You are here

HÂKİM EŞ-ŞEHÎD’İN “el-KÂFΔ ADLI ESERİNDEKİ FAALİYETİ ÜZERİNE

EVALUATIONS ON THE BOOK OF “EL-KAFΔ FOR HAKEEM AL-SHAHEED

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
In general Hanefi resources have been divided into three categories as zahirurrivaye, nadirurrivaye, and vakiat/nevazil. The first two resources types include opinion of “ashab al maddhab” who are Abu Hanifah and his students; the third resource type includes opinions of “mashayih” who are faqihs coming after Abu Hanifah’s students in same maddhab. The basic gap in the first two resources is accuracy of conveyance coming from “ashab al maddhab”. As a principle the conveyance of zahirurrivaye has a priority because it is more reliable than nadirurrivaye. Also it is principle that the opinion of “ashab al maddhab” that it doesn’t matter to be zahirurrivaye or nadirurrivaye has been prefer to the opinion of “mashayih”. In the Hanafi maddhab the most important book about conveyance of the thought imams is al-Kâfi collecting zahirurrivaye by Hakeem al-Shaheed next to the Zahirurrivaye by Imam Muhammed. This book is accepted as the most reliable book in the Hanafi maddhab. Citations in the resources, statements in the biography and history books, and exegesis books by faqihs such as Serahsî, İsbicâbî, and Enbârî show this importancy clearly. Although there is a common sense about that it is a book collecting zahirurrivaye when the book is studied detailed it can be seen that Hakeem al-Shaheed used greatly not only zahirurrivaye but also nadirurrivaye. In this essay Hakeem al-Shaheed’s activity in al-Kafi will be evaluated generally and then his care to identify the most correct opinion belongs to sect imams by evaluating the conveyance in specific points and subjecting the internal consistency test will be revealed.
Abstract (Original Language): 
Hanefi kaynakları genel olarak Zâhirurrivâye, nâdirurrivâye ve vâkıât/nevâzil olarak üçlü bir gruplandırmaya tabi tutulmaktadır. İlk iki kaynak türü ashâbu’l-mezhebin yani Ebu Hanife ve öğrencilerinin görüşlerini, üçüncü tür kaynak ise meşâyıhın yani Ebu Hanife’nin öğrencilerinden sonraki mezhep-içi fakihlerin görüşlerini ihtiva etmektedir. İlk iki kaynak arasındaki temel fark, ashâbu’l-mezhebden gelen nakillerin sıhhati noktasındadır. Zâhirurrivâye’nin nakli daha güvenilir olduğu için ilke olarak nadirrurivâyeye önceliklidir. Keza ilke olarak ashâbu’l-mezhebin görüşü ister Zâhirurrivâye’de ister nâdirrivâyede yer alsın meşâyıhın görüşüne takdim edilmektedir. Hanefi mezhebinde mezhep imamlarının görüşlerinin nakli konusunda, İmam Muhammed’in telif ettiği Zâhirurrivâye eserlerinden sonra en önemli eser Hâkim eş-Şehîd’in, Zâhirurrivâye’yi cem eden el-Kâfî adlı eseridir. Hâkim eş-Şehîd’in el-Kâfî’si, Hanefi mezhebinde muteber bir kaynak kabul edilmektedir. Serahsî, İsbicâbî ve Enbârî gibi fakihlerin el-Kâfî’ye şerh yazmış olması, kaynaklardaki atıflar, tabakat ve tarih kitaplarındaki ifadeler bunu açıkça göstermektedir. el-Kâfî’nin Zâhirurrivâye’yi cem eden bir eser olduğu konusunda yaygın bir kabul bulunmakla beraber eser detaylı olarak incelendiğinde Hâkim eş-Şehid’in el-Kâfî’de sadece Zâhirurrivâye’yi cem etmekle yetinmediği, ayrıca nâdirurrivâye olarak nitelendirilen eserlerden de çokça yararlandığı görülmektedir. Bu çalışmada Hâkim eş-Şehîd’in genel olarak el-Kâfî’deki faaliyeti ele alınıp değerlendirilecek ve onun birçok noktada rivayet değerlendirmesi yaparak ve nakledilen görüşleri bir iç tutarlık testine tabi tutarak mezhep imamlarına ait sahih görüşü tespit etmeye özen gösterdiği ortaya konulmaya çalışılacaktır.
245
26

REFERENCES

References: 

ALİ EL-KÂRÎ, Nureddin Ebu’l-Hasan Ali b. Sultan, Fethu Bâbi’l-inâye bi-şerhi’n-Nukâye, Dâru’l-Erkam, Beyrut ty.
AYNÎ, Bedruddin Mahmud b. Ahmed, el-Binâye Şerhu’l-Hidâye, thk: Eymen Sâlih Şa’ban, Dâru’l-kutubi’l-ilmiyye, Beyrut 2000.
Bkz. el-Kâfî, vr. 3b, 301b. Eleştirilerin neredeyse tamamının İsa’ya [b. Ebân] ait olduğu görülmektedir. Bkz. el-Kâfî, vr. 320b, 322a, 322b, 335a, 338b, 342b, 344a, 388b, 400a.
74 Bkz. el-Kâfî, vr. 453b.
Osman BAYDER
|260|
bilimname
düşünce platformu
XXIX, 2015/2
BÂBERTÎ, Ekmelüddin Muhammed b. Mahmud, el-İnâye, (ibnu’l-Hümâm, Fethu’l-kadîr ile birlikte) el-Matbaatu’l-kübra el-emiriyye Bulak 1316.
BEDİR, Murteza, Buhara Hukuk Okulu, İsam Yayınları, 2. Baskı, İstanbul, 2014.
EBU’L-LEYS es-Semerkandi, Nasr b. Muhammed, Mecmûu’n-Nevâzil, (yazma) Süleymaniye Ktp. Damad İbrahim no: 725.
-------, Uyûnu’l-mesail, Daru’l-kutubi’l-ilmiyye, Beyrut 1998.
GÖZÜBENLİ, Beşir, “Hâkim eş-Şehîd”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, XV, 1997.
HÂKİM EŞ-ŞEHÎD, el-Kâfî, (yazma) Süleymaniye ktp, Hacı Beşir Ağa, 288.
İBN ABİDİN, Muhammed Emin, Reddu’l-muhtâr, thk. Adil Ahmed Abdulmevcud - Ali Muhammed Muavviz, Dâru Âlemi Kutub, Riyad 2003.
-------, “Resmul müfti”, Mecmuatu Resaili İbn Abidin, yy. ty.
-------, Minhetu’l-hâlik ala’l-bahri’r-râik, (el-Bahru’r-râik ile birlikte), el-Matbaatu’l-ilmiyye, Mısır 1311.
İBN KUTLUBOĞA, Allame Kasım, Tâcu’t-terâcim, thk. Muhammed Hayr Ramazan, daru’l-kalem, Dımaşk, 1992.
İBN MÂZE, Burhanuddin Ebu’l-Meâli Mahmud b. Ahmed el-Buhârî, el-Muhîtu’l-Burhânî fi’l-fıkhi’n-Nu’manî, thk. Abdulkerim Sami el-Cundî, Dâru’l-kutubi’l-ilmiyye, Beyrut 2004.
İBN NÜCEYM, Zeynuddin, el-Bahrur’r-râik, el-Matbaatu’l-ilmiyye, Mısır 1311.
İBNU’N-NEDÎM, Ebu’l-Ferec Muhammed, el-Fihrist, thk. Rıza-Teceddüd, yy. ty.
İMAM MUHAMMED, Muhammed b. Hasan eş-Şeybânî, el-Asl, thk. Mehmed Boynukalın, Vezaretu’l-evkâf ve’ş-şuuni’l-islamiyye, Katar 2012.
KADIZADE, Ahmed Şemsuddin, Netâicu’l-efkâr (Fethu’l-kadir tekmilesi), Dâru’l-kutubi’l-ilmiyye, Beyrut 2003.
KAYA E. Said, “el-Mebsut”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, XXVIII, 2003.
KUREŞİ, Muhyiddin Ebu Muhammed, el-Cevâhiru’l-mudiyye, thk. Abdulfettah Muhammed el-Huluv, Hicr, 1993.
LEKNEVÎ, Ebu’l-Hasenat Muhammed Abdulhay “Mukaddimetu’l-hidaye”, İdâretu’l-Kur’an ve’l-ulumi’l-islamiyye, Pakistan 1417.
-------, el-Fevâidu’l-behiyye fî terâcimi’l-hanefiyye, Dâru’l-marife, Beyrut ty.
MEVSİLÎ, Abdullah b. Mahmud b. Mevdud, el-İhtiyar, Çağrı Yay. İstanbul 2005.
Hâkim Eş-Şehîd’in “el-Kâfî” Adlı Eserindeki Faaliyeti Üzerine
|261|
bilimname
düşünce platformu
XXIX, 2015/2
MEYDÂNÎ, Abdulğani el-Ğanimî, el-Lübab fi şerhi’l-kitab, el-Mektebetu’l-ilmiyye, Beyrut ty.
MOLLA HÜSREV, ed-Düreru’l-hükkam, Mir Muhammed Ktp. Karaçi, ty.
MUALLÂ, İbn Mansur er-Râzî, Nevadiru Muallâ, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), thk. Nasır b. Muhammed el-Ğâmidî, Camiatu Ummulkura, Külliyetu’ş-şeria, Suudi Arabistan 2006.
PİRİZÂDE, Burhaneddin İbrahim b. Hüseyin, Umdetu Zevi’l-besâir, (yazma) Süleymaniye Kütüphanesi, Rağıb Paşa, no: 508.
SAYMERÎ, Ebu Abdullah Hüseyin b. Ali, Ahbâru Ebi Hanife ve Ashâbih, âlemi’l-kutub, Beyrut 1985.
SERAHSÎ, Şemsuleimme, el-Mebsut, Dâru’l-marife, Beyrut ty.
ŞELEBÎ, Şihabuddin Ahmed, Haşiye ala Tebyini’l-hakâik, (Zeylaî, Tebyinu’l-hakaik kenarında) el-Matbaatu’l-kübra’l-emiriyye Bulak 1315.
TAHTAVÎ, Ahmed b. Muhammed, Hâşiye ala merâki’l-felâh, Daru’l-kutubi’l-ilmiyye, Beyrut 1997.
TAŞKÖPRÎZÂDE, Miftâhu’s-saâde, Dâru’l-kutubi’l-ilmiyye, Beyrut 1985.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com