Symbols of Reign and Sovereıgnty in the First Turkish- Islamic States

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Throughout history Turks have established many states in the lands they existed. This tradition of establishing states continued after embracing the religion of Islam. In the first Turkish-Islamic states whose names are frequently mentioned because of the states they established and the roles they played the symbols of reign and sovereignty are divided into two parts as spiritual and material. While spiritual elements are divided into two sections in itself as titulatures and sermon, material elements are divided into various subdivisions such as coin, menşûr, flag, palac, throne, crown, chatr, nevbet, capital, ghashiyah, ring, gold belt, gold buckle, gold handled sword, gold ornamental horse. Although the Abbasid State was in a weak situation with respect to the period it existed, it is regarded as the source of legitimacy and sovereignty for the first Turkish-Islamic states. For this reason, the rulers of the first Turkish-Islamic states felt the necessity of the getting these symbols right from the moment they ascended to the throne.
Abstract (Original Language): 
Türkler tarih boyunca bulundukları alanlarda birçok devlet kurmuşlardır. Bu devlet kurma geleneği İslâm dinini kabul ettikten sonra da devam etmiştir. Kurdukları devletler ve tarihte oynadıkları rollerden dolayı adlarından sıkça bahsedilen ilk Türk-İslâm devletlerinde hükümdarlık ve hâkimiyet sembolleri manevî ve maddî olmak üzere iki kısma ayrılmaktadır. Manevî unsurlar, lâkaplar ve hutbe olarak kendi içerisinde iki kısma ayrılırken maddî unsurlar ise, sikke, hil’at-tırâz, menşûr, bayrak, saray, taht, tac, çetr, nevbet, başkent, ğâşiye, yüzük, altın kemer, altın toka, altın kabzalı kılıç ve altın eğerli at gibi çeşitli bölümlere ayrılmaktadır. Abbâsî Devleti bulunduğu dönem itibariyle zayıf konumda olmasına rağmen ilk Türk-İslâm devletleri için meşruiyetin ve hâkimiyetin kaynağı olarak görülmektedir. Bu sebeple ilk Türk-İslâm devletleri hükümdarları tahta çıktıkları andan itibaren bu sembolleri alma gereğini hissetmişlerdir.
73-92

REFERENCES

References: 

Artuk, İbrahim (1966). ‘’Sikke’’, İA, X, İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Baktır, Mustafa (1998). ‘’Hutbe’’, DİA, XVIII, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
Beyhakî, Ebû’l-Fadl (1982). Târîhu’l-Beyhakî. Beyrut: Dâru’n-Nahdati’l-Arabiyye.
Çaycı, Ahmet (2008). Selçuklularda Egemenlik Sembolleri. İstanbul: İz Yayıncılık.
Çetin, Osman (2009). Türk-İslâm Devletleri Tarihi. İstanbul: Düşünce Yayınları.
Doğan, D. Mehmet (T.y.). Büyük Türkçe Sözlük. İstanbul: Ülke Yayınları.
Doğuştan Günümüze Büyük İslam Tarihi (1992). Redaktör: Hakkı Dursun Yıldız, İstanbul:
Çağrı Yayınları.
Ertuğ, Zeynep Tarım (2009). ‘’Saray’’, DİA, XXXVI.
İLK TÜRK- İSLÂM DEVLETLERİNDE HÜKÜMDARLIK 91
VE HÂKİMİYET SEMBOLLERİ
Genç, Reşat (2002). Karahanlı Devlet Teşkilatı. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
Grahman, A. (1993). ‘’Tırâz’’, İA, XII/1.
İbn Haldun, Abdurrahman b. Muhammed (1991). Mukaddime. Çev. Zakir Kadiri Ugan.
İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
İbn Manzûr, Ebû’l-Fadl Cemâlüddin Muhammed b. Mükerrem (1990). Lisânü’l-Arab.
Beyrut: Dâru’s-Sadr.
İbnü’l-Esîr, Muhammed b. Muhammed b. Abdülkerim b. Abdülvâhid (1979). el-Kâmil
fî’t-Târîh. Beyrut: Dâru’l-Fikr.
Kafesoğlu, İbrahim (1993). ‘’Mahmud Gaznevî’’, İA, VII.
Kalkaşendî, Ebû’l-Abbâs Şihâbüddin Ahmed b. Muhammed (T.y.). Meâsiru’l-İnâfe fî
Meâlîmi’l-Hilâfe. Thk. Ahmed Ferac. Beyrut: Alemü’l-Kütüb.
Kalkaşendî, Ebû’l-Abbâs Şihâbüddin Ahmed b. Muhammed (1987). Subhu’l-Aşâ fî
Sınâati’l-İnşâ. Beyrut: Dâru’l-Fikr.
Kaşgarlı Mahmud (1985). Dîvânü Lügati’t-Türk. Çev. Besim Atalay. Ankara: Türk Tarih
Kurumu Basımevi.
Köprülü, M. Fuad (1993). ‘’Hil’at’’, İA, V/1.
Köprülü, M. Fuad (1993). ‘’Bayrak’’, İA, II.
Köymen, Mehmet Altay (1989). Büyük Selçuklu İmparatorluğu Tarihi. Ankara: Türk Tarih
Kurumu Basımevi.
Merçil, Erdoğan (1989). Gazneliler. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
Merçil, Erdoğan (2004). ‘’Menşûr’’, DİA, XXIX.
Merçil, Erdoğan (2006). Müslüman-Türk Devletleri Tarihi. Ankara: Türk Tarih Kurumu
Yayınları.
Merçi, Erdoğan (2007). Selçuklular’da Hükümdarlık Alâmetleri. Ankara: Türk Tarih Kurumu
Yayınları.
Müheymid, Ali b. Salih (2010). ‘’Karahanlılar Devleti’nin Gaznelilerle Siyasi İlişkileri’’.
Çev. Ali Aksu. İslâm, San’at, Tarih, Edebiyat ve Mûsıkîsi Dergisi, sayı: 15,
Konya.
Nizâmü’l-Mülk (1999). Siyâsetnâme. Haz. Mehmet Altay Köymen. Ankara: Türk Tarih
Kurumu Basımevi.
Özaydın, Abdülkerim (2001). ‘’Karahanlılar’’, DİA, XXIV.
Özaydın, Abdülkerim (2004). ‘’Menşûr’’, DİA, XXIX.
Özaydın, Abdülkerim (2007). ‘’Nevbet’’, DİA, XXXIII.
Palabıyık, Hanefi (2002). Valilikten İmparatorluğa Gazneliler Devlet ve Saray Teşkilatı.
Ankara: Araştırma Yayınları.
Parmaksızoğlu, İsmet (1975). ‘’Lâkab’’, İA, XXII.
92 / Yrd. Doç. Dr. İhsan ARSLAN EKEV AKADEMİ DERGİSİ
Pritsak, Omelyan (1993). ‘’Karahanlılar’’, İA, VI.
Taneri, Aydın (1993). Harezmşahlar. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
Taneri, Aydın (1993). ‘’Çetr’’, DİA. VIII.
Tekin, Oğuz (2004). ‘’Meskûkât’’, DİA, XXIX.
Tekin, Oğuz (2009). ‘’Sikke’’, DİA, XXXVII.
Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1988). Osmanlı Devleti Teşkilatına Medhal. Ankara: Türk Tarih
Kurumu Yayınları.
Wensinck, A. J. (1993). ‘’Hutbe’’, İA, V/1, İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Yazıcı, Nesimi (2002). İlk Türk-İslâm Devletleri Tarihi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı
Yayınları.
Yusuf Has Hâcib (1994). Kudatgu Bilig. Çev. Reşit Rahmeti Arat. Ankara: Türk Tarih
Kurumu Basımevi.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com