You are here

CÂHİLÎ ARAP AKLI VE KUR’AN’IN BUNA YÖNELTTİĞİ ELEŞTİRİLER

THE CRITICISM OF QURANIC MIND TO PRE-ISLAMIC THE JAHILIYYAH (IGNORANCE) OF ARAB MIND

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
Qur’an is a Holy Book with conciseness, miracles, rhetoric, eloquence, statement and metaphors. Its first interlocutor’s intelligence, wisdom and cognition levels should have been at the highest level. Otherwise, the Quran’s value and importance didn’t mean anything and Arabs who were the first address of the Quran, they would not understand anything.Indeed, all of the miracles given to the prophets had specifications, characteristics and cognitive levels of their time. Even though Arabic society related the Qur'an with poetry and magic, Allah pointed that the Qur'an is neither poetry nor magic. And Allah indicates that the Qur’an is the more perfect and unique book than the other books and poetry. Despite the low level of literacy, Bedouin, the absence of state tradition and considered ignorant by the Qur’an, the society of Arabs were the highest level of mind and reason and knowledge. Because Arabs understood this sublime message of the importance of the Qur'an, value, uniqueness and expressiveness very well and took position favorably or unfavorably. And their choices were extremely smart, deliberately and systematically. In Qur’an which addresses directly both the Arab society and whole humanity, the word ‘mind’ is used as a functional in 49 verses and there are hundreds of verses which have terms related to the word ‘mind’ . We see that Arabs understood these terms correctly and filled them with their own old trends. So Arabs as the highest level community of poetry, rhetoric, literature, and the declaration were able to catch the Qur'an with its miraculous side and by comparing the Qur'an with their oracular poems were able to see the difference between them. If the Arabs, mind, intelligence, understanding and discernment were deficient they would not notice this beaty of the Qur'an. In this article, particularly different and common sides of ignorant Arab mind and Qur’an’s mind frame and generally the method that Qur’an used to persuade Arab society is studied.
Abstract (Original Language): 
Kur’ân-ı Kerim, îcaz, i’caz, belagat, bedi’ ve beyan yönü ile son derece güçlü; anlam ve muhteva bakımından çok derin mukaddes bir kitaptır. Böyle bir kitabın nazil olduğu ilk dönemlerde anlaşılabilmesi, değerinin takdir edilebilmesi için ilk muhataplarının akıl, idrak ve hikmet seviyelerinin yüksek olması gerekir. Aksi takdirde Kur’ân-ı Kerim’in taşıdığı bu kıymet ve değer fazla bir anlam ifade etmeyecek ve Kur’ân’ın ilk muhatabı olan Araplar, Kur’ân’dan fazla bir şey anlamayacaklardı. Nitekim bütün Peygamberlere verilen mucizeler kendi dönemlerinin niteliklerine ve idrak seviyeleriyle uygunluk arzetmektedir. Arap toplumu, Kur’ân’ı şiir ve sihir ile ilişkilendirirken; buna karşılık Allah da Kur’ân’ı tanımlarken onun şiir olmadığını, sihir ve kâhinlerin bunda etkili olmadıklarını vurgular ve Kur’ân’ın şiirden daha mükemmel ve eşsiz bir kitap olduğuna işaret eder. Arap toplumunun okur yazarlık oranının düşük olması, bedevi olmaları, devlet geleneklerinin olmaması gibi özelliklerinin yanında o dönemin “cahiliye” olarak nitelendirilmesi söz konusu olsa da, akıl, bilgi ve idrak seviyeleri açısından son derece yüksek bir topluluk olduklarını söyleyebiliriz. Zira Arap toplumu, Kur’ân’ın bu yüce mesajının önemini, değerini, eşsizliğini ve etkileyiciliğini gayet iyi anlamış ve buna göre lehte veya aleyhte vaziyet almışlar; bu vaziyet alışları da son derece akıllı, bilinçli ve sistematik olmuştur. Hem Arap toplumunu hem de bütün insanlığı muhatap olan Kur’ân’da doğrudan akıl kelimesinin işlevsel olarak kullanıldığı ayet sayısı 49, dolaylı olarak akıl ile ilgili kavramların kullanıldığı ayetlerin sayısı ise yüzlercedir. Arapların bu kavramları doğru anladıkları ve bunların içini kendi eski eğilimleri doğrultusunda doldurduklarını görmekteyiz. Yani Araplar, şiirin, belagatin, edebiyatın ve beyanın zirvede olduğu bir topluluk olarak, Kur’ân’daki bu i’cazı yakalayabilmişler ve kendi hikemî şiirleri ile Kur’ân’ı kıyaslayarak arasındaki farkı görebilmişlerdir. Eğer Araplar, zihin, zekâ, anlayış ve idrak bakımından yetersiz olsalardı, Kur’ân’daki bu güzelliği fark edemeyeceklerdi. Bu makalemizde, özelde Cahili Arap Aklı olarak nitelendirilen bu toplumun akıl yapısı ile Kur’ân’ın ortaya koyduğu akıl çerçevesi arasındaki ortak ve ayrılan yönleri ele almaya çalışacak, genelde ise, Kur’ân’ın Arap toplumunu ikna etmek için izlediği metot üzerinde duracağız.
119
140

REFERENCES

References: 

Kur’ân-ı Kerim,
Mu’cemu’l-Müfehres fî Elfazi’l-Kur’âni’l-Kerîm (Fuad Abdulbaki).
AKMAN, Mustafa, Kur’an’da Cehalet- Cahil- Cahiliye, İstanbul, 2005.
ALİ, Cevad, el-Mufassal fî Târîhi’l-ArabKable’l-İslâm, I-X, 2. baskı, Bağdat1413/1993.
ALTINTAŞ, Ramazan, İslam Düşüncesinde İşlevsel Akıl, İstanbul, 2003.
---------------, Bütün Yönleriyle Cahiliye, Konya, 1990.
ÂLÛSÎ, Mahmûd Şükrî, Bülûğu’l-Ereb fî Ma’rifetiAhvâli’l-Arab (Thk: Muhammed Behcet el-Eserî), I-III, h. 1314.
ÂLÛSÎ, Şihâbüddîn Mahmûd, Rûhu’l-Me’ânî fî Tefsîri’l-Kur’âni’l-Azîm, I-XVI, Lübnan, ts. |137|
bilimname
düşünce platformu
XXVII, 2014/2
Mustafa GÜVEN
ASKERÎ, Ebû Hilal, el-Furûku’l-Luğaviyye, Tahkik: Muhammed İbrahim Selim,
Kahire, 2007.
ARKOUN, Muhammed, Kur’ân Okumaları, (çev. Ahmet Zeki Ünal) İstanbul, 1995.
ATAY, Hüseyin, Kuran’da İslam Esasları, Ankara – 1998.
-----------------,“İslâmdan Önce Arap Yarımadasında Putperestlik ve Yayılışı”, AÜİFD, VI/1, Yıl:1957.
ATEŞ, Ali Osman, İslam’a Göre Câhiliye ve Ehl-İ Kitap Örf ve Adetleri, İstanbul, 1996.
BAYRAKLI, Bayraktar, Kur’ân’da Değişim, Gelişim ve Kalite Lafızları, İstanbul, 1999.
CABİRİ, Muhammed Abid, Arab Aklının Oluşumu, (çev. İbrahim Akbaba), İstanbul, 1997.
--------------, Arap-İslâm Kültürünün Akıl Yapısı, (çev Burhan Köroğlu, Hasan Hacak), İstanbul, 2000.
CEVAD ALİ, el-Mufassal fi Tarihi’l-Arab Kable’l-İslam, Bağdat, 1993.
CEVHERİ, İsmail b. Hammad, es-SıhahTacü’l-Lüga ve Sıhahü’l-Arabiyye, (tahk. Ahmed Abdulgafur Attar), Beyrut, 1979.
CÜRCÂNÎ, Seyyid Şerif Ali b. Muhammed, Kitab et-Ta’rifat, Trs.
ÇAĞATAY, Neşet, İslam Öncesi Arap Tarihi Ve Câhiliye Çağı, Ankara, 1957.
DANIŞMAN, Nafiz, "Cahiliyye Kelimesinin Mânâ ve Menşei", Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: V, Sayı: I-IV, Ankara-1956.
DERVEZE, İzzet, Kur’ân’a Göre Hz. Muhammed’in Hayatı, Çev. Mehmet Yolcu, İstanbul, 1989.
DÜRRE, Muhammed Alı Taha, Fethu’l-Kebîr el-Müteâl, İ’rabu’l-Muallakati’l-Aşri’t-Tival, Cidde, 1989
EMİN, Ahmed, Fecru’l-İslâm, Kahire, 2011.
--------------, Fecru’l-İslâm,(çev. Ahmed Serdaroğlu) İstanbul,1974.
FAYDA, Mustafa, Câhiliye, DİA, VII, İstanbul, 1993.
FİRÛZABÂDÎ, el-Kamusu’l-Muhît, Beyrut, 1993, 1267.
GOLDZİHER, Ignace, Klasik Arap Literatürü, (çev. Azmi Yüksel, Rahmi Er), Ankara, 1993.
GÜVEN, Mustafa, Kur’ân Aklı, (Basılmamış Doktora Tezi), Harran Üniversitesi, 2009. |138|
bilimname
düşünce platformu
XXVII, 2014/2
Câhilî Arap Aklı ve Kur’an’ın Buna Yönelttiği Eleştiriler
Hadislerle İslam (Hadislerin Hadislerle Yorumu), (Komisyon), DİB, Ankara, 2014
HALİL B. AHMED, Kitabu’l-Ayn, Tahkik, Abdulhamid Hindavî, Beyrut, Lübnan, 2003, 1/270.
IZUTSU, Toshihiko Kur’an’da Allah ve İnsan (Çev. Süleyman Ateş), ts.
--------------, Kur’ân’da Dinî ve Ahlâkî Kavramlar, Çev. Selahattin Ayaz, İstanbul, 1997.
İBN MANZUR, Ebû’l-FadlCemalu’d-Din Muhammed, Lisanu’l-Arab, “chl” mad XI, Beyrut, 1992.
İBNÜ’L-KELBÎ, Hişâm b. Muhammed (ö.204/819), Kitabu’l-Esnam, Tahkik: Ahmed Zeki Paşa, Kahire, 1995.
KILIÇ, Sadık, Kur’ân’ı Anlama Sorunu, İstanbul, 1999.
KOCABAŞ, Şakir, “İslâm’da Bilginin Temelleri”, İstanbul, 1997.
LAROUİ, Abdullah, Tarihselcilik ve Gelenek –Arap Aydınlarının Krizi-, (çev. Hasan Bacanlı), Ankara, 1993
MUHYİ HADİ, ”el-Akliyyetü’l-Arabiyye–Kıraetün fî Kitab-i Dr. Cevad Ali, http://www.ahewar.org/debat/show.art.asp?aid=10590.
ÖZLER, Mevlüt, İslâm Düşüncesinde Tevhid, Nûn Yayıncılık, İstanbul 1995.
ÖZTÜRK, Resul, “İslam Öncesi Arap Toplumunun Tanrı Tasavvuru ve Bu Tasavvurun İslam’ın Tanrı Tasavvuruna Etkisi Sorunu”, Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, s. 155-156. VII (2007), sayı: 1.
PAK, Zekeriya, Câhiliye Araplarındaki Allah İnancının Kur’ân’dan Hareketle Tespitiyle İlgili Bazı Hususlar,
http://eskidergi.cumhuriyet.edu.tr/makale/299.pdf
RÂGIB, el-İsfahânî, Hüseyin b. Muhammed, el-Müfredat fî Garîbi’l-Kur'ân, (Tahkik: Muhammed Ahmed Halefullah), Kahire, 1970.
RAZİ, Fahreddin, Mefatih’ul-Ğayb (Tefsir-i Kebir), (I-XXIII) (çev. Suat Yıldırım, Sadık Kılıç, Sadık Doğru), İstanbul, 1994.
RÂZÎ, Fahruddîn, Mefâtihu’l-Ğayb (et-Tefsîru’l-Kebîr), I-XXXII, Dâru’l- Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 1411/1990.
RİCHARD, E. Nisbett, “Düşüncenin Coğrafyası”, (çev. Gül Çağalı Güven), İstanbul, 2005).
ROSENTHAL, Franz, Bilginin Zaferi, (çev. Lami Güngören), İstanbul, 2004.
SAİD HAVVA, M Muaz, “el-Aklu’l-Kur’ânî”, Mektebetü’l-Ürdün, el-Ma’had el-Alemîli’l-İslâmî, http://arabic.iiit.org/Default.aspx?tabid=71&articleType=ArticleVie
|139|
bilimname
düşünce platformu
XXVII, 2014/2
Mustafa GÜVEN
w&articleId=54.
SUYÛTÎ, el-Allame Abdurrahman Celalü’d-Dîn, Celalü’d-Din el-Mahallî, Tefsiru’l-Celaleyn.
--------------, el-Müzhir fî Ulûmi’l-Lüğati’l-Arabiyye, Kahire, ts.
ŞEHRİSTÂNÎ, el-Milel ve’n-Nihal (Thk: M. SeyyidKeylânî), Dâru’l-Ma’rife, Beyrut ts.
TÜMER, Günay, “Âzer” md., DİA, İstanbul, 1991.
ZEMAHŞERÎ, CârullâhEbü’l-KâsımMahmûd b. Ömer, el-Keşşâf an Hakâiki’t-Tenzîl ve Uyûni’l-Ekâvîl fî Vücûhi’t-Te’vîl, I-IV, Dâru’l-Fikr, Beyrut, 1397/1977.
ZEVZENÎ, Hüseyin b. Ahmed b. el-Hüseyin, Şerhu’l-Mu’allakâti’s-Seb’, Dâru Sâdır, Beyrut ts.
--------------, Ebû Abdullah el-Hüseyin b. Ahmed, Şerhu’l-Mu’allakâti’l-Aşr, Beyrut, Lübnan, 1983.
ŞENTÜRK, Mustafa, Kur’ân'da Akıl, İstanbul, 2004.
T. H. WEIR, “Cehalet” md. İA, 3/11.
ÜNAL, Ali, Kur’ân’da Temel Kavramlar, İzmir, 2014.
YILDIRIM, Suad, Kur’an’da Ulûhiyyet, İstanbul 1987.
YILMAZ, Musa Kazım, “Vahiy Olarak Kur'ân-ı Kerim”, HRÜİF. Dergisi, Şanlıurfa, 1995.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com